***
ارزیابی شما از مذاکرات و فکت‌شیت آمریکا چیست؟
آنچه که مطرح می‌کنیم نقل مسئولین محترم مرتبط با موضوع است. متأسفانه هنوز طرف ما فکت‌شیت ایرانی را در منظر عموم قرار نداده است تا ببینیم جزئیات چیست. لذا اگر برداشت و نقل قولی داریم با اعتماد به تیم مذاکره‌کننده است، وگرنه تضاد گفته‌ها و فکت‌شیت آمریکایی‌ها با گفته‌های عزیزان ما در تیم مذاکره‌کننده که در رسانه‌ها و جلسات مختلف اظهار و عنوان کرده‌اند نکات بسیار مبهمی را در بر دارد. چون مقام معظم رهبری فرموده‌اند ما به تیم مذاکره‌کننده خودمان اعتماد داریم، لذا به آنچه که آمریکایی‌ها اعلام می‌کنند اعتمادی نداریم و اعتمادمان به آن چیزی است که طرف ایرانی می‌گوید، اما باید بدانیم آنچه را که طرف آمریکایی می‌گوید بعداً اجرا می‌کند و ربطی به اعتماد یا عدم اعتماد ما ندارد. بنابراین باید مراقب باشیم که مبادا به آنچه که آمریکایی‌ها الان اعلام می‌کنند بعداً استناد هم کنند که همان‌طورکه در فکت شیتمان اعلام کردیم، عمل می‌کنیم. اگر مثل بیانیه فکت‌شیت مشترک بود، جای هیچ شک و شبهه‌ای وجود نداشت و به نظر من همین جا مبنای اختلاف می‌شود.
بحث ما این بود که اگر توافقنامه امضا شد، به محض امضای توافق تحریم‌های بانکی، اقتصادی و نفتیمان برداشته می‌شود. این قولی است که عزیزان تیم مذاکره‌کننده ما اعلام کرده‌اند. برداشت ما این است که این مسئله منوط به این می‌شود که شورای امنیت با صدور قطعنامه جدید در مورد ایران اسلامی قطعنامه‌های قبلی‌اش را بی‌اثر کند. البته در متن بیانیه مطبوعاتی برخی از ابهامات برای دوستان بوده است، به عنوان مثال بازدید از هر مرجعی که این‌ها احتمال بدهند ممکن است ایران در آن فعالیت هسته‌ای انجام بدهد. این امر می‌تواند با یک ادعای ساده، بی‌مبنا و بی‌اساس یا یک ادعای تحمیلی رژیم صهیونیستی شروع شود و یا یک سری اسناد جعلی ـ کما اینکه قبلاً خودشان ساخته‌اند ـ صادر کنند، اما اینکه به هر بهانه‌ای بتوانند هر جای این کشور را بازدید کنند، مقام معظم رهبری هم فرمودند چنین اجازه‌ای را به آن‌ها نخواهیم داد.
رفتار کنگره آمریکا را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
فرمایش‌های مقام معظم رهبری چند جنبه مهم داشت. یکی اینکه خط مشی کلی برای کشورهای مذاکره‌کننده با ایران صادر شد که اگر برداشت یا ابهامی داشتند بدان‌ها پاسخ داده شد، دوم اینکه خطابشان به منتقدان به موضوع بود و مسیر راهبردی آن‌ها را هم مشخص کردند. سوم اینکه برای موافقینی بود که بیش از چیزی که حاصل شده است احساس خوب داشتند. همه ما احساس خوب داریم، ولی نه بیش از اندازه. به نظر من نوعی واقع‌گرایی در سخنان مقام معظم رهبری عنوان شد که هم روی سیاه‌نمایی خط بطلان می‌کشد و هم بزرگ‌نمایی. فرمایش‌های جامع ایشان تکلیف مذاکره‌کنندگان، منتقدین و موافقین را مشخص کرد.
آن‌ها هم دستپاچه شدند و بلافاصله کنگره را فعال کردند که این امر یک بازی داخلی است و دشمن همیشه این کار را می‌کرده است. این بازی هیچ اثری بر کشور ما نخواهد داشت و این‌طور نیست که از این بازی داخلی به عنوان اهرمی برای گرفتن امتیاز در مذاکرات اصلی بگیرند، چون مقام معظم رهبری کاملاً خطوط قرمز ما را ترسیم و باید‌ها و نبایدهای موضوع را تبیین فرمودند. لذا به دور از همه بحث‌های موجود نباید قضیه را از باب یک توفیق خیلی بزرگ نگاه کنیم یا عکس آنکه مغلوب شده‌ایم. می‌بایست با ملاحظاتی که مقام معظم رهبری فرمودند به دنبال برد ـ برد باشیم.
