گفتگوی ویژه

لاله افتخاری: تلاشها پیرامون وحدت حوزه و دانشگاه مبنایى نبوده است

لاله افتخاری نماینده مردم تهران در مجلس و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی اظهار داشت: من به جرات اعلام می کنم که در حال حاضر یکی از مطالبات اصلی رهبرمعظم انقلاب، اسلامی شدن دانشگاه است و این امر بدون ترویج قرآن محقق نخواهدشد، سیاست ما درخصوص گسترش فرهنگ قرآنی، تنها برگزاری جشنواره ها نیست، بلکه باید آموزش قرآن را در سطح دانشگاهها گسترش دهیم.
از زمانی که مباحث مربوط به اسلامی شدن دانشگاه ها و ترویج فرهنگ اسلامی  در رسانه‌ها و در بین افکار عمومی جامعه مطرح شد، پرداختن به یکی از ابعاد مهم و تأثیر‌گذار این موضوع به نوعی مفغول مانده و آن هم واکاوی عناصر و پارامتر‌های موجود در ساختار دانشگاه های کشور و نقش سازمان های مسئول همانند وزارت علوم برای اثر بخشی طرح ها و برنامه ها است، موضوعی که به لحاظ اهمیت، ساعت‌ها بحث و گفت‌وگو و تبیین استراتژی و ارائه راهکار نیازدارد
برای بررسی نقش وزارت علوم و سازمان های مسئول در حوزه اسلامی سازی دانشگاه ها گفت و گویی با دکتر «لاله افتخاری» نماینده مردم تهران ، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس در دفتر کارش انجام داده ایم، افتخاری در این گفت و گو به بیان دیدگاه های خود درباره اسلامی شدن دانشگاه ها، وحدت حوزه و دانشگاه و نقش استراتزیک وزارت علوم در پروراندن و حمایت از طرح ها و برنامه ها پرداخته است .

* خانم افتخاری! همانطور که می دانید، دهه چهارم انقلاب توسط مقام معظم رهبری تحت عنوان دهه پیشرفت و عدالت نام گذاری شده و سیاست هایی هم در قالب برنامه های توسعه به سازمان های مختلف ابلاغ شده است ، اما این روزها به نظر می رسد این موضوع و سیاست های ابلاغی از سوی مقام معظم رهبری به صورت شعاری در بین مسئولان و مدیران سازمان ها بیان می شود، آیا شما هم به این موضوع معتقد هستید؟
قبل از پاسخ به سوال شما باید در ابتدای بحث به یک نکته اساسی اشاره داشته باشم، که نام گذاری دهه چهارم انقلاب به نام دهه پیشرفت و عدالت به دلیل دید وسیع و درایت رهبر انقلاب در تبعیین استراتژی راهبردی کشور است، و به همین جهت تمامی برنامه هایی که در حال حاضر در کشور اجرایی می شود باید در راستای برنامه کلانی به نام دهه پیشرفت و عدالت باشد، چرا که عقب‌ماندگی جامعه بشری در تاریخ انبیاء الهی و از صدر اسلام تاکنون به دلیل نادیده گرفتن فرامین ولایت بوده است.
اما در پاسخ به سوال شما باید بگویم که من هم به این موضوع معتقدم که در حال حاضر سیاست های ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در دهه چهارم انقلاب به صورت شعاری در بین برخی مدیران بیان می شود، سیاست های دهه چهارم انقلاب کاملا حساب شده است، شاید بعضی ازمدیران در نگاه اول آن را شعاری ببینند، اما هرچه وارد عرصه می‌شویم، پیش می‌رویم و به امور بین‌المللی و مسائل دخلی کشور توجه می‌کنیم فرمایشات مقام معظم رهبری و به خصوص این سیاست‌های ابلاغی را بسته‌ای هدفمند و کاملا حساب شده و پازلی می‌بینیم که باید همه موارد آن رعایت شود.

*خب! پس ما با دو پارامتر اصلی مواجه هستیم، یکی اهمیت سیاست های ابلاغی در دهه چهارم انقلاب و دیگری شعاری گرفتن این سیاست ها توسط برخی مدیران، پس در این شرایط باید چه راهکاری برای اجرای این سیاست ها مد نظر داشت؟
در سیاست‌های ابلاغی کلی نظام، همه ‌جوانب در نظر گرفته شده و باید دقیقا اجرا شود و اگر اینگونه شود رکنی هم که پیش می‌آید رکنی کاملا متعادل و حساب شده است و پیشرفت هم در این راه قطعا صورت می‌گیرد چون برنامه‌ریزی شده و هدفمند و متناسب با نیاز و ضرورت‌هاست.
مسئولان باید به سیاست‌های کلی نظام در دهه پیشرفت و عدالت کاملا توجه داشته باشند، در لوایحی که دولت به مجلس تقدیم می‌کند باید کاملا این موضوع را مدنظر داشته باشد و اگر نگاه‌های سلیقه‌ای در آن بخواهد اعمال شود، قطعا برنامه های این دهه با مشکل مواجه خواهد شد.

