گفتگوی ویژه

فعالیت‌های اجتماعی را به مساجد برگردانیم

رئیس فراکسیون قرآن و عترت مجلس گفت: باید زمینه را مهیا کرد تا جوانان بعضاً تحت عنوان هیات امناء در مسجد فعالیت کنند کما اینکه شاهد آن بوده‌ایم در جاهایی که این اتفاق افتاده نتیجه امر مثبت بوده است.
آنچه از بررسی نقش مسجد در صدر اسلام بدست می‌آید، جامعیت مسجد در همه زمینه‌های عبادی سیاسی، فرهنگی، آموزشی، قضایی و ... بوده است، اهمیت این موضوع در ساختار مسجد به اندازه‌ای است که در زمان حضور پیامبر (ص) در مدینه، شخص ایشان عهده‌دار اداره مسجد النبی بودند و در غیاب حضرت، امامت مسجد برعهده کسی بود که توسط آن بزرگوار معین می‌شد. در این نگاه مساجد تنها برای ادای فرائض دینی نبوده، بلکه علاوه بر پایگاه ادای وظایف شرعی و دینی همواره پایگاهی برای استفاده‌های علمی، فرهنگی، آموزشی بوده است. در زمان پیروزی انقلاب اسلامی نیز مساجد محل تصمیم‌گیری‌های سیاسی و شروع بسیاری از حرکت‌های ضد رژیم پهلوی بودند. پس از انقلاب نیز تا مدت‌ها مساجد بر همین روال به فعالیت خود ادامه دادند اما امروز با چالش‌هایی در استقبال از این ظرفیت فوق‌العاده روبه‌رو هستیم. برای آسیب‌شناسی این مسئله سراغ لاله افتخاری نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی و عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی رفتیم.

*به نظر شما مسجد به عنوان یکی از مهم‌ترین کانون‌های اجتماعی در جوامع اسلامی تا چه میزان در سلامت روانی آن جامعه می‌تواند نقش داشته باشد؟

خداوند می فرمایند «الا بذکر الله تطمئن القلوب» بر اساس آیه مشخص می‌شود که با یاد خدا، دعا و نیایش انسان به آرامش می رسد و وقتی صاحب آرامش شد سلامت روانی فرد و به تبع آن جامعه نیز تامین می شود. از آنجا که در مسجد یاد خدا صورت می‌گیرد و نماز خوانده می‌شود که با مراجعه به اکثر تفاسیر یکی از مصادیق ذکر خداوند است و از سویی در مسجد بعضاً نمازگزاران در کنار یکدیگر تلاش می کنند مشکلات یکدیگر اعم از مالی، خانوادگی و اجتماعی را حل کنند، این حس که تنها نیستید و جمع و گروهی در مشکلات شما را یاری می‌کنند، خود آرامش‌بخش است و کمک مؤثری در ایجاد سلامت روانی در جامعه خواهد کرد.

*شعار امسال دهه تکریم و غبارروبی مساجد «آینده را با جوانانمان از مسجد بسازیم» است. لزوم تحقق این موضوع، حضور مستمر جوانان در مسجد است. به نظرتان یک مسجد چه مؤلفه‌هایی باید داشته باشد تا برای جوانان جذاب باشد؟ مقدمات لازم برای جوان‌سازی مساجد چیست؟

به کار گیری جوانان در مساجد آنهایی که توانایی‌اش را دارند چه در جایگاه مدیریتی و چه به عنوان مشاور و آنها را دخیل در امور مسجد کردن، خود باعث رشد حضور جوانان در مساجد می شود. باید زمینه را مهیا کرد تا جوانان بعضاً تحت عنوان هیات امناء در مسجد فعالیت کنند کما اینکه شاهد آن بوده‌ایم در جاهایی که این اتفاق افتاده نتیجه امر مثبت بوده است.

حضور پایگاه‌های بسیج در مساجد و استفاده از ظرفیت‌هایی بالقوه این جایگاه حساس و مفید نیز می‌تواند نقش موثری در ارتقاء حضور جوانان در مساجد داشته باشد. البته این امر نباید سبب شود تا پیشکسوتان و بزرگان مساجد به حاشیه رانده شود بلکه باید ضمن حفظ شخصیت و جایگاه موسفیدان مساجد از تجارب ارزشمند آنها بهره برد. قرآن نیز به ما راهکار در این راه نشان داده است. قرآن در نقل داستان حضرت مریم بیان می کند مادر آن حضرت، ایشان را نذر مسجد می‌کنند تا در خدمت مسجد باشند. خوب این نشان‌دهنده این مهم است که ما می توانیم از کودکی بچه‌هایمان را با مسجد آشنا کنیم و آنان را در خدمت مسجد در آوریم.

