امیر حسین زاده – 8 شهریورماه 62 بود که قانون عملیات بانکی بدون ربا یعنی همان بدون بهره به تصویب مجلس شورای اسلامی رسید. از مباحث سالیان گذشته که بگذریم، امسال قرار شد نرخ بهره بانکی یکسان شود. یعنی همان بهره ای که قرار بوده نباشد! بانک مرکزی هم به تحقیق در هیچ دولتی موافق وجود صندوق های قرض الحسنه نبوده است. و این یعنی آن که ما هم چنان تا رسیدن به اقتصاد اسلامی فرسنگ ها فاصله داریم. گفتگوی ما با سید اصغر رخ صفت یکی از فعالان صندوق های قرض الحسنه، پیرامون همین فاصله زیاد از اقتصاد اسلامی است. گپ و گفت «شما» را با این عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی بخوانید.

***

آیا می توان گفت در حال حاضر بانکداری ما بدون رباست یا خیر؟

نمی‌شود گفت هست یا نیست. ظاهر امر این است که می‌گویند بدون رباست، ولی متأسفانه نیست، چون آقایان در بانک ‌ها به آنچه که شورای نگهبان تصویب کرده است، عمل نمی‌کنند. اسماً بدون رباست، ولی در باطن این طور نیست.

نرخ سودهایی که توسط بانک‌ها تعیین می شود، چقدر به اقتصاد کشور کمک می‌کند؟

کارهایی که بانک‌ها تحت عنوان مشارکت و قراردادهای خاص خودشان می‌توانند انجام بدهند، برای رونق مملکت بسیار خوب است، اما متأسفانه در مسیر دیگری قرار می‌گیرند. به نظر من اگر بودجه بانک‌ها در حدودی که قانون به آنها اجازه می‌دهد در تولید مصرف شود، اصلاً هیچ احتیاجی به هیچ کشوری و هیچ جایی نداریم و خودمان می‌توانیم گلیممان را از آب بیرون بکشیم، ولی فعلاً متأسفانه این طوری نیست.

بانک مرکزی با فعالیت صندوق‌های قرض‌الحسنه مخالف است و می‌گوید این صندوق‌ها چون سود پرداخت نمی‌کنند، به اقتصاد کشور ضربه می‌زنند. آیا شما با این حرف موافقید؟

به نظر من اکثر صندوق‌های قرض‌الحسنه در مسیر نظام و منابع پولی مملکت هستند و نه‌تنها به اقتصاد و مملکت ضربه نمی‌زنند، بلکه یار جمهوری اسلامی هستند. به نظر من بهترین کاری که صندوق‌های قرض‌الحسنه انجام می‌دهند، کارگشایی برای مردم است. اگر کسی بخواهد یکی دو میلیون تومان از بانک‌ها وام بگیرد باید مدت‌ها بدود و در صف باشد و بعد هم به او بگویند مصوبه ندارد، تصویب نشده است و بودجه نداریم، ولی در صندوق‌های قرض‌الحسنه ظرف نصف روز وام پرداخت می شود. نه بهره‌ای می‌گیرند، نه کارمزد و نه دیرکردی. اینها سوپاپ‌های امنیت اقتصادی در مملکت هستند. حالا بانک‌ها چه می‌گویند، نمی‌دانم.

آیا وجود صندوق‌های قرض‌الحسنه از لحاظ اقتصادی توجیه دارد؟

توجیه اقتصادی آنها این است که مشکلات مردم را حل می‌کنند. اگر بخواهند در کارهای اقتصادی شرکت کنند، برای نظام مضرّند. کار اقتصادی کردن باید در مسیری باشد که بتواند برای مردم و نظام مشکل‌گشا باشد، ولی صندوق‌های قرض‌الحسنه مشکلات مردم را رفع می‌کنند. این وظیفه بانک‌هاست که متأسفانه انجام نمی‌دهند. شعارش را می‌دهند، ولی عمل نمی‌کنند.

آیا پولی که صندوق‌های قرض‌الحسنه پرداخت می‌کنند باعث چرخش مالی بیشتر می‌شود؟

وام‌هایی که صندوق‌های قرض‌الحسنه می‌دهند مشکلات مردم را حل می‌کند و به کار اقتصادی مردم کاری ندارد. کسی خانه‌ای می‌خرد و 20 میلیون تومان کم دارد، می‌آید از صندوق‌ها قرض می‌گیرد. حالا اگر بخواهد از بانک قرض بگیرد، باید 20 تا 22 درصد بهره بدهد و تا آخرین قسط هم باید بهره بدهد، اما صندوق‌های قرض‌الحسنه مشکلات مردم را رفع می‌کنند.

به نظر شما روی آوردن بانک مرکزی و وزارت اقتصاد به اقتصاد اسلامی برای اقتصاد کشورمان کارگشاست؟

اگر در مسیر اسلامی کردن باشند و مطابق فقه و نظر مراجع، فقها و مقام معظم رهبری عمل کنند، کارگشای اقتصاد که هیچ، مشکل‌گشای همه جامعه هم هست. چرا نباشد؟

چه اتفاقی باید بیفتد تا اقتصاد ما اسلامی شود؟

اقتصاد بدون ربا و در مسیر تولید و رفع گرفتاری‌های مملکت و نظام وظیفه هر دولتی است. باید کاری کنند که مشکلات صنعت، تولید و داد و ستد مردم از طریق غیربهره و در مسیر فقه و فقاهت باشد. اگر بخواهیم در آن مسیر برویم، بهترین اقتصاد، اقتصاد اسلامی است.

اگر در این باره نکته‌ای مانده است بفرمایید.

راجع به آن که گفتید بانک مرکزی معتقد است صندوق‌های قرض‌الحسنه برای نظام مشکل ایجاد می‌کنند، به نظر من آقای میرحسین موسوی یکی از کسانی بود که از روز اول با صندوق‌های قرض‌الحسنه مخالف بود و یک تنه هم ایستاده بود و یک شبه 30 صندوق را در اطراف تهران بست، اما آن روز که سازمان اقتصاد اسلامی بود و صندوق‌های قرض‌الحسنه با هم متحد بودند، در مقابل کارهای آقای میرحسین موسوی ایستادیم. خدا رحمت کند حاج تقی خاموشی را که یکی از بنیان‌گذاران صندوق‌های قرض‌الحسنه بود و می‌گفت صندوق‌های قرض‌الحسنه پناهگاه بی‌پول‌ها و فقراست. پناهگاه پولدارها، میلیونرها و متمکنین هم بانک‌ها هستند.