*یعنی این احتمال وجود دارد که جدی نگرفتن دهه پیشرفت و عدالت باعث ایجاد مشکلات بعدی در کشور شود؟
بله!دقیقا اگر امروز هم متوجه این موضوع نباشیم ، مسائل و مشکلات آن در آینده‌ نه چندان دور مشکلات خودش در بخش های مختلف از جمله مراکز علمی و پژوهشی نشان خواهد داد.
*براسا س سند چشم انداز که شما هم به اهمیت آن اشاره داشتید، باید در سال های آینده دانشگاه ها و مراکز علمی در کشوردر راستای سیاست های اسلامی شدن و تحقق کامل اصول اسلامی حرکت کنند، به نظر شما بهترین راهکار برای تحقق کامل این موضوع چیست؟
من به جرات اعلام می کنم که در حال حاضر یکی از مطالبات اصلی رهبرمعظم انقلاب، اسلامی شدن دانشگاه است و این امر بدون ترویج قرآن محقق نخواهدشد، سیاست ما درخصوص گسترش فرهنگ قرآنی، تنها برگزاری جشنواره ها نیست، بلکه باید آموزش قرآن را در سطح دانشگاهها گسترش دهیم.
قرآن در دل همه جوانان ما حک شده است، پس با گسترش آموزش ها می توان فرهنگ سازی دراین زمینه را بیشتر کرد، مجلس شورای اسلامی از دانشجویان فعال دراین حوزه قرآنی به صورت جدی حمایت می کند تا بتوانیم مطالبات مقام معظم رهبری را محقق کنیم.

*شما به قرآن و ترویج فرهنگ قرآنی در دانشگاه ها برای ترویج فرهنگ اسلامی اشاره کردید، وزارت علوم هم در سال های اخیر با برگزاری جشنواره های مختلف به دنبال ترویج این فرهنگ بوده است، فکر می کنیداین اقدامات به تنهایی اثربخش خواهد بود؟
دغدغه های جناب آقای دانشجو وزیر محترم علوم در این باره بسیار قابل تقدیراست ، اما باید توجه داشت که اسلامی شدن دانشگاه ها تنها با ترویج فرهنگ قرآنی محقق نمی شود، البته همانطور که اشاره داشتم ، فرهنگ قرآنی اصل اولیه برای این کار ارزشمند است ، اما در کنار آن باید اصل تربیت فرهنگی _ اجتماعی دانشجویان با تدوین دروس ویژه مورد توجه باشد، نهاد دانشگاه درهرجامعه‌ای سه‌کارکرد عمده تولید علم، آموزش متخصص و جامعه‌پذیری و تربیت فرهنگی- اجتماعی مخاطبین را برعهده دارد و مشخص است که اصول حاکم بر این سه کارکرد مذکورباید متأثر از مبانی و ارزشهای هر جامعه باشد .

*بحث وحدت حوزه و دانشگاه در کناراسلامی شدن دانشگاه‌ها و متعاقب آن جنبش نرم‌افزاری و کرسی‌های آزاد اندیشی را می‌توان ادامه گفتمان انقلاب اسلامی و احیاگری دینی در حوزه اندیشه ورزی و علم و آموزش دانست، به نظر شما برای تحقق کامل وحدت حوزه و دانشگاه از ابتدای پیروزی انقلاب تا به امروز موفق بوده ایم؟
من نسبت به این موضوع انتقاد دارم ، برخلاف صحبت هایی که درباره وحدت حوزه و دانشگاه ها توسط برخی افراد و صاحب نظران بیان می شود در طول سال های گذشته نه تنها این وحدت به شکل کامل محقق نشده بلکه در بعضی از جریانات دانشگاهی شکاف هایی هم بین حوزه و دانشگاه پدید آمده است.
آنچه تا به امروز و در 32 سال گذشته در محافل و مجامع پیرامون وحدت حوزه و دانشگاه صورت گرفته، متأسفانه ریشه اى و مبنایى نبوده است و معمولاً راهکارهاى ارایه شده، صورى و به دور از یک طرح جامع جهت هماهنگى بوده اند.
نباشد فراموش کرد که ضرورت وحدت حوزه و دانشگاه یکى از مسائل مورد نیاز و ضرورى جامعه ما و انقلاب جهانى اسلام در شرایط کنونى، ایجاد انسجام بین مراکز دینى و مراکز علمى متداول و تعیین جایگاه مناسب براى هرکدام است، به نحوى که جایگاه هرکدام و نسبت و نحوه ارتباط آنها با یکدیگر معلوم شده، با ارتباط هماهنگ و منسجم، بتوانند تئورى واحد و جامعى را براى اداره شئون گوناگون جامعه ارایه کنند.

