بعد از دوازده دوره انتخابات ریاست جمهوری، اکنون در آستانه انتخابات 1400 و با نگاهی به عملکرد دولت‌ها، ضرورت وجود یک دولت حزبی بیش از هر زمانی برای پاسخگویی به مطالبات مردمی احساس می‌شود، این موضوع و همچنین برنامه‌هایی برای اداره کشور محور یک گفتگوی تفضیلی با حمیدرضا ترقی، نایب رئیس شورای مرکز حزب مؤتلفه اسلامی، نماینده اسبق مجلس شورای اسلامی و فعال سیاسی است که آن را می‌خوانیم:
* تغییر نگاه از غرب به شرق در اقتصاد
چه برنامه‌هایی برای اداره کشور با حقایق و شرایطی مانند تحریم، مشکلات اقتصادی و کرونا می‌توان ارائه داد؟
مشکلات اقتصادی و تحریم را با روش خنثی‌سازی از طریق تقویت و جهش تولید، فعال‌سازی ظرفیت‌های داخلی و تبادل کالا با کشورهای همسایه ، تغییر نگاه از غرب به شرق در اقتصاد، عملیاتی کردن توافق ۲۵ ساله با چین به‌عنوان قدرت اول اقتصادی جهان و تبدیل کسب‌وکار حقیقی به مجازی می‌توان حل کرد. ظرفیت‌های شناسایی شده در کشور که رهبری بارها آن را احصا کردند اگر فعال و به کارگیری شود می‌تواند کشور را از شرایط کنونی به راحتی عبور دهد به هر میزان که عوامل نفوذی و انحراف از سیستم اجرایی کشور و تصمیم‌گیری تسویه شوند امکان رفع تحریم‌ها و یا خنثی‌سازی آن بیشتر خواهد شد بنابراین برطرف کردن تولید و تسهیل و رفع مشکلات بانکی و تأمین اجتماعی که مربوط به بنگاه‌های اقتصادی و مراکز تولیدی است نیز نقش مؤثری در رفع مشکلات کشور دارد و می‌توان کشور را با این روش به نحو مطلوبی از این مشکلات عبور داد.
* فرصت مأیوس شدن ملت از اعتماد و تکیه به آمریکا
برآورد شما از وضعیت کنونی ایران با نگاهی به فرصت‌ها، چالش‌ها و مشکلات فرارو چیست؟
فرصت‌هایی که اکنون در کشور داریم، اولاً کاهش روابط و وابستگی به کشورهای غربی است که یک فرصت است، زمینه‌های مساعد توسعه روابط با شرق مثل چین و روسیه و کشورهای همسایه و آسیای میانه فرصت و آمادگی مناسبی برای رونق اقتصادی و صادرات است. نکته سوم، نیازهای بازسازی عراق و سوریه بعد از جنگ‌های چندین ساله آن‌هاست. فرصت دیگر کاهش وابستگی بودجه به نفت و عدم خام فروشی، رشد و توسعه صنایع پتروشیمی، توانمندی داخلی برای توسعه صنعت و تکنولوژیهای مختلف به ویژه دارو و واکسن کروناست که می‌تواند منبع درآمد سرشاری برای کشور باشد.
آمادگی کشورهای آسیا برای توسعه روابط اقتصادی به‌ویژه از طریق جاده ابریشم است و مأیوس شدن ملت از اعتماد و تکیه به آمریکا فرصت تلقی می‌شود در این میان اما چالش‌های قابل‌تأمل داریم.
* حاصل ناکارآمدی برخی مجریان
این چالش‌ها به‌طور خاص شامل چه مواردی است؟
یکی از این چالش‌ها بودجه 1400 و ساختار و جهت‌گیری آن است که علی‌رغم اصلاحات اما مشکلات عدیده ساختاری دارد، کسری بودجه دولت چالشی برای سال آینده است تزلزل و التهاب در بازار سرمایه و بورس، نقدینگی سرسام‌آور در جامعه که بی‌سابقه است، کاهش سرمایه اجتماعی که در اثر نارضایتی مردم ایجاد شده و این موضوع کشور را آسیب‌پذیر می‌کند، افزایش فاصله طبقاتی که موجب نارضایتی قشر ضعیف جامعه و جنگ فقر و غنا و امکان اغتشاش‌های مختلف از مهم‌ترین چالش‌های عمده کشور است. در کنار این‌ها مشکلاتی هم داریم که بحرانی نیستند و با راه‌حل‌های مناسب می‌توان حل کرد مثل خشک‌سالی، عدم توسعه مطلوب صنایع در کشور، اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی، کمبود زیرساخت‌ها در بخش‌های مختلف صنعت، کشاورزی، حمل‌ونقل و بنگاه‌های اقتصادی، ناکارآمدی برخی مجریان، فقر و گسترش آن در جامعه که بر اثر سیاست‌های غلط اقتصادی دولت بر مردم تحمیل شده است.
