به نظر شما اقتصاد مقاومتی در چه بخش هایی به تبیین دقیق تر نیاز دارد؟

نمی توان به بخش خاصی اشاره کرد. ما درچارچوب اقتصاد مقاومتی قرار است اقتصاد را مقاوم کنیم و این نیازمند توجه به همه بخش ها اعم از کشاورزی، صنعت، تولید و... است. قرار نیست بخشی قوی تر و بخشی دیگر ضعیف تر باشد. در واقع در این موضوع می توان ساختمانی را مثال زد که برای مقاوم سازی نیاز به مقاوم سازی پی، در و دیوار، پنجره و... دارد. آیا می توان بخشی را قوی و بخش دیگری را ضعیف کرد؟ به عبارت دیگر هیچ بخشی نباید در اقتصاد مقاومتی مغفول باقی بماند.

با این اوصاف، نمی توان اولویت هایی را در این خصوص تعریف کرد؟

خیر. اولویت ها توامان است. اقتصاد مقاومتی طوری تعریف شده که نمی توان قائل به بخشی نگری در آن شد و اگر چنین کنیم حتما متضرر می شویم. ما چنین تجربه ای در خصوص یارانه ها هم داشتیم. در قانون هدفمندی یارانه ها و جراحی بزرگ اقتصادی، مقرر بود همه بخش ها مورد توجه قرار گیرند، ولی تنها یارانه نقدی پرداخته شد و از توجه به دیگر بخش ها نظیر تولید، بهداشت و درمان، بانک ها، بیمه و... باز ماندیم. به عبارت بهتر می توان گفت نگاه بخشی به اقتصاد مقاومتی، سیاست ها را زمین می زند. اگر در این سیاست، بخشی را گسترش و بخش دیگر را در اولویت های دیگر قرار دهیم، ترکیب اصلی بر هم می خورد همچون شخصیت پینوکیوی کارتونی که با دراز شدن بینی آن، توازن سایر بخش ها بر هم می خورد. این کار تنها در صورتی موفق است که همه با هم و متوازن حرکت کنند.

پس شما جدی ترین آسیب اجرای اقتصاد مقاومتی را اولویت بندی می دانید؟

بله، همین طور است. توجه به یک بخش و محبوس کردن روند توسعه آن، جدی ترین آسیب در عرصه اقتصاد مقاومتی است.

عدم اعتماد به نفس ملی تا چه اندازه در اجرایی نشدن سیاست های اقتصاد مقاومتی موثر است؟

آنچه در کشور کم نداریم، اعتماد به نفس در عرصه ملی است. اما این مهم در مسئولان محل تردید است. به نظر من مسئولان این اعتماد به نفس را ندارند. مردم در تمام مراحل انقلاب ثابت کرده اند اعتماد به نفس ملی دارند به شرط آن که شاهد بروز تبعیض ها نباشند.

در واقع شما به بروز فساد در سیستم به عنوان یکی از عوامل بازدارنده در مسیر اجرایی شدن اقتصاد مقاومتی اشاره می کنید؟

اگر چه فساد هم هست ولی تنها این موضوع نیست. به عنوان مثال، دو نفر را در نظر بگیرید که به سن سربازی رسیده اند. شخصی به سربازی می رود، حال آن که دیگری نرفته است. وقتی جامعه می بیند فرد سربازی نرفته و یکباره طبق مصوبه مجلس می تواند با پرداخت مبلغی، کارت پایان خدمت تهیه کند، دچار دوگانگی می شود؛ بنابراین در آینده برای اخذ هر تصمیمی دچار تزلزل و دوگانگی خواهیم شد و چنین می پندارد اوضاع در آینده به نفع کسانی خواهد شد که تخلف کرده اند. یک مثال دیگر رادر نظر بگیرید. راننده ای که در خیابان هرگونه تخلفی می کند، در تونل با بیش از سرعت 60 کیلومتر نمی راند. بقیه هم می دانند در صورت تخلف، راننده متخلف مطابق ضوابط جریمه می شود، زیرا دوربین ها با هیچ کس تعارف ندارند. مردم از این قضیه ناراحت و حتی نسبت به آن بی اعتمادند. اگر قرار است اقتصاد مقاومتی اجرا شود باید برای همه به طور یکسان اجرا شود.