*یعنی شما هیچ کدام از برنامه های سال های گدشته برای تحقق وحدت حوزه و دانشگاه را قبول ندارید؟
ببینید، این روزها دیگر دانشجوی ما در دانشگاه و طلبه ما در حوزه از مباحث کلی خسته شده ، دیگر جاى بحث از اهداف کلى نیست.
باید نسبت بین دو مجموعه حوزه و دانشگاه مشخص شود، هر یک در جاى خود و به طور هماهنگ، مانند اجزاى یک سیستم باید به یک سازمان تبدیل شوند و رفتارشان شکل سازمانى پیدا کند؛ سازمانى بزرگ و در تحت یک مدیریت واحد کلان که آنها را اداره کند، حوزه و دانشگاه باید مکمل یکدیگر باشند و به عبارتى دیگر، باید یک نوع علاقه و پرورش سازمانى صورت گیرد که اینها را به سازمانى واحد و هماهنگ تبدیل کند.

*چه پارامتری باید حوزه و دانشگاه را به سازمانی واحد تبدیل کند؟
این موضوع نیازمند یک الگو و مدل است.
*خب! با این وجود کدام نهاد را متولی اصلی ترسیم این مدل و الگو می دانید؟
به نظر من در این بین وزارت علوم به لحاظ شکل ساختاری و امکان تحقیق و پژوهش در اولویت قراردارد و می تواند با کمک و راهنمایی کار شناسان حوزه این الگوی وحدت حوزه و دانشگاه را ترسیم کند.

*خانم افتخاری! حالا امدیم و این الگو هم ترسیم شد، چه تضمینی وجود دارد که این الگو هم همانند برنامه های دیگر در کشور با چاشنی شعاری و کلیشه ای بودن مواجه نشود؟
بعد از ترسیم این مدل ، اجرای برنامه ها بر عهده دو نهاد مسئول یعنی حوزه و دانشگاه است و هر کدام از این بخش ها در این زمینه کوتاهی کند، نه تنها ظلم بزرگی به دانشجو و طلبه روا داشته بلکه ظلم مضاعفی هم به نظام مقدس جمهوری اسلامی داشته است، فراموش نکنیم که تأثیر دیگر بخشها در کل نظام، مستقیم یا غیرمستقیم، به نوبه خود برخاسته از کیفیت عملکرد این دو و پیامد ارتباطشان با یکدیگر است.
*اگر موافق باشید، سوالی هم از علوم انسانی غربی و نفوذ این علوم در دانشگاه ها مطرح کنم، آیا به نظر شما در حال حاضر دانشگاه های ما در خطر محاصره علوم غربی قرار دارند؟
همانطور که مقام رهبری فرمودند در حال حاضر علاوه بر تهدیدات و تحریم ها علیه ملت ایران یک نوع ورود فرهنگی هم وجود دارد، می بینیم که در همه عرصه ها این مساله بارز است به ویژه در دانشگاه ها که تحت تاثیر علوم ترجمه ای هستند.
با مشاهده این نوع رفتارها متوجه خواهیم شد که فرهنگ بیگانه و نکات منفی غربی وارد شده و این کار انجام گرفته و نوعی استحاله بر فرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی حاکم شده است.
بنابراین در حال حاضر برای مقابله و اصلاح این فرهنگ و علوم ترجمه ای نیاز به هم اندیشی، حمایت و نظارت هست تا همانطور که طی ماه های اخیر عزم مسئولان در دولت و مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اصلاح منابع علوم جزم شده است به همان اندازه دانشجویان و مردم هم می بایست تلاش کنند تا با یک اجماع محکم و قوی این کار انجام شود.

*مدتی است که وزارت علوم کار تغییر و بازبینی برخی کتب غربی در دانشگاه ها را آغاز کرده ، به نظر شما این اقدام می تواند برای مقابله با استحاله فرهنگی در دانشگاه ها موثر باشد؟
قطعا هرگونه فعالیت و اقدامی موثر و اثربخش خواهد بود اما باید توجه داشت که کتب و منابع علوم انسانی باید مطابق با فرهنگ ایرانی اسلامی اصلاح شود، در واقع یکی از مهمترین عوامل گسترش فرهنگ اصیل ایرانی و فحوای اسلامی منابع علوم انسانی خودی و نه ترجمه ای است.
همانطور که دین اسلام علاوه بر اینکه عامل ماندگاری فرهنگ اصیل ایرانی است، الگوی مناسبی برای مقابله با تهاجم فرهنگی و ناتوی فرهنگی قلمداد می شود بنابراین همه مسئولان باید برای گسترش فرهنگ اسلامی و ایرانی، به صورت عملیاتی کار کرده و این مقابله نوعی جهاد اکبر است که مسئولان باید نظارت دقیق داشته باشند تا انحرافی در این مسیر رخ ندهد.


https://shoma-weekly.ir/tLlFzr