* می توان فقر را در کشور کنترل و رفع کرد
با توجه به سابقه شما در کمیته امداد امام خمینی و شناخت از مشکلات محرومان و قشر آسیب‌پذیر برای حل مشکل معیشت آن‌ها چه راه‌حل‌هایی پیشنهاد می‌دهید؟
راهکار برای حل مشکل فقر نیازمند یک قرارگاه متشکل از دستگاه‌های حمایتی، دولتی و مردمی و تقسیم‌کار بین آن‌ها هستیم. ایجاد بانک اطلاعاتی از اقشار آسیب‌پذیر و سامانه حمایتی، ایجاد سازمان بسیج احسان و نیکوکاری برای تمرکز انفاق و صداقتی ذکات، توسعه مراکز نیکوکاری در سراسر کشور و ساماندهی مطلوب آن‌ها برای رسیدگی فوری به شرایط نیازمندان، هدفمندی درست یارانه‌ها به‌سوی اقشار پایین جامعه جهت کاهش فاصله طبقاتی، جلوگیری از قوانین، سیاست‌ها و برنامه‌های فقرزا در کشور که از سوی دولت اجرایی می‌شود، ایجاد اشتغال زودبازده و زنجیره عرضه و تولیدات در داخل و خارج کشور، توسعه بخش تعاون برای تولیدکنندگان ضعیف، تأمین مسکن ارزان‌قیمت، تأمین آب و برق و گاز اقشار دهک‌های پایین با رعایت الگوی مصرف که بخشی از آن انجام‌شده و بخش دیگری نیز باید انجام شود از این راه‌ها به نظر می‌رسد بتوان فقر را در کشور کنترل و رفع کرد.
* نهادینه‌سازی گفتمان نگاه به درون و حمایت از اقتصاد مقاومتی
راه علاج مشکل اقتصادی توجه با اقتصاد مقاومتی است این مقوله چگونه در دولت قابل تحقق خواهد بود؟
به نظر می‌رسد راهکارهایی که با تحقق اقتصادی مقاومتی و برون‌رفت از این مشکلات می‌توان به آن اشاره کرد نهادینه‌سازی گفتمان نگاه به درون و حمایت از اقتصاد مقاومتی و تقویت ساخت درونی و مؤلفه‌های قدرت جمهوری اسلامی مثل توان نظامی و علمی و نیز تأکید بر خودباوری و اعتمادبه‌نفس ملی در جامعه. نکته دوم ایجاد این باور که تضعیف مؤلفه‌های قدرت خیانت به منافع ملی در کشور است، باید به توفیقات نظام در برخورد با فساد توجه کنیم و این روند را که موجب اعتماد ملی است ادامه دهیم و مغتنم شمرد.
نکته چهارم مدبرانه و شفاف و عالمانه عمل کردن مجلس در حل مشکلات اقتصادی و اجتماعی و... کشور می‌تواند مؤثر باشد. توسعه روابط با کشورهای همسایه و کشورهای ضد استکباری، مثبت شدن تراز تجاری صادرات نسبت به واردات، افزایش امید به آینده در نسل جوان با ایجاد اشتغال و ازدواج، حفظ آرامش سیاسی و اجتماعی در کشور تا زمان روی کار آمدن دولت آینده، وادار کردن دولت به حرکت در ریل جدید مجلس که شامل سیاست‌های ضد تحریم و حل مشکلات اقتصادی است و نظارت نسبت به عملکرد دولت بتواند مسیر درست خود را ادامه دهد.
