مراسم برائت از مشرکان همه ساله در مراسم حج ابراهیمی برگزار و طی آن زائران ایرانی به همراهی زائران دیگر کشورها انزجار خود را از استکبارجهانی اعلام می کنند.
مراسمی که همیشه با ممانعت مقامات عربستانی روبرو شده و در تفاهمنامه هایی که بین ایران و طرف سعودی نوشته می شده در مورد مراسم برائت از مشرکین تاکید کرده که :در هر صورت هیچ مجالی برای اقامه این مراسم نیست.
و طرف ایرانی نیز موضع صریح خود مبنی بر لزوم برگزاری چنین مراسمی را اعلام و یادآور می شده است که ضمن آگاهی از این امر مواضع احتیاط‌آمیز و ملاحظات خود را اعلام می کند.
اما گویا در تفاهمنامه سال جاری که بین دوطرف نوشته شده ضمن حذف عبارت "طرف ایرانی مواضع احتیاط‌آمیز و ملاحظات خود را اعلام کرد"  آمده: "طرف سعودی تاکید می‌کند که در هر صورت هیچ مجالی برای اقامه این مراسم نیست.. طرف ایرانی نیز ضمن اعلام آگاهی نسبت به این امر، اعلام کرد که با تعالیم و دستور العمل های حج مخالفت نکرده و آن را نقض نخواهد کرد" .
حذف عبارت مربوط به پافشاری طرف ایرانی در بند پایانی بحث برائت از مشرکین و ذکر عبارت مبتنی بر عدم مخالفت ایران از دستورالعمل های حج نشانه عقب نشینی طرف ایرانی در توافقنامه اخیر نسبت به مواضع سال های گذشته در خصوص مراسم برائت از مشرکین بود.
مساله ای که در فرمایشات روز گذشته مقام معظم رهبری در دیدار با کارگزاران حج بر آن تاکید شد.
حضرت آیت الله خامنه ای رهبر معظم انقلاب اسلامی روز گذشته در دیدار کارگزاران حج، با اشاره به اهانت انجام گرفته به پیامبر عظیم الشأن اسلام (ص) و تجلی عظمت شخصیت آن حضرت در چشم دوستداران و حتی دشمنان ، حج امسال را دارای موقعیتی خاص و متفاوت از سالهای گذشته ارزیابی و تأکید کردند :  تبلور زیبا و عظیم اتحاد امت اسلامی بواسطه وجود مقدس خاتم الانبیاء (ص) و اظهار تنفر و خشم عمیق همه مسلمانان از جبهه استکبار ‌، باید در حج که مرکز تجمع مسلمانان از سراسر دنیا است، خود را نشان دهد و این، معنای واقعی برائت از مشرکین است .
با توکلی بینا رئیس سابق سازمان حج در سال های نخست پس از پیروزی انقلاب اسلامی به گفتگو نشستیم تا ضمن جویا شدن نظر وی در این خصوص از روند چگونگی برگزاری مراسم برائت از مشرکین در آن سال ها بپرسیم.
 
شرایط برگزاری حج نسبت به سال های گذشته با تغییرات شگرفی مواجه شده است. قیام مردم مسلمان منطقه و بخصوص انتشار فیلم موهن علیه پیامبر اکرم(ص) و موج خشم و انزجار مسلمانان این شرایط را به گونه ای فوق العاده تغییر داده است. نظر خود را در این خصوص بفرمایید.
بنا به فرمایشات حضرت آقا، امسال شرایط بسیار خاص و ویژه ای در سراسر کشورهای اسلامی و میان مسلمانان کشورها وجود دارد.
اعلام انزجار سراسری ملت های مسلمان و حتی مسلمانان کشورهای امریکایی و اروپایی درخصوص اهانت به پیامبر گرامی اسلام شرایط ویژه ای را در دنیا ایجاد کرده است.
که بعید به نظر می رسد در این شرایط عربستان سعودی توان مقابله با مسلمانان و جلوگیری از برگزاری مراسم برائت از مشرکین را داشته باشد.
عربستان سعودی در سالهایی که در اوج قدرت بود و کسانی مثل ملک فهد و نایف حضور داشتند و با قدرت هرچه تمام تر در صدد جلوگیری از برگزاری چنین مراسمی بودند نتوانستند چنین خواسته ای را عملی کنند.
در حالی که الان شرایط داخلی عربستان به دلیل بیماری ملک عبدالله و فوت نایف بن عبدالعزیز آشفته بوده و انسجام سابق را ندارد و اختلافات داخلی درون خانواده سلطنتی هم وجود دارد توان مقابله با برگزاری مراسم برائت از مشرکان را نخواهد داشت.
بیانات حضرت آقا در دیدار با کارگزاران حج و تاکید ایشان بر برگزاری مراسم برائت از مشرکان که به معنای اظهار تنفر و خشم عمیق مسلمانان از جبهه استکبار است همچون همیشه به انجام با شکوه این مراسم در حج منجر خواهد شد.
 
