***

صنایع کوچک ما در حال حاضر رونق ندارند. به نظر شما علت چیست؟

صنایع کوچک و متوسط ما خیلی شبیه هم هستند که 4 مشکل دارند. اولین آن مشکل مالیاتی است و اداره دارایی که آنها را اذیت می‌کند. برای آنها مالیات‌های خیلی سنگین می‌آید که از این بابت ناراحت هستند. بیمه‌های اجتماعی هم سخت می گیرند. زمانی در بیمه‌های اجتماعی قانون گذاشتند که هر کس 5 کارگر دارد می‌تواند از بیمه معاف باشد و دولت بیمه اش را بپردازد ولی این اجرا نمی‌شود. این مسئله دوم است. مسئله سوم بانک‌های تن خواه‌ است. صنایع کوچک کمتر ولی صنایع متوسط بیشتر گرفتار تن خواه بانک‌ها هستند. بدهی‌هایی به بانک‌ها دارند و نمی‌توانند بپردازند. بانک‌ها تمدید نمی‌کنند و صنایع ما گرفتار جریمه و بهره و... هستند. آخرین قسمت هم رقابت است. با توجه به تورم داخلی که داریم( برخلاف آنچه که دولت می‌گوید که تورم 8% است) به واسطه تورم و گرانی مواد اولیه، در قیمت‌های کارخانه‌های صنایع کوچک هیچ تنزلی دیده نمی‌شود بلکه افزایش هم داریم.

این قیمت های مواد اولیه در مقایسه با کشورهای دیگر چگونه است؟

با آن تورم کلان، قیمت تمام شده کالاهایی که در صنایع کوچک ما تولید می‌شود با کشورهای همسایه مثل ترکیه و ویتنام قابل رقابت نیست. اینها ارزان‌تر می‌آورند در حالی که در واقع صنایع کوچک در داخل نیمه تعطیل و خیلی از آنها دچار مضیغه هستند. سعی می‌کنند کار نکنند و می‌گویند بهترین کار بیکاری است. البته باید توجه کرد که واردات از ترکیه بیشتر به صنایع کوچک صدمه می‌زند. قیمت کالاهای ترکیه و ویتنام خیلی ارزان است. اینها جنس‌ها را ارزان از طریق خلیج فارس یا افغانستان یا هر طور دیگر به ایران می‌آورند و صنایع کوچک ما توان رقابت با این تولیدات کشورهای رقیب را ندارند.

بعضی‌ها معتقد هستند که ما صنایع کوچک و متوسط را فدای صنایع بزرگ کرده ایم.

صنایع بزرگ مسئله دیگری است، ارتباطی با هم ندارند. اتفاقا صنایع کوچک ما مکمل صنایع بزرگ هستند یعنی باید مسائل صنایع بزرگ توسط اینها تأمین شود. صنایع بزرگ بیشتر دولتی هستند و توجه دولت بیشتر به صنایع بزرگ است و عنایتش به صنایع کوچک کم است. صنایع بزرگ مثل معادن و ذوب آهن ها و... همه دولتی هستند، قسمت عمده آنها دست دولت است.

شما که تجربه تجارت در کشورهای دیگر را داشته اید و از نزدیک با صنایع آنها آشنا هستید، کدام کشور را در این زمینه موفق تر می دانید؟

چین، ترکیه و ایتالیا موفق بوده اند. برای اینکه به صنایع کوچک اعتنا کرده اند. ما به صنایع کوچک اعتنا نداریم و دولتمان فقط به دنبال صنایع بزرگ است که خودش سرمایه گذاری می‌کند حتی صنایع بزرگ ما هم صنایعی نیستند که مردم سرمایه گذاری کنند، شرکت‌های سهامی عامی که مردم بتوانند مشارکت کنند خیلی کم است. بیشتر شرکت‌های سهامی عام ما، سرمایه دارانش، دولتی است. دولت شرکت‌های بزرگ را تأسیس کرده است و عنایتی به سرمایه گذاری کوچک ندارد. باید اصناف را تقویت کنیم، اتاق بازرگانی‌های شهرهای کوچک را تقویت کنیم، به صنایع کوچک برسند، صنایع کوچک مظلوم واقع شده است. شرکت‌های بزرگ دولتی هستند و هیچ کدام نه مالیات و نه بیمه می‌دهند ولی زورشان به این صنایع کوچک می‌رسد یا ممنوع الخروجشان می‌کنند یا حساب‌هایشان را توقیف می‌کنند و با انواع و اقسام کارها آنها را اذیت می‌کنند.

این کشورها چه کاری برای رونق صنایع کوچکشان کرده اند؟

وقتی چین صنایع کوچک خود را راه انداخت اعلام کرد هر صنایع کوچکی که راه بیفتد و 50 % تولیدش را صادر کند، به آن 20 سال معافیت مالیاتی می‌دهیم. تن خواهش هم اعلام کرد که اگر بدانیم این سرمایه گذاری برای صادرات است تا 50 % ، 60 % یا کمتر یا بیشتر تن خواهش را با بهره یک رقمی 6 % یا 7 % به او می‌دهیم و داده است و اینگونه صنایع کوچکش را راه انداخت و به طور خیلی وسیع هم راه انداخت. الان صنایع کوچک چین همه دنیا را گرفته است حتی تسبیح، مهر و جانماز ما از چین می‌آید. اینها عیب است. ویتنام هم همینطور است و در این کار پیش افتاده است. ترکیه هم همین کارها را می‌کند در نتیجه به قول آقایی سنگ قبر ما هم از چین می‌آید. البته اشتباه می‌گفت ولی همه اینها به دلیل این است که به صنایع کوچک خیلی عنایت می‌کنند و می‌رسند. معافیت می‌دهند، راهنمایی می‌کنند، کمک می‌کنند، در صادرات همراهی دارند. دولت اینجا فقط به فکر صنایع بزرگ است. فقط زورشان به بخش خصوصی می‌رسد.

چین و ایتالیا هر دو در صنایع بزرگ هم کشورهای موفقی هستند. به نظر شما صنایع کوچک آنها به صنایع بزرگشان کمک کرده است که موفق شوند یا دلیل دیگری دارد؟

صنایع کوچک و متوسط آنها مکمل صنایع بزرگ شده اند و صنایع بزرگ مواد اولیه را از صنایع کوچک به دست می‌آورند. ولی ما آن را وارد می‌کنیم. دروازه وارداتمان خوب باز است، آسان ترین راه واردات است. همین شرکت‌های دولتی و صنایع بزرگ کالاهای خود را وارد می‌کنند. در داخل زیر مجموعه درست نمی‌کنند که مواد اولیه شان توسط صنایع کوچک و متوسط تولید کنند. این کار را نمی‌کنند چون پول در اختیار دارند. پول هم دولتی است، مال دولت است. از خزانه دولتی! راحت ترین کار واردات است و ما با واردات مخالف هستیم.

کمک دولت هم به صنایع کوچک حداقلی است و می توانیم بگوییم به آنها کمک نمی‌کند. یک قسمت از صنایع کوچک زیر نظر اصناف است، یک قسمت مستقل هستند و یک قسمت زیر نظر اتاق بازرگانی است. آنهایی که زیر نظر اصناف هستند، با اصناف همین مشکل را دارند، باید اصناف به آنها مساعدت کند، اتاق اصناف هم خیلی سعی دارد ولی موفق نبوده است. یک قسمت هم به صورت کارخانه هستند که کارت بازرگانی دارند و زیر نظر اتاق بازرگانی هستند، اتاق بازرگانی هم این روزها گرفتاری‌های مختلفی دارد که به اینها نمی‌رسد.