هدف ترامپ از بیان «خلیج عربی» باج دادن به عربستان بود یا ایجاد یک بحث حاشیهای در ایران؟
ترامپ دقیقاً وظیفه دارد بر اساس راهبردی که جلوی او گذاشتهاند با همپیمانان منطقهای حوزه خلیجفارس از جمله عربستان سعودی همنوا و همراه شود. بنابراین در انتخابات ریاست جمهوری دیدیم در سفر او به عربستان سعودی و رقص شمشیرش و گرفتن هدایا از یک طرف و بستن قرارداد نظامی 450 میلیارد دلاری از سوی دیگر، مأموریت داشت جوری صحبت کند تا عربستان را درگیر با ایران نگه دارد، منطقه را علیه ما ملتهب کنند تا بتوانند زرادخانهها و کارخانههای صنایع دفاعیشان را روی پا نگاه دارند. پاسخ محکم رئیسجمهور ایران شب گذشته و توصیه ایشان به ترامپ در مطالعه تاریخ و جغرافیا و پرسش از فرماندهان ناوگان امریکایی مستقر در خلیجفارس بر این است تا بدانند اسم خلیج همیشه فارس تا ابد تغییر نخواهد کرد و اسناد متقن و مهم تاریخی داریم. اینها از صحبتهایی است که میخواهند با آنها منطقه را ملتهب کنند و به آشوب بکشانند.
زمانی یکی از روزنامههای معروف اصلاحطلب اعلام کرد تهران از اجرای برجام مطمئن است و اظهار کرده بود امضای کری برای جمهوری اسلامی ایران تضمین است. آیا در شرایط فعلی باز هم همچنان باید این امضا را تضمین بدانیم؟
اگر به وقایع تاریخی آن مقطع برگردیم که موضوع مذاکرات و برجام مطرح شد و در بیانات گوهربار مقام معظم رهبری دقت کنیم پی به درک واقعی، بصیرت و پیشبینی معظمله خواهیم برد که ایشان فرمودند امریکاییها قابل اعتماد نیستند. ایشان در مقطعی خصوصی و بعد هم عمومی فرمودند شما عجله کردید. از ایشان شنیده بودم که باید از اوباما به عنوان رئیسجمهور امریکا برای برجام کتباً تضمین بگیرید، اما متأسفانه نه تنها این کار صورت نگرفت، بلکه با خوشبینی و نگاه بدون بصیرت و ناآگاهانه، رئیسجمهور فردای برجام گفت تمامی تحریمها حتی تحریمهای تسلیحاتی، موشکی و... برداشته خواهند شد. یا گفت اوضاع اقتصادی بهحدی رونق خواهد یافت که مردم داوطلبانه یارانهها را به دولت پس میدهند. این نگاه روحانی باعث شد ترامپ در تبلیغات انتخاباتیش اصل برجام را زیر سئوال ببرد و روی موضعش هم بایستد و در مسیر نقض برجام و افزایش تحریمها گام بردارد.
ترامپ در زمان انتخابات میگفت اوباما و هیلاری کلینتون حامی داعش هستند، اما الان ایران را حامی اصلی تروریست در دنیا میداند. نظر شما در باره دوگانهگوییهای او چیست؟
رؤسای جمهور ایران و امریکا دو خطای کلیدی را مرتکب شدند. اگر از ایران کدی به آن طرف داده نمیشد امروز ترامپ گستاختر از گذشته نمیشد. وقتی دولت در سایه با تفنگ مطرح و شهرکهای زیرزمینی موشکی و شعار مرگ بر امریکا زیر سئوال برده میشود طبعاً آنها هم در این زمینه بررسی میکنند و از نقاط ضعف ما نهایت بهرهبرداری و سوء استفاده را برای پیشبرد اهدافشان میبرند و سپاه پاسداران ـ که به فرموده امام(ره) اگر سپاه نبود کشور نبود ـ و جمهوری اسلامی ایران را متهم به حمایت از تروریسم میکنند. خطای ترامپ هم این است که در تبلیغات انتخاباتی تشکیل داعش را به گردن رقیبانش اوباما و هیلاری کلینتون انداخت و حالا ایران را متهم به حمایت از تروریست میکند. حتی ترامپ اعلام کرد میخواهیم تغییراتی در برجام ایجاد کنیم که هدفش از این حرف و حمله به سپاه و جمهوری اسلامی گرفتن امتیازهای بیشتر برای امریکا و همپیمانانش در منطقه و بیارزش جلوه دادن دستاوردهای دولت اوباماست. در واقع میخواهد بگوید من قویتر از اوباما عمل کردم و ایران را سر جایش نشاندم.
