روزنامه اعتماد، امروز مصاحبه ای از حبیب الله عسگراولادی منتشر کرده است که وی در آن از شیوه تعامل با مخالفان گفته است. این مصاحبه در ادامه تقدیم می گردد:
جنابعالی به عنوان یکی از چهره های پرسابقه انقلابی همواره مورد احترام منتقدان و مخالفان خود بوده اید به نحوی که تعدادی از چهره های شاخص سازمان مجاهدین انقلاب و جبهه مشارکت حضرتعالی را یک چهره سیاسی اخلاق گرا معرفی می کنند. حتی در گفت وگویی که با آقای سعید حجاریان داشتم ایشان از شما به نیکی یاد کرده و گفتند که آقای عسگراولادی آن مقطعی که من ترور شده بودم برای عیادت من به بیمارستان آمده و دعای شفا خوانده بودند. به واقع چه می شود که جناب آقای عسگراولادی برای سلامتی مخالفان سیاسی خود دعای شفا می خواند؟چه درسی در این کار شما برای سیاسیون وجود دارد؟
بنده مرشد سیاسیون کشور نیستم، هیچ وقت هم در این مقام که مدرس آنها باشم ظاهر نشدم. بنده احدی از فعالان سیاسی کشور هستم که در طول بیش از نیم قرن فعالیت سیاسی سعی کردم سیره انبیا و اولیای الهی و به ویژه مراد و مرشدم امام خمینی را در سیاست ورزی رعایت کنم. برخورد انسانی و اخلاقی با مخالفان بخشی از وظیفه روشنگری است که بر عهده همه سیاستمداران است. ما باید در برخورد با مخالفان فرقی بین «قول»و «قائل» بگذاریم، اگر قول را عقلانی و منصفانه نقد کنیم. در تصحیح فکر قائل هم موثر است ان شاء الله. ما به مدد خداوند تجربیات خوبی در زندان در برخورد و مباحثه با گروه های سیاسی و مذهبی ملی گرا و صاحبان اندیشه های چپ گرا و نژادگرا و منافقین و گروه های الحادی کسب کردیم و بحمدالله این تجربیات پس از انقلاب هم مفید واقع شد لذا معتقدم در نقد مخالفین رعایت احترام، انصاف و عدالت از الزامات کار است.
آقای عسگراولادی آیا فضای سیاسی ایران در حال حاضر اسلامی است یا ماکیاولیستی؟
نمی دانم منظور شما در این سوال از سه واژه فضای سیاسی ایران، اسلامی و ماکیاولیستی چیست؟ و این دو قطبی اسلامی و ماکیاولیستی چطور در ذهن شما آرایش پیدا کرده است. همین قدر بگویم ما پس از گذشت سه دهه از انقلاب به لحاظ سیاسی هم در داخل و هم در خارج به برکت خون شهدا و فداکاری جانبازان و ایثارگران و آزادگان و با حاکمیت ولایت فقیه یک فضای نورانی و عطرآگین داریم. شما اگر بویی غیر از این استشمام می کنید باور کنید که مربوط به شامه خودتان است. اگر نخواهم خیلی خوشبین باشم برخی ناملایمات در فضای سیاسی کشور ذاتی نیست و عرضی است. با مدد خداوند ما هر قدر جلوتر می رویم افق روشن تر از گذشته می بینیم.
یکی از مهم ترین تعاملات احزاب را باید نامه نگاری های جنابعالی با آقای محمدرضا خاتمی دانست: نامه هایی که به عدد هفت رسید. چه شد که به عنوان دبیرکل موتلفه به این نتیجه رسیدید که باید با حزب رقیب خود مناظره مکتوب داشته باشید؟ ثمرات این نامه نگاری ها چه بود؟آیا حضرتعالی از باب امر به معروف و نهی از منکر اقدام به این کار کردید یا آنکه تلاش داشتید تا به آگاه سازی افکار عمومی کمک کنید؟چه شد که این نامه نگاری ها متوقف شد؟ مهم ترین نقص پاسخ های آقای محمدرضا خاتمی به نامه های خود را در چه مسائلی دانستید؟
ما باب گفت وگو با منتقدان را هیچ وقت بسته نمی بینیم. نامه نگاری هایی که اشاره کردید برای شفاف سازی و نقد مبانی تئوریک گردانندگان حزب مشارکت بود و قطع گفت وگو هم از اینجانب نبود. آنها آخرین نامه بنده را بی پاسخ گذاشتند. اگر دیدگاه های ما را از روی انصاف و عدالت مطالعه می کردند ما شاهد حوادث تلخ خروج برخی از حاکمیت یا خروج برخی دیگر بر حاکمیت آنها در دوران اصلاحات و نیز حوادث تلخ سال 88 نبودیم.
این نامه ها حجت ما برای روز قیامت است. ما آنچه «شرط بلاغ» بود با آنها گفتیم به نتیجه آن هم زیاد فکر نکردیم که آنها پند گرفته یا ملول می شوند.