پس اصلاح نظام تصمیم گیری و مبارزه با فساد باید توامان انجام گیر د تا به نتیجه برسیم؟

این دو کنار هم در قالب یک سیستم باید انجام شود.

یعنی تحول در نظام اداری نیز باید به این دو شاخص افزوده شود؟

بله. اینها سه ضلع یک مثلث هستند. اگر فرد به جای سیستم مطرح شود، دچار خطا می شود؛ خواه سیاسی، اقتصادی یا خواه اجتماعی. فساد سیاسی هم ممکن می شود. به عنوان مثال، یک فرد با یک گرایش سیاسی خاص به خود اجازه می دهد به افرادی که با خود هم مسلکند، رانت هایی بدهد و به دیگری که خارج از خط سیاسی ایشان است، خیر. وقتی سیستم باشد، دیگر مهم نیست چه کسی طرف حساب است. باز هم به مثال تونل باز می گردم. وقتی دوربین نصب شده، کاری به این ندارد که راننده متخلف، آقازاده است یا نه. اگر ما در اقتصاد مقاومتی سیستمی را تعریف کنیم که مردم بدانند هرکسی که رعایت کند، برخوردار می شود و کسی که رعایت نمی کند، محروم، اعتماد به نفس مردم هم بالاتر می رود و از این فضای بی اعتمادی خارج می شویم.

درخصوص مسئولان هم آیا به نتایجی مشابه دست می یابیم؟

بله. مسئولان هم گرفتارند. کسی که می خواهد کار کند از ترس دیوان محاسبات و بازرسی کل کشور و... جرات کار کردن ندارد. یعنی سعی می کند دوران مسئولیت خود را به آرامی و بدون انجام کاری که نیازمند شجاعت است و البته برای کشور مفید به فایده بگذراند.

نقش بخش خصوصی را در تحقق سیاست های اقتصاد مقاومتی چگونه ارزیابی می کنید؟

ما در این باره نقص قانون نداریم. سیاست های کلی اصل 44 بر این مهم تاکید می کند که بخش خصوصی باید وارد فضای رقابتی شود؛ اما نظام دولتی ما نمی خواهد این امپراتوری را از دست بدهد. در واقع نمی خواهد خدم و حشم خود را از دست بدهد.

مثالی هم در این خصوص دارید؟

بله، اتاق های بازرگانی. اتاق های بازرگانی به عنوان بخش خصوصی فعالیت می کنند، ولی هر گاه نوبت انتخابات می رسد، دولتی ها در تلاشند آنچه خودشان می خواهد، بشود. این یعنی ما به بخش خصوصی اعتقادی نداریم.

یعنی دراین باره به فرهنگسازی نیاز است؟

فرهنگسازی در مسئولان نه در مردم. مردم در بخش خصوصی باید از دولتی ها مجوز بگیرند. منظور من از دولت آقای روحانی یا احمدی نژاد و... نیست. منظور نظام دولتی است. الان بروکراسی در ادارات ما بیداد می کند.

کوچک سازی دولت را می توان توفیق در عرصه اقتصاد مقاومتی برشمرد؟

بله. کشوری که اعتقاد به بخش خصوصی دارد باید دولت را کوچک کند. در کشورهایی نظیر کره جنوبی یا ژاپن، بیش از 200 هزار نفر نیروی دولتی نداریم، در حالی که در کشور ما این عدد به بیش از 2.5 میلیون نفر می رسد. این بدبختی بزرگی است که به ازای هر ده نفر، یک نفر دولتی وجود دارد. الان دست دولت همه جا دراز است. باید دست دولت را کوتاه کنیم.

تحقق اقتصاد مقاومتی تا چه اندازه به تقویت شرکت ها ی دانش بنیان وابسته است؟

بسیار زیاد. خوشبختانه هم مورد تائید رهبری و هم مسئولان است و هم تا حد بسیار بالایی مورد توجه قانون بوده است. ما در قانون فرصتی فراهم آوردیم تا یک عضو هیات علمی دانشگاه بتواند شرکت خصوصی داشته باشد، درآن سرمایه گذاری کند و خود در هیات مدیره شرکت یاد شده هم حضور یابد. در واقع به دلیل اهمیت موضوع، شرکت های دانش بنیان از برخی قوانین مستثنا شدند. من امیدوارم شرکت های دانش بنیان جای خود را در اقتصاد مقاومتی بخوبی پیدا کنند؛ بسیار امیدوارم.