***

دولت در سال پایانی چه نگاهی باید به فضای مجازی داشته باشد؟

آن گونه که از فرمایشات مقام معظم رهبری نیز قابل نتیجه گیری است نمی توان نسبت به فضای مجازی نگاهی صرفا تهدیدزا را داشت ؛ چرا که فرصت یا تهدید بودن هر فناوری – فارغ از اهداف اصلی و نیات بنیان گذاران آن – بستگی به نحوه مدیریت و بهره برداری از آن دارد. چه بسا می توان با اتخاذ یک راهکار مناسب ، از تهدیدها یک فرصت ساخت؛ امری که البته عکس آن نیز صادق است. از مهم ترین مشخصات و مختصات فرمایشات رهبر معظم انقلاب نه فقط در این مقوله بلکه در تمام زمینه و موارد ، لزوم مواجهه فعالانه و تهاجمی به جای روش های انفعالی و تدافعی است . رویکردی که البته با ابتناء بر ارزش های اسلامی و انقلابی و روحیه جهادی به سرانجام مقصود خواهد رسید.

هر چند که از بُعد محتوایی، این رسانه ها حاوی همه‌گونه داده‌ای اعم از خطرناک و یا مفید هستند و علیرغم اینکه غرب به عنوان کانون رشد این شبکه ها دارای بیشترین تولید محتوا و قوی‌ترین سرویس‌ها در این خصوص است اما در چارچوب نگاه فعالانه و تهاجمی می‌توان از فضای مجازی و بویژه شبکه های اجتماعی و رسانه های دیجیتال برای افشاگری وسیع علیه مظالم و جنایات قدرت‌های استکباری در جهان یا روشنگری درباره فرهنگ فاسد غربی و در مقابل، ترویج فرهنگ ناب و مترقی اسلامی ، تقویت وحدت ملی و ارزشهای مذهبی، عقیدتی و ملی استفاده کرد. از جهات اقتصادی هم فرصت‌های فراوانی برای کشورهای گوناگون از جمله کشور ما وجود دارد. می توان از طریق این شبکه ضمن ساماندهی بازارهای داخلی، حضوری قوی در بازارهای جهانی داشت و زمینه را برای شرکت در یک رقابت تنگاتنگ برای عرضه محصولات ایرانی در بازارهای عظیم جهانی فراهم نمود و همچنین اسباب استقرار بیش از پیش دولت الکترونیک را نیز فراهم ساخت. ضمنا باید در نظر داشت توانایی موج‌آفرینی، فضاسازی و بکارگیری ماهرانه نمادها، ارزش‌ها و الگوها، نمایانگر قدرت تأثیرگذاری فرهنگی و اجتماعی شبکه‌ های اجتماعی سایبر در پدید آوردن نوعی «قدرت نرم» است که می تواند در پیشبرد اهداف مورد نظر راهگشا باشد. بر این مبنا فضای مجازی مهم ترین چارچوب برای جنگ نرم بوده و می تواند بستر مناسبی برای امر به معروف و نهی از منکر نیز باشد.

محتواسازی بر اساس ارزش های اسلامی ، انقلابی و عقیدتی که هم بر پایه دفاع از مبانی و اصول و هم قائل بر تهاجم و ایجاد چالش برای فرهنگ ها ، دولت ها و ناهنجاری های متخاصم باشد از دیگر رویکرد هایی است که لازم می نماید فارغ از بحث های شعارگونه و با بهره گیری از آخرین تکنیک های روز در دستور کار قرار گیرد چرا که با ابتناء بر فرهنگ اسلامی – ایرانی کشور ما دارای عمیق ترین و گسترده ترین مفاهیم و پشتوانه های فکری و تئوریک است و فقط کافی است بتوان آنرا به شکل امروزین و با تکنولوژی های نوین در اختیار مخاطبین در دامنه ای جهانی قرار داد.