آیا اگر در حال حاضر هم احزاب اصولگرا خواهان گفت وگوی مکتوب بر سر مسائل سیاسی کشور باشند جناب آقای عسگراولادی این آمادگی را دارند؟
احزاب اصولگرا از ابتدای اقبال مردم یک نقد درون گفتمانی بین خود را مدیریت کرده اند و تاکنون هم بین آنها گفت وگو و نقد سازنده بوده و محصول این گفت وگو همگرایی اصولگرایان بوده است.
جنابعالی و حزب موتلفه نخستین حزب اصولگرایی بود که بلافاصله پس از پیروزی آقای خاتمی پیام تبریک کتبی برای ایشان ارسال کرد. حتی در یکی از جلساتی که با اعضای جوانان اصلاح طلب داشتید خاطره آن تبریک را دوباره بازخوانی کردید. ارتباط حزب موتلفه با آقای خاتمی بر اساس چه اهدافی شکل گرفت؟آیا آقای خاتمی به انتقادها و راهکارهای موتلفه برای حل مشکلات کشور دقت نظر داشتند؟موتلفه و جنابعالی چه تلاش هایی را برای کمک به دولت اصلاحات در جهت پیشبرد اهداف کشور داشتید؟ رابطه موتلفه با دولت آقای خاتمی بهتر بود یا با دولت آقای احمدی نژاد؟
ما به رای مردم احترام می گذاریم. مردم سالاری یعنی یک روش معین برای رسیدن به نتایج نامعین. باید به این ملتزم باشیم، اگر آنچه از صندوق رای بیرون آمد و به نفع ما بود بپذیریم و اگر به نفع ما یا میل ما نبود اوضاع را به هم بریزیم. شرط عقل و وفای به عهدمان درباره پذیرش نتایج نیست لذا وقتی آقای خاتمی رای آورد ما به احترام رای مردم به او تبریک گفتیم و نخستین کسی هم که تبریک گفت رقیب او آقای ناطق نوری بود. ما می خواستیم این مساله را در کشور فرهنگ کنیم، اما متاسفانه دوستان ما در سال 88 وقتی دیدند رای نیاوردند نتایج را نپذیرفتند و بر طبل تقلب در انتخابات کوبیدند. این رفتار یعنی دموکراسی، بی دموکراسی و هرچه تا دیروز می گفتیم هیچ. آقای خاتمی فردای پیروزی طبق قانون اساسی رییس جمهور ما هم بود. حزب موتلفه اسلامی به همه دولت های پس از انقلاب از این زاویه نگاه می کرد و اکنون هم همین نگاه را دارد. در عین حال ما از نقد مشفقانه دریغ نمی کردیم. گاهی این نقدها مقبول می افتاد گاهی هم نه. البته رابطه ما به عنوان یک دولت اصولگرا با رابطه ما با دولت آقای خاتمی می تواند متفاوت باشد.
با توجه به مجموعه شرایط و مشکلات وضعیت آینده را چگونه تحلیل می کنید؟
آینده انقلاب اسلامی را بنده بسیار روشن، شفاف و امیدوار کننده می بینم. شما اگر از 15 خرداد سال 42 یک نمودار رسم کنید از فراز و فرودهای انقلاب یک حرکت رشد یابنده، پیشرفته و توسعه یافته را می بینید. در این سال ها روز به روز به قدرت مردم و رهبری معظم انقلاب افزوده شده است. ما حتی یک روز هم توقف، رکود و عقب نشینی نداشتیم. انقلاب به یک منبع لایزال تئوریک وصل است که مدام می تواند ایدئولوژی خود را بازتولید کند. با سپاس خداوند ما دارای مردمی هستیم که عمدتا وفادارترین به دین و اصول مذهب هستند. ما دارای فرهنگی هستیم که شکست در آن معنا ندارد لذا در مقابله با دشمنان انقلاب چه بکشیم و چه کشته شویم پیروزیم. امروز ایران پرقدرت ترین کشور منطقه است. در جهان اسلام موقعیتی استثنایی دارد. مردم جهان به ایران و ملت ما به دیده احترام می نگرند. ما در برنامه چشم انداز 20 ساله اهدافی را در نظر گرفتیم که به یاری خداوند از هم اکنون به بخشی از آن رسیده ایم. انقلاب اکنون یک نهال نیرومند است و با تندبادها و توفان های سیاسی آشناست و چون سرو سرخم نخواهد کرد.
به نظر جنابعالی مهم ترین نقاط ضعف دولت آقای احمدی نژاد چه بوده است؟
دولت کنونی همانند دولت های گذشته خدماتی داشته که باید در نقد عملکرد دولت لحاظ کرد. البته اشکالاتی هم داشته که باید با نقد مشفقانه آن را برطرف کرد. دولت در ماه های پایانی خود است. باید کمک کرد دوره خود را به پایان برساند تا یک داوری عادلانه راجع به عملکرد آن داشت. دولت رکوردهایی از خدمت در اجرا داشته است که در دولت های گذشته مشابه نداشته است. این رکورد به دلیل هدایت های مقام معظم رهبری و حضور جدی مردم در صحنه ها بوده است و در نقد عملکرد اگر رکوردهای مثبت دولت نادیده گرفته شوند به بیراهه خواهیم رفت.
