***

تحلیل خود از شرایط فعلی منطقه و توافق این دو قدرت بفرمایید.

به طور مشخص در پرونده سوریه، به نظر نمی‌رسد که آمریکا و روسیه مشکلاتشان را حل کرده باشند و در یک جهت حرکت کنند و یا مجموعه مشکلاتی که از گذشته داشتند آن چنان حل شده باشد که این دو کشور هم مسیر شوند. به نظر می‌رسد که هم چنان اختلاف نظر وجود دارد اما برخی تحولات در منطقه و در شرایط سوریه است که آمریکا و روسیه را مجبور به توافق تقریبا اجمالی در رابطه با بحث سوریه کرده است. نکته اول، بخشی از فرآیند سیاسی سوریه است که مجموعه تحولاتی که در ماه گذشته در سوریه پیگیری می‌شود، چه بحث‌های حوزه نظامی و چه در حوزه سیاسی، بحث معارضین است. مجموعه تحولات گذشته در رابطه با بخش موضوعات منطقه کرد نشین و تحولات بخش کردهای سوریه است و یا اختلاف نظری که از ابتدای مذاکرات سیاسی در رابطه با موضوع تروریست‌های خوب و بد یا جداکردن تروریست‌های خوش خیم و بدخیم بوده است. اما تغییراتی که آمریکایی‌ها به دنبال آن هستند نکته اولش موضوع تغییرات سوریه است. در بحث حلب، در ارتش سوریه اگر می‌توانستند به گونه ای تحولات را مدیریت کنند که حلب را محاصره کرده، راه‌های خروج را برای مردم باز بگذارند و مقداری کمک رسانی را تسهیل کنند، می‌توانستند روی گروه‌های تروریستی فشار آورده و به نوعی آنها را در منگنه بگذارند. این موضوع یکی از نکات خیلی مهم است. تغییر و تحولاتی که خود گروه‌های تروریستی یا گروه‌های تروریستی سوری داشتند و اختلاف نظرهایی که عربستان، داعش و گروه‌های دیگر داشتند و نتوانستند کارشان را یک کاسه نموده و از منافع خود دفاع کنند و مجموعه فشارهایی که آمریکا روی گروه‌های تروریستی می‌آورد که به طریقی با آمریکایی‌ها همکاری کنند و با اهداف آنها همراه شوند، سبب شد که فضای تصمیم گیری قدری برای آمریکایی‌ها سخت شود. نکته دیگری که شاید خیلی مهم باشد این است که از حدود 6 ماه پیش تغییراتی در متحدین آمریکا به وجود آمد. اتفاقی که برای ترکیه افتاد و نگاه جدیدی که اردوغان برای ترویج آن تلاش کرده است و به نوعی جهت گیری‌هایش هم برای آمریکا تلخ بوده است و این که آمریکایی‌ها را نسبت به تغییر برخی از سیاست‌هایشان تشدید کرده یا فشار آورده است که آنها این کار را انجام دهند. لذا تغییراتی در منطقه اتفاق افتاده است که در حال حاضر تحولات سوریه توانسته است دو قدرت بزرگ، آمریکا و روسیه را کنار هم آورد و آنها را به فرآیند سیاسی و پیگیری ترغیب کند.

به نظر شما می‌توان برای روسیه یک استراتژی متصور بود یا این که روسیه یک جمله در ذهن دارد که هر جا آمریکا هست ما نیستیم. استراتژی روسیه چقدر پیچیده است؟

تلاش روسیه این است که بار دیگر از خودش یک قدرت بسازد. لذا برای روس‌ها مهم است که تلاش کنند حوزه‌هایی که یا نبودند یا می‌توانند منفعتی کسب کنند را فعال نمایند. در چند سال اخیر روس‌ها تلاش کردند که موقعیت مناسبی به جهت تحولات منطقه خاورمیانه به عهده گرفته و بازگشت آنها نشان می‌دهد که هم قدرتشان را به دست آورده اند و هم با استراتژی و برنامه وارد تحولات خاورمیانه شده اند. به این دلیل که هر جا ورود پیدا کردند نمرات مثبت و دست آوردهای خوبی داشته اند.

در مجموع بنده این برداشت را داشتم که تحلیل شما این است که روسیه و آمریکا به توافق نرسیده اند. آیا در آینده هم این اتفاق نخواهد افتاد؟

اگر روسیه و آمریکا با یکدیگر اختلاف نداشتند این آتش بس مدام بود یعنی یک آتش بس بلند مدت اتفاق می‌افتاد. در سوریه اختلاف نظرهای اساسی در آتش بس دارند که این آتش بس کوتاه مدت را تمدید می‌کنند. همان طور که اشاره کردم آنها اگر اختلاف نظر نداشته و اشتراک نظر داشتند یک آتش بس بلند مدت اعلام می‌کردند و گروه‌ها را دور یک میز نشانده و فرآیند سیاسی در سوریه را پیگیری می‌کردند و اصطلاحا پلانشان را اجرا می‌کردند. این اختلافات بزرگ و عمیق است و نسبت به منافع هر دو کشور خیلی حساس است. این فرآیند جدید را شروع کردند که قدم به قدم جلو بروند و این آتش بس‌های یک یا دو هفته ای و کوتاه مدت که ایجاد شد نشان می‌دهد که هنوز دو طرف نتوانستند با هم کنار بیایند و زمان می‌برد که با هم به توافق برسند و مشکلاتشان را حل کنند.