هفته‌نامه شما درزمینهٔ عقلانیت و توکل به خدا در مدیریت کشور گفتگوی مفصلی را با حجت الاسلام محمدحسن ذاکری عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی انجام داده است که متن گفتگو به شرح ذیل آمده است:
توکل بر خدا به چه معنا است و رفتار فرد متوکل چگونه باید باشد؟
همان‌گونه که مقام معظم رهبری در دیدار با هما فران اشاره فرمودند توکل به خداوند به معنی حقیقی کلمه در تمام امور باعث می‌شود کارها به نحو شایسته‌ای پیش برود.توکل به معنای واگذار کردن امور به خداوند تبارک‌وتعالی و خداوندی که مالک آسمان و زمین قادر و حکیم است.توکل باید صادقانه باشد و در صادق بودن عامل صداقت شرط اصلی است و حقیقتاً اگر به دنبال این هستیم و معتقدیم که خدا را در رأس مجاری امور قرار دارد و کسی که این کار را انجام داد و توکل داشت به خدا، خدا را همواره ناظر و حاکم می‌بیند ازاین‌رو به‌گونه‌ای گام برمی‌دارد که در کارها خداوند مدنظر او است و رفتارش مصداق بارز جمله امام راحلمان است که فرمودند عالم محضر خدا است و هیچ‌کس در محضر خدا کاری نمی‌کند که رضای خدا در آن نباشد.اگر توکل به خدا کردیم باز نمی‌توانیم هر جهتی را طی کنیم و به هر وسیله‌ای تمسک بجوییم و کارها را به سمت پیشرفت و تعالی سوق دهیم و اگر چنین تعهدی تحقق بیابد باید منتظر وعده الهی باشیم «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ» به معنای این است توکل کردن به خداوند به معنای باز کردن مسیر است و هم این‌که انسان از جایی که تصور نمی‌کند راه‌های گشایش برای او باز می‌شود.
و توکل به خدا در تمامی امور و زمان‌ها می‌تواند عامل اصلی گشایش و فتوح مختلف برای مردم جامعه اسلامی باشد ازاین‌رو در رأس جامعه اسلامی و مسئولین عالی‌رتبه ما در تدبیر امور مردم نقش اساسی بر عهده‌دارند اگر مسئولین انسان‌های متوکلی باشد و توکل استعانت به خدا را در رأس امور خود قرار دهند قطعاً خداوند انجام کارها را برای او آسان خواهد کرد به‌گونه‌ای که ما نقش توکل را در دوران مختلف نظام مقدس جمهوری اسلامی دیده‌ایم چه در آغاز این نهضت که توکل امام خمینی ره بر خدا تبارک تعالی و امیدی که به وعده‌های الهی داشتند براثر توکل حقیقی باعث اون فتح‌های متعدد برای مردم ما شد و چه در بعد از انقلاب دوران دفاع مقدس در توفان‌های شدیدی که در بعد از امام ره این نظام را تهدید می‌کرد.
در حال حاضر در رأس این نظام مدیر و مدبری قرار دارد که او نیز با توکل بر خداوند تبارک‌وتعالی توانسته است این جامعه را از توفان‌ها و خطرات مهیب به‌سلامت عبور دهد.
آیا تنها توکل کردن به خدا کفایت می‌کند یعنی لازم نیست بعد از توکل به خدا اقدامات و تلاشی انجام پذیرد؟
انسان باید در امور خود خدا را مدنظر قرار دهد و به او توکل بجوید در سمت دیگر عقلانیت قرار دارد و این‌گونه نیست که بگوید من توکل به خدا دارم و عقل را تعطیل کند تفکر و مشورت نکند از مجاری امور برای پیش برد امورش استفاده نکند. این دو باید همواره در کنار هم قرار داشته باشند چراکه خداوند در وجود انسان ودیعه‌ای به نام عقل قرار داده تا از طریق آن انسان بتواند تصمیم بگیرد و راه صحیح را از غلط تشخیص بدهد و بر مشکلات و بر پیچیدگی‌های زندگی فائق آید ازاین‌رو عقلانیت در کنار توکل است که می‌تواند راهگشا و باعث رشد و بالندگی جامعه شود و توکل به معنای تعطیلی عقل نیست و این تصور غلطی است که بگویم بر خدا توکل کرده‌ایم اما در این توکل عقل را کنار بگذاریم و یا برعکس.اگر در جامعه‌ای عقلانیت حاکم بود احساسات باعث نخواهد شد تا جامعه از رشد تعالی سلامت خارج شود.