 مراسم برائت از مشرکین در سالهای پس از انقلاب اوج گرفت؛ سالهایی که شما رئیس سازمان حج و زیارت بودید. از روند پیگیری مذاکرات در این باره در آن سالها بفرمایید.
اولین حج ایران پس از انقلاب اسلامی در سال 58 برگزار شد؛ در سالهای اول عربستان نمی دانست ایران درمراسم حج چگونه عمل خواهد کرد.
در سال 61 وزارت حج عربستان اعلام کرد که هر کسی از طرف ایران برای مذاکره درباره مراسم حج حاضر می شود باید تام الاختیار باشد.
در سال 62 آقای خاتمی وزیر  شد، من به ایشان گفتم که با هم برویم برای مذاکرات؛ بنده در سال گذشته هم با نایف وزیر کشور عربستان مذاکره کرده ام.
آقای خاتمی گفت: نه من شما را معرفی می کنم.
من با حاج احمد آقا تماس گرفتم و گفتم اگر من با هیئت اعزامی به عربستان بروم آنها دو مساله برائت از مشرکین و راهپیمایی را مطرح می کنند.
به همین دلیل من می خواهم نظر حضرت امام را بدانم تا مطابق با نظر ایشان عمل کنم.
حاج احمد آقا گفتند فردا برای دیدار با امام (ره) بیایید؛ امام به من فرمودند: شما بگو که من مسئول حج و زیارت هستم و ضوابط شما را هم قبول دارم.
اما اگر آنها این دو مساله را عنوان کردند بگو در این مورد با نماینده امام صحبت کنید؛ که من هم همین کار را انجام دادم.
به عربستان که رفتیم آنها در ابتدا یک هفته ما را به صورت رسمی نپذیرفتند.
پس از یک هفته وزیر حج عربستان اعلام کرد که ما در جده هستیم و برای مذاکره آماده ایم.
من برای مذاکره رفتم؛ وقتی مساله برائت از مشرکین مطرح شد من طبق نظر امام عمل کردم.
قائم مقام وزیر حج عربستان روز بعد گفت که بیایید مذاکرات را بنویسم و امضا کنیم.
متن مذاکرات نوشته و در 6 نسخه تنظیم شده بود؛ می خواستند مراسم و راهپیمایی را حذف کنند و از من امضا بگیرند که من قبول نکردم وگفتم که این موضوع به نماینده امام مربوط است.
آن زمان ایام رجب بود؛ ما بلیط گرفتیم و به مدینه رفتیم و به ایران برگشتیم.
در آن زمان ما سالی 120 هزار زائر داشتیم باید برای زوار به غیر از ویزا، مسکن نیز تامین می کردیم.
اما در ظرف سه ماه فقط توانستیم یک سوم از مسکن مورد نیاز را تهیه کنیم؛ سفارت هم نزدیک 20 روز زمان برای گرفتن ویزا در اختیار زوار قرار می دهد.
من به مسئول شهرهای بزرگی مثل شیراز و اصفهان اعلام کردم که سریع گذرنامه زائران را در اختیار ما قرار دهند.
بعد از آن به اتفاق آقای خوئینی ها که نماینده حضرت امام بود به خدمت ایشان رفتیم؛ آقای خوئینی ها گفتند که عربستان به ما ویزا نمی دهد؛ امام نظر بنده را پرسیدند که من گفتم ما حدود 40 هزار ویزا گرفته ایم فقط آنها نمی خواهند به ما مسکن بدهند.
همان شب حضرت امام آماده شدند و سخنرانی کردند و فرمودند: ما به عربستان می رویم و زائران ما در مساجد خواهند بود.
ساعت 1 بامداد از مکه با من تماس گرفتند و گفتند: هیچ گونه مشکلی نیست و زائران می توانند به حج بیایند.
حتی وزیر حج هم اعلام کرد که ما مذاکره کردیم و مشکلی وجود ندارد.
ما ظرف 15 روز ویزای زوار را گرفتیم و حتی مراسم برائت از مشرکان هم برگزار شد.
این اتفاقات در زمانی افتاد که سران سعودی در موضع قدرت قرار داشتند اما با یک صحبت حضرت امام عقب نشینی کردند و مراسم برائت از مشرکان و راهپیمایی با شکوه هرچه تمام تر برگزار شد.
 
 با این وصف سخنان مقام معظم رهبری در روزهای شروع مراسم حج تاثیر بسیار زیادی بر برگزاری این مراسم و بخصوص برائت از مشرکین داشته و خواهد داشت.
بله؛ در شرایط کنونی که در صدر خانواده سلطنتی نوعی اعوجاج ایجاد شده و انسجام گذشته خود را از دست داده و در موضع ضعف قرار گرفته عربستان توانایی جلوگیری از برگزاری چنین مراسمی را به هیچ وجه نخواهدداشت.
البته قیام کشورهای مسلمان منطقه و سقوط و شکست دیکتاتورهای برخی کشورها نیز به نوعی مسلمانان را در قدرت قرار داده و مراسم برائت از مشرکین امسال انشاءالله هرچه بهتر برگزار خواهد شد.
بیانات حضرت آقا نیز راهگشا برای همه مسلمین است تا خشم و انزجار خود را از اقدامات ضداسلامی مقامات برخی کشورها در مراسم حج امسال اعلام کنند.