الان که ترامپ عملاً برجام را پاره کرده است دولت باید چه موضعی بگیرد؟
روند مناقشه بین کره شمالی و امریکا را ببینید که کره شمالی توانست امریکا را به زانو در بیاورد. خوشبختانه ایران اسلامی ابزارهای متفاوتی دارد که میتواند امریکا را سر جایش بنشاند. روحانی دیشب قدری از خواب غفلت بیدار شد و حرفهایی را زد که باید در گذشته میزد. اقتصاد مقاومتی، صیانت از سپاه پاسداران و داشتن سلاحهای دفاعی و موشکی نمونهای از این ابزارهاست. روحانی نمیبایست در انتخابات برای ربودن گوی سبقت از رقیب به سلاحهای دفاعی و موشکی و سپاه هجمه میکرد. امیدوارم رئیسجمهوری ایران بتواند در مجامع بینالمللی دیپلماسی فعالی را ـ که اگر از امروز در آن تأخیر شود دیر است ـ با کشورهای همسو و حتی اتحادیه اروپا در پیش بگیرد. از طریق اتحادیه اروپا روزنه خوبی فراهم شده و سخنگوی آن موضع خوبی گرفته است. ایران باید بتواند با «نم» یا بخش عمدهای از کشورهای غیر متعهد که هر سال به نفع فعالیتهای هستهای صلحآمیز بیانه میدادند تعامل برقرار کند. اگر روحانی تشری در بحث نفت و گاز بزند و آن را اجرایی کند اقتصاد ایران را متحول و اقتصاد امریکا و همپیمانانش را ویران خواهد کرد. منظور از تشر استفاده درست از ابزارهایی است که در اختیار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد.
اگر همان موقعی که امریکاییها برجام را نقض میکردند ایران موضع و عملکرد قاطعانهای داشت، آیا امریکا الان میتوانست پایبندی ایران را به برجام تأیید نکند؟
همینطور است. وقتی صالحی به عنوان کارشناس فنی به تیم مذاکرهکننده اضافه شد در گفتگوی زنده شبکه خبر و مصاحبهای با فارس و ایسنا در باره مذاکرات اعلام کردم حتماً دو حقوقدان بینالملل به این جمع اضافه شوند تا هر چه را که در توافقنامه نوشته میشود با دقت بررسی کنند. طرف مقابل از هر ویرگول سوء برداشت، استفاده و تعبیر میکند. تیم ما بهقدری از لحاظ نوشتاری و حقوقی زرنگ باشند که گزکی دست امریکا و اروپا ندهند، اما نه تنها چنین نشد، بلکه از این طرف مجلس در ده دقیقه قضیه را در نه بند جمع کرد. روحانی هم اظهار کرد مجلس حق ندارد ورود کند و موضوع مربوط به شورایعالی امنیت ملی است و این شورا هم در ده بند قضیه را خاتمه داد. بهرغم تأکیدات مقام معظم رهبری به مجلس، شورایعالی امنیت ملی و تیم مذاکرهکننده متأسفانه نتیجهای را که امروز با عزت، سربلندی و اقتدار میگرفتیم نگرفتیم و سر خوان اول برگشتیم و باید از صفر شروع کنیم و بدون هیچ ترس و ملاحظهای فعالیتهای صلحآمیز هستهای را از سر بگیریم.