***
به عملکرد فرهنگی دولت در این سه سال چه نمرهای میدهید؟
دولت بخشهای مختلف فرهنگی در آموزش و پرورش، وزارت علوم، بهداشت، بهزیستی و وزارت ارشاد دارد و مشاورین فرهنگی رئیس جمهور هم هستند و کمیسیون فرهنگی هم دارند. در بعضی از موارد دولت خوب عمل کرده است یعنی به مسائل فرهنگی توجه داشته است. مثلا در بخش قرآنی بودجهای گذاشته است هرچند در پرداخت آن را خیلی کم کرده ولی حداقل در لایحه خود آورده است. ولی من میخواهم عملکرد و نگرش دولت را در لوایحی که به مجلس آوردهاند بیشتر در نظر بگیرم و فرهنگ را گستردهتر ببینیم. مسائل زنان و خانواده، جوانان و مسائل دینی، قرآن، هنر، سینما و... در این موارد دولت عملکرد متفاوتی داشته است. یعنی از یک طرف در بعضی از مسائل مثل همان قرآن خوب کار کرده است، با ریاست وزرا بعضی از کمیسیونهای تخصصی قرآنی تشکیل شده است و در بعضی موارد هم میبینیم که مثل همین نمایشگاه قرآن زمانش کاهش پیدا کرده است یا اینکه در مورد هنر و سینما و گاهی اوقات در کتاب میگویند ممیزی لازم نیست و گاهی میگویند لازم است. یعنی چندگانگی وجود دارد. بعضی از قسمتهای دولت مطلبی را مطرح میکنند و بخشی دیگر آن را خنثی میکنند و کاملا عکس آن یا مصاحبه میشود یا اظهار نظر میشود. به هر حال همان که عرض شد. لوایحی در مورد دائمیشدن احکام برنامههای پنج ساله پنجم آمد که در بخش هنر و فرهنگ بسیار بسیار ضعیف بودیم یعنی نه در مورد فرهنگ دفاع مقدس و ایثار و شهادت چیزی بود و نه در مورد قرآن و مسائل دینی و نه در مورد جوانان، ازدواج و سطح زندگی و زنان و خانواده به آن صورت چیزی دیده نشده است. یکی دو ماده داشت که آن یکی دو ماده به صورت مبهم و کلی گویی شده بود. این نشان میدهد که از کنار فرهنگ خیلی گذرا رد شدهاند یا اینکه آن دغدغه فرهنگی نبوده است و وقتی که قواعد اینطوری وجود نداشته باشد نتیجهاش، آن ولنگاری فرهنگی که آقا فرمودند، خواهد بود. باید نسبت به این توجه میکردند، در مسائل دیگر هم وضع به همین ترتیب است یعنی فراز و نشیب دارد، در بعضی قسمتها خوب کار کردند و در بعضی قسمتها پرونده قابل دفاعی ندارند.
گاهی مشاوران فرهنگی رئیس جمهور اظهارنظرهایی میکردند که جای تأمل فراوان داشت. به نظر شما ایشان باید روی مشاورانش تجدید نظر نماید؟
من نمیخواهم بگویم تجدیدنظر کنند ولی کلا باید خیلی از مسئولین ما از صاحب نظرانی استفاده کنند و از مشاورینی مشاوره بگیرند که واقعا هم اشراف و تخصص داشته باشند و هم نظر آنها ناظر بر نیاز جامعه و فرمایشات آقا و منابع بالا دستی باشد و توجه شان به فرهنگ اسلامی ایرانی ما باشد و اگر میبینیم مشاورههایی غیر از این داده میشود، باید رئیس جمهور به این یک مورد توجه ویژه داشته باشد.
آیا فکر میکنید نوع مشاورههایی که به رئیس جمهور داده میشد مطلوب بود یا خیر؟
متنوع بود. عرض کردم گاهی اوقات مشاوران چیزهایی میگفتند و رئیس جمهور چیز دیگری میگفت یا مطالبی میگفتند که اینها باعث میشد که در عملکرد و اظهار نظرهای دولت چندگانگی و حرکت گاهی اوقات مارپیچی و بعضی اوقات زیگزاگی دیده شود.
آیا میتوانیم این عدم انتقادپذیری دولت و یا بهتر است بگوییم هجمهای که رئیسجمهور نسبت به منتقدین داشتند را ایراد فرهنگی لحاظ کنیم؟
شاید اگر تا حدودی فرهنگ را کلان بگیریم، فرهنگ نقدپذیری، ارزشگذاری به کار، فرهنگ صداقت، عدالت، احترام به دیگران و... را هم میشود گفت که همه جزء فرهنگ عمومی به شمار میآید و باید در این زمینهها توجه کافی صورت بگیرد.
دولت یک کار غیر فرهنگی انجام داد و آن هم تبلیغ جنس خارجی بود به وسیله اینکه مدام تبلیغ میکرد که ما با شرکتهای خارجی قرارداد میبندیم و آنها در کشور سرمایهگذاری میکنند. نظر شما در این مورد چیست؟
اگر جنس خارجی مورد نیاز باشد و مشابه ایرانی نداشته باشد و اگر برای ما اهمیت داشته باشد، تبلیغ آن خیلی ممنوع نیست ولی مسلم است اگر تبلیغ نشود بهتر است. ولی اگر این باعث شود که کالای ایرانی ما آسیب ببیند یا اگر کالای مشابهی داشته باشد، این کار ناصحیحی است و باعث ورشکستگی کارخانجات میشود و به تعطیلی آنها میانجامد. بستگی دارد در کدام کالا باشد. آن کالایی که مورد نیاز است و مشابه داخلی ندارد یا آن کالایی که مشابه داخلی دارد یا اگر خیلی حیاتی و ضروری نیست قطعا این کار قابل توجیه نیست و در آن کالاهایی که مشابه ندارد و مورد نیاز است شاید بتوانیم توجیه کنیم و قابل توجیه است ولی نیاز به تبلیغ ندارد.