*یکی دیگر از روزهای امسال دهه تکریم و غبارروبی، «مسجد، بستر نشر فرهنگ ایثار و شهادت» نام دارد. مسجد تا چه حد در تربیت نسل ظلم‌ستیز و شهادت‌طلب نقش دارد؟

در این زمینه ما خاطرات پررنگ و مشخصی داریم. بالاخره در دوران دفاع مقدس بسیاری از اعزام‌ها، ثبت نامها و حتی تشییع پیکر پاک شهداء از مساجد بود. در زمان رژیم سابق بسیاری از تظاهرات از مساجد شروع می شد و الان هم راهپیمایی‌های گسترده‌ای که در حمایت از انقلاب و آرمان‌های آن صورت می‌گیرد از مسجد آغاز می‌شود. ما باید تلاش کنیم تا مسجد را بیش از گذشته مکانی برای فعالیت‌های اجتماعی مردم قرار دهیم.

*مساجد در بعد از انقلاب و در هشت سال دفاع مقدس، مهم‌ترین پایگاه مردمی و اعزام بسیجیان به جبهه‌های حق علیه باطل بود. آیا مسجد همچنان جایگاه خود را دارد؟

به نظرم کمی فاصله ایجاد شده که بخشی از این ایجاد فاصله به عدم ارتباط مناسب بین بسیج، هیات امناء و ائمه جماعات مساجد بر می‌گردد. اگر این مشکل حل شود و هماهنگی بین این ارکان در مساجد به نحو خوبی برقرار شود قطعاً شاهد تأثیرات مثبتی خواهیم بود. البته در این بین مکانهای پر جاذبه دیگری همچون فرهنگسراها ایجاد شد که برخی نیازهای مردم را که قبلاً در مساجد مرتفع می شد را آنها رفع کنند که نتیجه آن اشتیاق حضور مردم در این اماکن است و این اشتیاق، حضور مردم را تا حدودی در مساجد کمرنگ کرد.

*سال جدید از سوی رهبر معظم انقلاب با عنوان «دولت و ملت، همدلی و هم‌زبانی» نامگذاری شده است. به نظرتان مسجد چگونه می‌تواند زمینه‌ساز همدلی و همزبانی بین مردم و مسئولان باشد؟

مسجد کانون همدلی و همگرایی و رفع کدورت‌ها، برادری و اخوت است کما اینکه این نقش را مساجد از صدر اسلام همراه خود داشته اند به همین جهت می تواند نقش مثبتی را در این زمینه ایفا کند. اگر شرایط فراهم شود تا مردم مشکلات خود را با محوریت ائمه مساجد به گوش مسئولان برسانند و مسئولان هم همیت خود را معطوف به حل مشکلات مردم کنند قطعا نتیجه هم افزائی بیشتر و همدلی بهتر خواهد شد ضمن آنکه جایگاه مسجد در بین مردم را نیز بهبود می بخشد.

*آیا عضو هیأت امنای مسجد بوده‌اید؟

بنده عضو هیات امناء سه امامزاده هستم. ضمن اینکه اعضای خانواده‌ام بعنوان هیات امناء مساجد فعالیت می‌کنند.

*در نمازهای جماعت مسجد محله‌تان هم شرکت دارید؟

این یک اصل جدا نشدنی در زندگی ماست. خانواده و اطرافیان نیز به آن اهتمام جدی دارند.

*ما در کشورمان به خدمت در حرم امام رضا(ع) و اماکن متبرکه نظیر حرم حضرت معصومه، شاهچراغ، شاه‌عبدالعظیم و ... افتخار می‌کنیم اما برایمان خادمی مسجد بی‌همیت است. در صورتی که در قرآن کریم و روایات جایگاه والایی برای مساجد در نظر گرفته‌اند. چه کنیم که این خدمت به مسجد (ولو ماهی یک ساعت حضور برای باز نگه داشتن درب مسجد) و افتخار بدان یک فرهنگ شود؟ آیا دوست دارید خادم مسجد محله‌تان باشید؟

معتقدم خود خدام جایگاه خودشان را که شأن بالایی دارد را باید بالا ببینند که اگر اینگونه شد آنگاه سایرین نیز آنها را کوچک نمی بینند کما اینکه پدر بنده به عنوان یک پزشک و کسی که دارای پایگاه اجتماعی مناسبی در محله بود، خودش مسجد ساخت و افتخار خدامی مسجد را نیز داشت و بیش از دیگران برای این جایگاه ارزش قائل بود. بارها ایشان را در حال نظافت و جارو کردن مسجد یا انجام سایر کارهای بعضاً دشوار مربوط به مسجد دیده بودیم که به نظرم همین فعالیت‌ها ایشان را لایق شهادت کرد. خداوند این لطف را هم به من کرد که در حال حاضر خادم حرم امام رضا (ع) باشم.

https://shoma-weekly.ir/HdkDu1