گفتگوی ویژه

دیکتاتوری رضاخانی مولود عدم درک ضرورت وحدت بود

یکی از حربه‌هایی که دشمنان همیشه برای شکست جبهه حق استفاده می‌کنند، اختلاف‌افکنی است. در مشروطه هم از همین حربه برای ایجاد اختلاف بین مبارزین، به‌ویژه علما استفاده کرد که این اختلاف منجر به شهادت شهید شیخ فضل‌الله نوری، ترور آیت الله بهبهانی و به زندان افتادن مشروطه‌خواهان شد.

24 تیرماه 105 سال از ترور آیت الله سید عبدالله بهبهانی میگذرد. مجتهدی که از رهبران روحانی نهضت مشروطیت ایران بود و تاثیری برجسته در نهضت مشروطیت داشت. اما سرانجامِ اختلاف میان او و شیخ فضل الله نوری، به توپ بستهشدن مجلس، تبعید بهبهانی و به دار آویخته شدن شیخ
فضل
الله گشت. تلاش او و یارانش در بهبود اوضاع اگرچه بی تاثیر نبود اما سرانجام با ترور وی توسط عواملی که به تقی زاده منسوب شدند، خاتمه یافت. عبرتهای امروزی آن رویداد را با حجت الاسلام و المسلمین محمد خرسند به گفتگو نشسته ایم.

میتوان گفت یکی از دلایل شکست مشروطیت نداشتن وحدت بین روحانیت بود. اگر در دوران مشروطیت روحانیت ایران بیش از این با هم متحد بودند، آیا امیدی بود که مشروطیت به این راحتیها شکست نخورد؟

یکی از حربههایی که دشمنان همیشه برای شکست جبهه حق استفاده میکنند، اختلافافکنی است. در مشروطه هم از همین حربه برای ایجاد اختلاف بین مبارزین، بهویژه علما استفاده کرد که این اختلاف منجر به شهادت شهید شیخ فضلالله نوری، ترور آیت الله بهبهانی و به زندان افتادن مشروطهخواهان شد. نهایتا از مشروطه دیکتاتوری رضاخانی بیرون آمد. این واقعیت تلخی است که اتفاق افتاد. مهم این است که از این واقعیات تلخ تجربه بگیریم. انقلاب اسلامیهم شباهتهایی با مشروطه دارد، از جمله اینکه محوریت و رهبری آن با روحانیت و مرجعیت بود. از همان روزهای اول دشمن تلاش کرد در جبهه خودی و در بین علما اختلاف بیندازد و روحانیت را از صحنه تصمیمگیری کنار بزند و غربزدهها را سر کار بیاورد و عملا تز جدایی دین از سیاست را جا بیندازد، اما با هوشیاری و بیداری امام، تبعیت مردم از امام، همراهی مراجع و علما با ایشان و آوردن اصل مترقی ولایت مطلقه فقیه در قانون اساسی جلوی توطئه دشمن را گرفت.

امام از تاریخ، بهخصوص دوران مشروطه درس گرفته بود و اجازه نداد تاریخ تکرار شود. امروز دشمن میخواهد از همان حربه استفاده کند، البته الحمدلله روحانیت آگاه و هوشیار است. این به معنای آن نیست که اختلاف نظر وجود ندارد. در حوزه اختلاف نظر و رأی و اجتهاد عملی پسندیده و پذیرفته شده است، اما در اداره حکومت و زمام امور مردم فصل‌‌الخطاب ولایت فقیه است. همانطور که در قانون اساسی ما آمده و اصل نظام ماست و حوزه، روحانیت و مراجع معظم این اصل را پذیرفتهاند، اما در باب مسائل فقهی هر کسی به مرجع تقلیدش مراجعه میکند که نه تنها نقص نیست، بلکه موجب بالندگی حوزههای علمیه و یک امتیاز محسوب میشود.

امروز در جامعه ما - فارغ از اختلافنظرهای فقهی موجود- در صورت بروز گسست میان روحانیت، چه نگرانیهایی وجود دارد؟

روحانیت مؤسس نظام است و مردم به آنها به عنوان رهبران دینی، فکری، سیاسی و اجتماعی نگاه میکنند. بالطبع اختلاف در بین روحانیت به بدنه جامعه آسیب میزند و وحدت و یکپارچگی جامعه را از بین میبرد. تفاوت روحانیت با اقشار دیگر تأثیرگذاری آنهاست. البته الحمدلله امروز در اهداف کلان، حفظ نظام اسلامی، تقویت نظام جمهوری اسلامی، مبارزه با دشمن و دفاع از ملت مظلوم عالم اختلافی بین روحانیت نداریم. شاید در برخی مسائل فرعی در جامعه اختلاف نظرهایی باشد که طبیعی است. محور وحدت در کشور ما ولایت ائمه اطهار(ع) و ولایت فقیه به عنوان طرحی از ولایت ائمه اطهار(ع) است که مورد پذیرش و قبول همه علما، مراجع و روحانیت کشور ماست. البته دشمن تلاشش را میکند، اما امروز اختلافی در این زمینهها نداریم. مهم این است که قدر فرصت نظام جمهوری اسلامیرا که در طول تاریخ علما، بزرگان و روحانیت ما ضرورت سر کار آمدن نظامیمنطبق بر احکام اسلام را حس میکردند و در این راه میکوشیدند، بدانیم. امروز حکومت اسلامیواقعا محقق شده است و همه باید در تقویت این نظام تلاش و به آن برای رسیدن به اهداف مقدس و آرمانهایش کمک کنند.

در یک جمع خانوادگی و مسجد هم اختلاف نظر وجود دارد و امری طبیعی است. در مقیاس کلان کشور هم بین برخی از مسئولین یا در شهر بین علمای آن اختلاف نظر هست، اما اینها در حدی نیستند که به اهداف کلان نظام خدشهای وارد کنند.

شرایط وحدت برای انتخابات خبرگان را چگونه ارزیابی میکنید؟

اگر جامعتین (جامعه مدرسین و جامعه روحانیت مبارز) و علمای بلاد با هم باشند ـ که هستند ـ و مردم و جریانات اصولگرایی با هم بودنشان را ببینند، قطعا شاهد همدلی و همزبانی بیشتری در این جریان خواهیم بود. البته هیچگاه جامعه مدرسین و جامعه روحانیت مبارز در مورد سرنوشت کشور بیتفاوت نبودهاند. خبرگان و مجلس دو مرکز بسیار تأثیرگذار بر سرنوشت نظام اسلامیهستند. قطعا جامعه مدرسین و جامعه روحانیت مبارز نمیتوانند بیتفاوت باشند. موفقیت در این عرصه در گرو وحدت و همدلی ماست و راه دومینداریم. بنابراین دلسوزان و کسانی که مبنا و شاخص حرکتشان ولایت فقیه، تأیید علما و بزرگان و مدرسین حوزه بوده است انتظار دارند انشاءالله در انتخابات آینده جامعه مدرسین و جامعه روحانیت وحدت نظر بیشتری را از خودشان به نمایش بگذارند.

https://shoma-weekly.ir/ixLWdh