اهمیت سند تحول بنیادین آموزش و پرورش در چیست که اینقدر رهبری بدان تأکید میورزند؟
متأسفانه سند تحول بنیادین آموزش و پرورش نهتنها اجرا نشد، بلکه بهجای آن دنبال سند 2030 رفتند. ضمن اینکه این سند در واقع تحول بنیادین در تعلیم و تربیت است و آموزش و پرورش یکی از نهادهای ذیربط و مجری آن است. این طرح سازمانها و دستگاههای دیگر را هم شامل میشود، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، صدا و سیما، سازمان تبلیغات اسلامی و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که باید همگی در این طرح وظایفشان را انجام میدادند، اما متأسفانه آموزش و پرورش که مجری اصلی آن بود آن را نپذیرفت و انجام نداد. ما در مسائل فرهنگی سیستم متصل به هم نداریم. نقشه جامع فرهنگی یعنی اینکه دستگاههای فرهنگی متصل به هم و به صورت بازخوردی عمل کنند. ما هیچگونه ارتباط سازمانیافته بین دستگاههای متعدد فرهنگی نداریم و همین به فرهنگ کشور ما آسیب میرساند.
پایه اول سند تحول بنیادین آموزش و پرورش دانشگاه فرهنگیان است. اگر معلم کارآمد، متدین، انقلابی، پرکار و جهادی باشد به تبع آن دانشآموزانی با این ویژگیها تربیت خواهد کرد و تحویل جامعه خواهد داد. هدف از تأسیس دانشگاه فرهنگیان هم تربیت چنین معلمانی بود. یکی از اهداف و راهبردهای سند تحول بنیادین تربیت مربیان بر اساس آموزهها و تعالیم اسلامی است، چون معلم اسلامی دانشآموز اسلامی میسازد.
در این میان نقش دانشگاه فرهنگیان چیست؟
دانشگاه فرهنگیان هم در راستای تربیت معلمان اسلامی، کارآمد، متدین و انقلابی تأسیس شده است، اما عملکرد دولت این دانشگاه را به تعطیلی کشاند. رئیسی که برای این دانشگاه انتخاب شد خود از مخالفان تأسیس دانشگاه فرهنگیان بود. در استان فارس عملکرد ناکارآمد موجب شد 6 واحد این دانشگاه به 2 واحد تقلیل یابد که همین دو واحد هم با نصف ظرفیت واقعیشان فعالیت میکنند. این عملاً تعطیلی است. اساسنامه دانشگاه فرهنگیان مشتمل بر 31 ماده و 22 تبصره است که به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید و از تاریخ ابلاغ لازمالاجرا بود. ماده 28 آن میگوید: «تأمین بخشی از نیازهای خاص آموزش و پرورش در رشتههایی که امکان توسعه آن از طریق «دانشگاه فرهنگیان» وجود ندارد، مطابق ضوابط و مقررات وزارت آموزش و پرورش از میان دانشآموختگان سایر دانشگاهها و مؤسسات آموزش عالی و پژوهشی کشور و حوزههای علمیه، مشروط به گذراندن دوره یک ساله مهارتآموزی در «دانشگاه فرهنگیان» بلامانع است. متأسفانه آنها از بین 31 ماده فقط همین را دیدند و اجرا کردند.
به چه صورت؟
طبق این ماده آنها فارغالتحصیلان دانشگاههای دیگر را که برای معلمی تربیت نشده و صرفاً مدرک گرفته بودند جذب کردند. معلم نقش بسیار مؤثری در آموزش و پرورش دارد، چون در ارتباط مستقیم با دانشآموزان و قلب آموزش و پرورش معلم است. بدن بدون قلب عملاً از کار میافتد. تربیت نیروی انسانی متدین، مسئول و مسئولیتپذیر، خودباور، ایثارگر، قانونگرا، انقلابی و جهادی در گرو تربیت معلمانی با این خصوصیات است.
آموزش و پرورش چقدر در تنظیم محتوای کتابهای درسی اسلامی و انقلابی گام برداشت؟
انقلابی که هیچی، از اسلام ناب محمدی هم فاصله گرفته است. وقتی به دانشآموز انواع علوم تجربی نظیر فیزیک، شیمی، زیستشناسی و زمینشناسی را آموزش میدهیم و برای او حقایق علمی را باز میکنیم، در حالی که همه اینها آیات الهی و نشانههای خداوند در عالم هستی هستند، اما نامی از خدا نمیبریم، دانشآموز گمان میبرد این پدیدهها بدون هیچ فاعلی و به خودی خود به وجود آمدهاند. مثل آموزههایی که کشورهای غربی به دانشآموزانشان میدهند. بعد وقتی در درسهایی مثل آیین زندگی و امثال اینها صحبت از خدا میکنیم، همچون وصله نچسبی میشود و آموزهها با آنچه که از علوم تجربی میخواند همخوان نمیشود.
آموزش و پرورش چقدر در گسترش و تعمیق فرهنگ پژوهش موفق بوده است؟
لزوم تربیت پژوهشگر و محقق تربیت معلم محقق و پژوهشگر است. معلمی عشق است و هر کسی به صرف گرفتن مدرک معلم نیست. فارغالتحصیلان رشتههای غیر مرتبط را وارد آموزش و پرورش کردهاند مسلماً کسی که معلم و مربی نباشد دانشآموز تربیت نمیکند.
آموزش و پرورش چقدر توانسته است از فناوریهای نوین مثل اینترنت و شبکههای مجازی با معیار ارزشهای اسلامی بهره جوید ؟
ما باید فضاهای مناسبی را ایجاد کنیم تا دانشآموزان به سمت فضاهای نامناسب شبکههای مجازی سوق پیدا نکنند، چون چه بخواهید و چه نخواهید با گسترش ابزارهایی همچون موبایلها و تبلتها و... اینترنت و این شبکهها در دسترس دانشآموزان قرار دارد. در اینجا نیاز به اینترنت ملی بهخوبی احساس میشود که متأسفانه هنوز راه نیفتاده است. استفاده از فناوریهای نوین در فرآیند یادگیری در مدارس بسیار راهگشا و آسانکننده کار معلمهاست. در صورتی که مدرسه به شبکه آرشیو انواع فیلمهای آموزشی زیست، فیزیک، شیمی، تاریخی و... متصل باشند و آن فیلمها را در کلاس درس پخش کنند میزان کارآیی و یادگیری دانشآموزان فزونی خواهد یافت.