توکل بر غیر خدا چه تبعاتی می‌تواند برای انسان‌ها و جامعه داشته باشد؟
اگر انسان به‌غیراز خدا توکل کرد و دچار یک نوع تزلزل در اعتقادات می‌شود که این تزلزل در معیشت امور وی هم سرایت می‌کند و اگر فردی تزلزل داشت به خالق آسمان و زمین و مدبر امور و کسی که حیات و ممات ما به ید او است در درون این فرد تزلزل حاکم شده است.کسی که در توکل به خدا تزلزل پیدا کرد این تزلزل بر همه امور حتی کاری که بر عهده او نهاده شده است نیز تأثیر می‌گذارد و اجازه نمی‌دهد کارهایش به سرانجام قطعی برسد.توکل به خدا در پیش رفتن کارها وعده الهی است و تزلزل بر یاری خدا نشان‌دهنده این است که شیطان در ذهن شخصی رخنه کرده که باعث شده تا فرد از خدا دور شود.
هرکس اگر به شیطان و شیاطین برای این‌که کارهایش پیش برود توکل کند و تمسک بجوید به معنای این است که تزلزلی در وی به وجود آمده و رخنه‌ای در اعتقاداتش ایجادشده که این رخنه باعث شکاف‌های عمیق در وجود او خواهد شد و درنهایت تباهی فرد را باید شاهد بود.ازاین‌رو توکل به‌غیراز خدا نشانه آغازین سقوط خطرناک در وادی مهلکی است که جامعه را به تباهی خواهد کشاند.
مسئولین در توکل کردن به خدا چه وظیفه‌ای دارند؟
شیاطین و استکبار در رأس آن‌ها آمریکای خبیث که مصداق بارز شیطان بزرگ است کارهایی که این استکبار با خباثت انجام می‌دهد علیه ملت‌ها نشان‌دهنده کارهای خبیثانه شیطان است.
حقیقت این است که «شیطان اکبر» آمریکا است و اگر به او اعتماد کردیم در وادی سقوط پیش خواهیم رفت و این اعتماد و توکل، توکل باطلی است و همچون سرابی می‌ماند که به امید آبی در وادی مهلک خطرناکی پا گذاشته‌ایم.استکبار شیطان بزرگ که همان آمریکا است همچون سرابی است که اگر کسی به این سراب توکل کرد قطعاً به هلاکت و سقوط کشیده خواهد شد.
مسئولین و مردم ما برای این‌که به این انحطاط کشیده نشوند چه‌کارها و اقداماتی را باید انجام دهند؟
خدا راه را به ما در مسیرها، پیچ‌ها و طوفان‌های شدید خطرناک نشان داده است و آن چیزی که به‌عنوان عروه وثقی و طناب محکم الهی از آن خدا یادکرده است و خطاب به انسان‌هایش گفته که اگر به این طناب چنگ بزنند نجات پیدا خواهند کرد.این گفته خدا همان بحث ولایت اگر انسان‌ها به ولایت تمسک جستند قطعاً راه نجات برایشان روشن خواهد شد و در زمان غیبت امام زمان (عج) خودشان فرمودند که هدایت کنید و تمسک به علما داشته باشید و در رأس همه آن‌ها ولایت‌فقیه قرار دارد همان ولایتی که حضرت رسول به امیرالمؤمنین داشتند همان مباحث را امروز فقیه جامع شرایط دارد که در عصر ما نعمت حضور وجود مقام معظم رهبری را قرار دارد.برای این‌که رضایت خدا و امام زمان را داشته باشیم و باید به این طناب محکم تمسک بجوییم اگر تمسک کردیم قطعاً در گرفتاری‌ها و مشکلات راه نجات برایمان مشخص خواهد شد و با توکل و عقلانیت از همه سدها عبور خواهیم کرد و زمینه را برای ظهور ولی‌عصر آماده کردیم.