دکتر بعیدی‌نژاد در گفت وگوی اختصاصی با «شما» تأکید کرد قرار است از روز اجرای توافقنامه تحریم‌ها برداشته شود. برخی معتقدند این خلاف خواست ایران است که همزمان با امضای توافقنامه تحریم‌ها برداشته شود، نظر شما چیست؟
از روز عقد توافقنامه و امضای آن تحریم‌ها باید برداشته شود، وگرنه چرا باید توافقنامه امضا کنیم؟ ما به بسیاری از تعهداتمان قبل از امضای توافقنامه عمل کرده‌ایم. ما یک جامعه اسلامی هستیم و به عهدمان پایبندیم و بدان عمل می‌کنیم و تا همین الان هم خیلی از موارد را انجام داده‌ایم. بنابراین تا زمان امضای توافقنامه تعهداتمان را عمل کرده‌ایم. البته نه اینکه تعهداتی باشند که قابل برگشت نباشند، بلکه آمادگی کامل داریم که اگر یک زمانی آن‌ها بازی درآورند به نقطه قبل برگردیم و حتی فرا‌تر از نقطه قبل حرکت کنیم.
آنچه که از مردم عزیز ایرانی اسلامی دریافته‌ایم، این است که مردم انتظار دارند روزی که تعهد می‌کنیم به تعهداتمان عمل کنیم، غرب هم باید تحریم‌ها را بردارد، وگرنه از این طرف ما تعهدات را اجرا کنیم، ولی آن‌ها باز هم بهانه بیاورند و شش ماه یا یک سال عقب بیندازند تا به این ترتیب هم ما را از داشته‌هایمان محروم کنند و هم چیزی به ما اضافه نکنند. این قضیه ضرر بزرگی به ما خواهد زد. البته معتقدم تیم مذاکره‌کننده هم با هوشیاری جلو خواهد رفت و هم گفتگوهایی که داخل کشور توسط دلسوزانی که اصل قضیه را قبول دارند، ولی از خدعه، نیرنگ و عدم تعهد طرف مقابل می‌ترسند، صورت می‌گیرد مفید خواهند بود، چون تیم مذاکره‌کننده در فضا قرار می‌گیرند و با هوشیاری و قوت بیشتری پای میز مذاکره می‌روند.
اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی قبل از تصویب در مجلس مجاز است؟
بر مبنای قانون اساسی پذیرش پروتکل الحاقی نیاز به مصوبه مجلس دارد و شکی در آن نیست، اما بر مبنای همان قانون اساسی رهبر کشور اختیاراتی دارند. دومی [اجرای داوطلبانه پروتکل] از اختیاراتی استفاده می‌شود که مقام معظم رهبری برابر قانون دارند. اگر حکم حکومتی صادر شود، نه تنها قانونی است، بلکه حتماً مجلس شورای اسلامی انجام خواهد داد، یعنی ممکن است اگر توافق داوطلبانه‌ای صورت بگیرد اذن مقام معظم رهبری ضرورت دارد، از باب اینکه قانون به مقام معظم رهبری چنان اجازه‌ای را داده است. اگر از آن اختیار قانونی استفاده شود، نیازی به مجلس ندارد، اما چنانچه بخواهد لایحه الحاقی تعهد شود، تصویب مجلس شورای اسلامی لازم است.
مجلس هفتم مصوبه‌ای داشت که تا وقتی غرب به‌طور کامل نپذیرفته است که ایران چرخه هسته‌ای را داشته باشد، حق پیوستن به پروتکل الحاقی را نداریم. علت آن مصوبه چه بود؟
آن زمان توفیق حضور در مجلس شورای اسلامی داشتم. آن موقع داشت مذاکراتی انجام می‌شد. نتیجه مذاکرات را به مجلس آوردند و ارائه دادند. مجلس آن را نوعی امتیازدهی تلقی می‌کرد، بدون اینکه طرف مقابل تعهدی در عرف بین‌المللی در قالب توافقنامه پذیرفته باشد. بنابراین خاطرم هست سریعاً یک طرح تهیه شد و نمایندگان محترم تصویب کردند که الحاقیه را نپذیرند و چرخه سوخت هم به فعالیتش ادامه بدهد. ما که دنبال بحث سلاح اتمی نیستیم، چرخه را به اندازه‌ای که بتوانیم سوختمان را تأمین کنیم دنبال می‌کنیم وقتی انگلیس و فرانسه اعلام کردند سوخت رآکتور تهران را برای رادیودارو‌ها نمی‌دهند، بلافاصله چرخه را کامل و سوخت ۲۰ درصدمان را تأمین کردیم. الان هم اگر به تعهداتشان عمل نکنند بیکار نمی‌نشینیم.
مسئول ارشد هسته‌ای ما، آقای دکتر صالحی در مجلس گزارشی ارائه داده است که بر طبق آن قبول دارند چرخه ما محفوظ و تحقیق و توسعه هم پذیرفته شده است، یعنی از یک طرف هم چرخه تولید بر اساس آنچه که توافق شده محفوظ است و هم تحقیق و توسعه و همچنان می‌توانیم به تحقیق و توسعه‌مان در چرخه ادامه بدهیم. این‌ها وجود دارند. باید با یک حالت خوش‌بینانه به موضوع نگاه کنیم. گرچه فقط یک بیانیه است و تعهد بین‌المللی هم ندارد، اما امیدواریم در توافق نهایی - که روشن‌تر خواهد بود - همه این ملاحظات مد نظر قرار بگیرند.