آیا با امکانات موجود می توان به این اهداف رسید؟

پر واضح است که تحقق این موضوعات به بُنیه و توان کشور از جهات سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و مغز افزاری ( محتوایی ) بر می گردد. به بیان دیگر هر میزان ظرفیتهای بالفعل یک کشور از این جهات قوی‌تر باشد، فرصت‌ها هم برای او بیشتر است و هر قدر که بنُیه یک کشور ضعیف‌تر باشد تهدیدهای رسانه های مجازی و دیجیتال برای آن کشور بیشتر است. در این چارچوب حرکت توامان علمی و فرهنگی در ابعاد سخت افزاری و نرم افزاری به جهت تنیدگی غیرقابل‌ انکار محتوا با فناوری مورد نیاز است تا انشاء ا... به سمت استقلال در فضای مجازی گام برداریم. بر این اساس پشتیبانی از متخصصین فنی و تولید کنندگان محتواهای فرهنگی ، ارزشی و انقلابی می بایست در دستور کار مسئولین امر قرار گیرد. صد البته در این بین ، نظارت بر این فضا و مدیریت آن توسط دستگاههای مسئول موضوعی بسیار مهم و راهبردی است که از جنبه های فنی گرفته تا تولید محتوا و برخورد با جرائم سازمان یافته و جریانات مخرب را در بر می گیرد.

شورای عالی فضای مجازی چه مسیری را باید طی یک سال آینده طی کند؟

تقویت و توجه ویژه به شورای عالی فضای مجازی و مصوبات آن که بر اساس ابتکار عمل هوشمندانه رهبر فرزانه انقلاب به عنوان بالاترین مرجع تصمیم گیرنده در امر فضای مجازی و رسانه های دیجیتال و به منظور راهبری ، سیاست گذاری و تمرکز بخشی و مدیریت تهدیدها و فرصت های این عرصه شکل گرفته است از جمله مهم ترین مسائلی است که می بایست مورد عنایت ویژه قوای 3 گانه قرار گرفته و دغدغه های رهبری معظم در این باب به عنوان نصب العین و فصل الخطاب لحاظ شود. بدیهی است ترسیم هرگونه نقشه راه و یا طراحی برنامه های جزیره ای و منطقه ای بدون در نظر گرفتن راهبردهای کلی و مصوبات این شورا نخواهد توانست ما را به سر منزل مقصود برساند.

چند روز پیش شاهد مانور رسانه ای بر افتتاح فاز اول شبکه ملی اطلاعات بودیم، چه انتظاری در این خصوص مطرح است؟

تکمیل و بهره برداری عملیاتی از شبکه ملی اطلاعات که در مقایسه با شبکه اینترنت ، دارای امنیت داخلی بسیار بیشتری است موضوع دیگری است که لازم است مورد توجه قرار گیرد. چرا که شبکه ملی اطلاعات یک میدان وسیع داخلی برای انتقال اطلاعات در کشور محسوب می‌شود که مهم‌ترین فایده آن بعد از تأمین بالاترین سطح از امنیت برای همه، اعم از کاربران معمولی، شرکت‌ها و موسسات خصوصی و دولتی، سرعت، سهولت و ارزان‌بودن استفاده از همه کاربردهای امروزی اینترنت به شمار می‌رود. ضمنا لازم نیست گردش اطلاعات داخلی به اندازه کل جهان طولانی و طبعا گران و از همه مهم‌تر در معرض انواع ناامنی‌ها و سوءاستفاده‌ها قرار بگیرد لذا وجود این شبکه می‌تواند اطلاعات مربوط به داخل را در محیط داخل با عالی‌ترین سطح از کیفیت به گردش درآورد. از طرف دیگر، این شبکه به شبکه جهانی اینترنت هم کاملا متصل است و می‌تواند کاربران ایرانی را با امنیت و سرعتی بسیار بالا به شبکه جهانی اینترنت متصل نماید تا بتوانند از فرصت‌های شبکه جهانی حداکثر استفاده را داشته باشند.