گفتگوی ویژه

نگاه امام (ره) حضور در میدان های مختلف با منطق اسلامی بود

تاکید امام بر اینکه ایران ام القرا یا دار الاسلام است از نکاتی بود که حضرت امام از این دیدگاه که حاکمیت اسلامی برای برقراری روابط با دیگران حرف جدید و تازه ای دارد مطرح کرده اند.
سمیه عظیمی- حضرت امام خمینی رحمت الله علیه در حوزه های مختلف، صاحب فکر و اندیشه و عملی بوده اند که بازخوانی و بررسی آنها برای آینده کشور قطعا موثر خواهد بود.
اندیشه هایی که بعضا به صورت کامل رعایت شده و بعضی از آنها نیز مورد بی مهری قرار گرفته است؛ نگاه امام در نوع روابط با نظام بین الملل دارای مشخصه هایی است که آنها را با دکتر لاسجردی کارشناس امور بین الملل به بحث نشستیم.

•    لطفا نگاه امام خمینی رحمت الله علیه را در حوزه سیاست خارجی ارزیابی کنید؟
حضرت امام خمینی رحمت الله علیه در حوزه سیاست خارجی بر این باور بود که موضوع حضور در نظام بین الملل برای حکومت اسلامی یکی از نیازهای روزگار است، به همین جهت نگاه ایشان این بود که باید با حفظ اصول در سیاست خارجی به گونه ای عمل کنیم که نشان دهد ما پای حرف ها و اصولمان ایستاده ایم.
اما در عین حال حاضریم با همه کشورهایی که به این اصول احترام می گذارند گپ و گفت داشته باشیم.
اگر بخواهیم موضوع سیاست خارجی حضرت امام را بررسی کنیم می توانیم بیداری اسلامی، حکومت مستضعفان، و شعار نه شرقی و نه غربی و سلطه پذیر و سلطه گر نبودن ملت ها را مشاهده کنیم.
با این ذهیت آنچه که مهم است اینکه تاکید حضرت امام این است که در حوزه سیاست خارجی اصولی داریم که باید مطرح شود و کسانی که مجری و کارگزار سیاست اسلامی هستند باید پای اصول خود بایستند و جامعه جهانی را با آنها آشنا کنند و این ادبیات را به همه برسانند.
موضوع سیاست خارجی یکی از موضوعات خیلی خاص اندیشه های حضرت امام است، بحث قبول نکردن نظام دوقطبی و ایجاد نظام سه قطبی یا مساله فلسطین و یا مباحث مرتبط با حکومت مستضعفان که مهم تر از حکومت قدرتمندان است در اندیشه امام مطرح بوده است.
امام همواره اصرار داشتند که به جهت ناآشنایی سیاستمداران و حاکمان و افراد قدرتمند با مبانی اصولی انقلاب، این مطالب به گوش آنها برسد.
تاکید امام بر اینکه ایران ام  القرا یا دار الاسلام است از نکاتی بود که حضرت امام از این دیدگاه که حاکمیت اسلامی برای برقراری روابط با دیگران حرف جدید و تازه ای دارد مطرح کرده اند.
یعنی بخشی از حوزه سیاست خارجی به نوعی شاید به فقه حکومتی امام بر می گردد؛ نکاتی که در فضای ذهنی و عملکردی در حوزه سیاست خارجی اما مورد توجه است.

•    به نظر شما کاندیداها چگونه می توانند از رویکرد سیاست خارجی حضرت امام در دستگاه سیاست خارجی بهره بگیرند؟
نگاه حضرت امام رحمت الله علیه حضور در میدان های مختلف با منطق اسلامی بود، نامزدها یا کسانی که مجری سیاست های کلان کشور هستند باید این آمادگی را در خود ایجاد کنند که بتوانند دستگاه دیپلماسی را به گونه ای صاحب این درک کنند که این نگاه قابل انتقال باشد.
البته کلیات سیاست خارجی در درون سیستم و نظام ما توسط مقام معظم رهبری و دستگاه قانون گذاری تبیین می شود، مسئولین باید این اصل را به دیگران برسانند.
یکی از موضوعات مهم، رابطه جمهوری اسلامی با کشورهایی است که کشورمان آنها را در قاعده خود به رسمیت می شناسد.
اما در عین حال اصولی دارد که برخواسته از اندیشه های دینی و اسلامی است که اخلاق، انگاره های انسان مدارانه که به کرامت انسانی متکی است در آنها جریان دارد و از ملاکها و معیارهای غربی دور است.
امام تلاش می کرد که موضوع قدرت ملت ها بر قدرت دولت ها را در حوزه سیاست خارجی وارد کند، لذا ارتباط دولت ها و دستگاه دیپلماسی معطوف به رابطه با ملت ها بود. چون یک فضای الفت و ارتباط مدنی ایجاد می شد.
آنچه که مهم است اینکه امام تلاش می کرد که در حوزه سیاست خارجی اندیشه ای را صادر کند نه اینکه به زور و اسباب و لوازم دیگری پیام خود را به گوش جهانیان برساند.
باید کاندیداها به این ملاحظات دقت کنند که کلیات نگاه امام به ویژه در انگاره های دینی به کشورهای دیگر منتقل شود.

•    با یک ارزیابی کلی، نوع عملکرد دولت ها در سال های گذشته را چطور می بینید؟
درمجموع در حوزه ارتباطات توفیقاتی داشته ایم، یعنی توانسته ایم در این دنیایی که اندیشه های مذهبی و دینی را بر نمی تابد با خیلی از دولت ها و ملت ها رابطه برقرار کنیم.
برخی سازمان ها، نهادها و کشورها کلیات نگاه ما را پذیرفته اند و ما را همراهی  می کنند؛ متاسفانه دیده می شود که ما نگاه همه یا هیچ را می پذیریم، این مساله چیزی است که در حوزه دیپلماسی مورد قبول نیست.
این نگاه، نگاه جامع الاطراف امام را کند می کند؛ در حالی که نگاه امام در حوزه سیاست خارجی بده و بستان، گپ و گفت و یافتن راه حل است.
در ارزیابی این سه دهه باید گفت که اگر به توقف رسیده ایم یعنی از اندیشه های امام فاصله گرفته ایم؛ اگر توانسته ایم راه حل هایی را در نوع روابط خودمان باز کنیم یعنی موفق بوده ایم.

•    یعنی اگر بخواهیم نمره بدهیم به دولت های مختلف در طول سه دهه گذشته چه نمره ای می دهید؟
هر دولتی در فضای خاص خودش فعالیت هایی داشته است، دولت سازندگی یا اصلاحات یا نهم ودهم هرکدام موفقیت هایی داشته اند، باید به همه نمره متوسط رو به بالا بدهیم.

https://shoma-weekly.ir/dnlCZT