
محمدحسن ذاکری
عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی
بیگمان کریمه اهلبیت، حضرت فاطمه معصومه (سلاماللهعلیها) نگین درخشان شهر قم و از بانوان بلندمرتبه خاندان عصمت و طهارت است. در یادداشت پیشرو با استناد به منابع معروف و روایات مورد اعتماد، به بررسی مختصر برخی از ابعاد گوناگون زندگی و شخصیت والای این بانوی بزرگوار میپردازیم.
مقام علمی و روایی
حضرت معصومه(سلاماللهعلیها)از راویان حدیث بودند و از پدر و برادر بزرگوارشان روایت نقل کردهاند. از جمله روایات منسوب به ایشان، «حَدیثُ الغَدیر» است که به واقعه غدیر خم و جانشینی امام علی(علیهالسلام) اشاره دارد. همچنین، ایشان از راویان حدیث نبوی:«مَنْ مَاتَ عَلَى حُبِّ آلِ مُحَمَّدٍ مَاتَ شَهِیدًا» هر کس با محبت آل محمد از دنیا برود، شهید از دنیا رفته است. (امالی صدوق،ص ۱۲۴) هستند.
مقام عصمت
لقب«معصومه» از سوی امامان معصوم به ایشان اعطا شده و نشان از طهارت و پاکی بینظیر ایشان دارد.
مقام شفاعت
در روایتی از امام صادق (علیهالسلام) قبل از تولد پدرشان امام کاظم(علیه السلام) آمده است: دختری از فرزندان من در قم به خاک سپرده میشود که به شفاعت او همه شیعیان ما وارد بهشت میشوند؛ لذا در زیارت ایشان که از امام معصوم است وارد شده است از ایشان میخواهیم که ما را نیز مشمول این شفاعت قرار دهد
یا فاطمه اشفعی لی فی الجنه
دوران زندگی و حوادث مهم
دوران زندگی ایشان مقارن با حاکمیت ستمگرانه خلفای عباسی، به ویژههارون الرشید و مأمون بود. ایشان شاهد رنجهای پدر بزرگوارشان، امام کاظم(علیهالسلام)، در زندانهای هارون و در نهایت شهادت ایشان در سال ۱۸۳ هجری بودند. همچنین، ایشان دوری و تبعید برادر گرامیشان، امام رضا(علیهالسلام)، را به اجبار مأمون عباسی به چشم دیدند.
مبدأ و مرکز انقلاب اسلامی
قیام امام خمینی(ره)در سال ۱۳۴۲ هجری شمسی از قم آغاز شد و این شهر به کانون مبارزه با طاغوت تبدیل گردید. همراهی و فداکاری مردم قم در این مسیر، برکتی بود از حضور حضرت معصومه(سلاماللهعلیها) که سرانجام به پیروزی انقلاب اسلامی انجامید.
زمینهسازی برای ظهور
قم به پاس قدوم کریمه اهل بیت،همواره پایگاهی برای حفظ و نشر معارف ناب محمدی(صلاللهعلیهوآلهوسلم) بوده و خواهد بود. گسترش علوم اهل بیت(علیهمالسلام) از این شهر به دیگر سرزمینها، همان وعدهای است که در روایات به آن اشاره شده و زمینهسازی حکومت جهانی حضرت مهدی(عج الله تعالیفرجهالشریف) است.
در منابع روایی شیعه، چندین روایت در مورد قیام مردی از قم و نقش آن در زمینهسازی ظهور وجود دارد از جملهدر روایت مشهور از امام صادق(علیهالسلام): مردی از قم خروج میکند که مردم را به حق دعوت مینماید.گروهی با او همراه میشوند که دلهایی چون پارههای آهن دارند [استوار و محکم]، بادها [ی مشکلات] در آنان اثر نمیگذارد، از جنگ خسته نمیشوند و نمیترسند، بر خدا توکل میکنند و سرانجام [نیک] برای پرهیزگاران است. (معجم أحادیث الإمام المهدی، ج ۳، ص ۴۶۱) که جمعی از علما آن را بر قیام امام خمینی رحمه الله علیه در عصر حاضر منطبق میدانند.
در خاتمه از آن بانوی جلیله و معصومه عاجزانه میخواهیم: یا فاطمه اشفعی لنا فی الجنه
نقش هجرت ایشان در تاریخ شیعه و زمینهسازی ظهور
هجرت حضرت معصومه(سلاماللهعلیها) به قم، نقطه عطفی در تاریخ تشیع بود و برکات بسیاری به همراه داشت.
قم به برکت حضور ایشان،به کانون علوم اهل بیت(علیهم السلام) تبدیل شد. امام صادق(علیه السلام) در این باره فرمودند: آگاه باشید که قم، کوفه کوچک است. بدانید که بهشت هشت در دارد که سهتای آنها به سوی قم است... و به زودی مردی از قم قیام میکند که برای هدایت میجنگد و بر ایمان یاری میشود.(بحارالأنوار،ج ۶۰، ص ۲۱۶)