* بهترین الگوی تعامل بین مجلس و دولت
با توجه به تجربه حضورتان در مجلس بهترین حالت مفروض تعامل بین دولت و مجلس چیست؟
اولاً دولت خودش را فرزند مجلس و خادم ملت بداند زیرا رأی اعتماد را از مجلس می‌گیرد، ریل‌گذاری مجلس بر اساس سیاست‌های نظام و رهبری را بپذیرد و در آن مسیر حرکت کند، برنامه‌های خود را از طریق مجلس عملیاتی کند و در خارج از خانه ملت سیاست‌ها و برنامه‌ها را عملیاتی نکند این مدل بهترین الگوی تعامل بین مجلس و دولت است، مجلس نیز باید از دخالت در اجرا غیر از امور نظارتی پرهیز کند در عزل و نصب‌ها فقط در صورت امکان ورود فساد و یا انتقاد موکلین باشد، مداخله کند.
* باید بحث برجام را از این وضعیت خارج کرد
دولت آینده با مسئله تحریم و پسابرجام روبرو است این مهم آیا در آینده مشکل‌ساز نمی‌شود؟
به‌طور طبیعی این مسائل می‌تواند مشکل‌ساز باشد ما باید بحث برجام را از این وضعیت خارج کرده و به سطح منع تولید و گسترش سلاح‌های کشتارجمعی و پادمانی که عضو آن هستیم تقلیل دهیم و پرونده هسته‌ای ایران باید عادی شود، با سیاست قاطع رهبر انقلاب تحریم‌ها را تا بی‌اثر کردن و لغو دنبال کنیم، ارتباط خود را با غرب که عهدشکن است به حداقل برسانیم و ارتباط خود را با کشورهای آسیا و آمریکا لاتین ارتباط بیشتری داشته باشیم، فناوری موشکی و هسته‌ای را در حد لازم و خودکفا در بعد انرژی صلح آمیز در چارچوب سیاست نظام را دنبال کرده و خلع سلاح هسته‌ای را نیز به سمت تعهد بین‌المللی برای همه کشورها ببریم.
* نامزد حزبی نظارت‌پذیر و کارآمد است
نظر شما پیرامون نامزد حزبی چیست و با بقیه نامزدها چه تفاوت و یا ارجحیتی دارد؟
نامزد حزبی به‌طور طبیعی جمع‌گرا، خردگرا، امتحان‌داده در چالش‌ها و دارای نیروی تربیت‌شده در تراز و پاسخگو، دارای تقوای جمعی و نظارت‌پذیر و کارآمد است درحالی‌که نامزد غیر حزبی ممکن است برای مردم امتحان خود را پس نداده باشد و پشتوانه مشخص و معلوم و تیم آزمون پس داده‌ای نداشته باشد و این نوع افراد پاسخگو و نظارت‌پذیر نیستند و تفاوت این دو نامزد تفاوت قابل‌ملاحظه‌ای است.
* حزب جوانگرا باشد
تشکیل دولت حزبی آیا مکمل دولت جوان و حزب‌اللهی است یا اینکه مانع آن است؟
البته این بستگی به اندیشه و تفکر حزب دارد اگر حزب جوانگرا باشد و دعوت به خود نکند و نیروهای کارآمد و هم‌فکر را حتی در خارج از حزب استفاده کند می‌تواند مکمل دولت جوان حزب‌اللهی باشد وگرنه مانع تشکیل چنین دولتی خواهد بود.
* لزوم دستیابی به برنامه عملیاتی در راستای جامعه سازی و تمدن سازی اسلامی
به‌عنوان سؤال پایانی برای اصلاح و توسعه کشور در حوزه فرهنگ،سیاست و امنیت آیا می‌توان برنامه جامع،کاربردی و عملیاتی ارائه کرد؟
قطعاً می‌شود، ما در این مسائل ظرفیت بالایی در قانون اساسی و کشور داریم که اگر مورد دقت و توجه قرار بگیرد و استفاده لازم از آن‌ها شود و از فرهنگ غنی برای ارتقاء بینش فرهنگی مردم استفاده گردد هنر دینی مورد تقویت و حمایت قرار بگیرد و همچنان که نظام دفاعی ما اکنون با تجهیز خود موجب تهدید زدایی و ضمانت امنیت شده است یقیناً در این زمینه‌ها ما می‌توانیم مسیر اصلاح کشور را در جهت توسعه و پیشرفت همراه با عدالت به نحو مطلوبی فراهم کنیم و به برنامه جامع کاربردی و عملیاتی که ما را به سمت دولت سازی، جامعه سازی و تمدن سازی اسلامی برساند دست پیدا کنیم.