جنابعالی به عنوان یکی از چهره های پرسابقه انقلابی همواره مورد احترام منتقدان و مخالفان خود بوده اید به نحوی که تعدادی از چهره های شاخص سازمان مجاهدین انقلاب و جبهه مشارکت حضرتعالی را یک چهره سیاسی اخلاق گرا معرفی می کنند. حتی در گفت وگویی که با آقای سعید حجاریان داشتم ایشان از شما به نیکی یاد کرده و گفتند که آقای عسگراولادی آن مقطعی که من ترور شده بودم برای عیادت من به بیمارستان آمده و دعای شفا خوانده بودند. به واقع چه می شود که جناب آقای عسگراولادی برای سلامتی مخالفان سیاسی خود دعای شفا می خواند؟چه درسی در این کار شما برای سیاسیون وجود دارد؟
بنده مرشد سیاسیون کشور نیستم، هیچ وقت هم در این مقام که مدرس آنها باشم ظاهر نشدم. بنده احدی از فعالان سیاسی کشور هستم که در طول بیش از نیم قرن فعالیت سیاسی سعی کردم سیره انبیا و اولیای الهی و به ویژه مراد و مرشدم امام خمینی را در سیاست ورزی رعایت کنم. برخورد انسانی و اخلاقی با مخالفان بخشی از وظیفه روشنگری است که بر عهده همه سیاستمداران است. ما باید در برخورد با مخالفان فرقی بین «قول»و «قائل» بگذاریم، اگر قول را عقلانی و منصفانه نقد کنیم. در تصحیح فکر قائل هم موثر است ان شاء الله. ما به مدد خداوند تجربیات خوبی در زندان در برخورد و مباحثه با گروه های سیاسی و مذهبی ملی گرا و صاحبان اندیشه های چپ گرا و نژادگرا و منافقین و گروه های الحادی کسب کردیم و بحمدالله این تجربیات پس از انقلاب هم مفید واقع شد لذا معتقدم در نقد مخالفین رعایت احترام، انصاف و عدالت از الزامات کار است.
آقای عسگراولادی آیا فضای سیاسی ایران در حال حاضر اسلامی است یا ماکیاولیستی؟
نمی دانم منظور شما در این سوال از سه واژه فضای سیاسی ایران، اسلامی و ماکیاولیستی چیست؟ و این دو قطبی اسلامی و ماکیاولیستی چطور در ذهن شما آرایش پیدا کرده است. همین قدر بگویم ما پس از گذشت سه دهه از انقلاب به لحاظ سیاسی هم در داخل و هم در خارج به برکت خون شهدا و فداکاری جانبازان و ایثارگران و آزادگان و با حاکمیت ولایت فقیه یک فضای نورانی و عطرآگین داریم. شما اگر بویی غیر از این استشمام می کنید باور کنید که مربوط به شامه خودتان است. اگر نخواهم خیلی خوشبین باشم برخی ناملایمات در فضای سیاسی کشور ذاتی نیست و عرضی است. با مدد خداوند ما هر قدر جلوتر می رویم افق روشن تر از گذشته می بینیم.
یکی از مهم ترین تعاملات احزاب را باید نامه نگاری های جنابعالی با آقای محمدرضا خاتمی دانست: نامه هایی که به عدد هفت رسید. چه شد که به عنوان دبیرکل موتلفه به این نتیجه رسیدید که باید با حزب رقیب خود مناظره مکتوب داشته باشید؟ ثمرات این نامه نگاری ها چه بود؟آیا حضرتعالی از باب امر به معروف و نهی از منکر اقدام به این کار کردید یا آنکه تلاش داشتید تا به آگاه سازی افکار عمومی کمک کنید؟چه شد که این نامه نگاری ها متوقف شد؟ مهم ترین نقص پاسخ های آقای محمدرضا خاتمی به نامه های خود را در چه مسائلی دانستید؟
ما باب گفت وگو با منتقدان را هیچ وقت بسته نمی بینیم. نامه نگاری هایی که اشاره کردید برای شفاف سازی و نقد مبانی تئوریک گردانندگان حزب مشارکت بود و قطع گفت وگو هم از اینجانب نبود. آنها آخرین نامه بنده را بی پاسخ گذاشتند. اگر دیدگاه های ما را از روی انصاف و عدالت مطالعه می کردند ما شاهد حوادث تلخ خروج برخی از حاکمیت یا خروج برخی دیگر بر حاکمیت آنها در دوران اصلاحات و نیز حوادث تلخ سال 88 نبودیم.
این نامه ها حجت ما برای روز قیامت است. ما آنچه «شرط بلاغ» بود با آنها گفتیم به نتیجه آن هم زیاد فکر نکردیم که آنها پند گرفته یا ملول می شوند.
آیا اگر در حال حاضر هم احزاب اصولگرا خواهان گفت وگوی مکتوب بر سر مسائل سیاسی کشور باشند جناب آقای عسگراولادی این آمادگی را دارند؟
احزاب اصولگرا از ابتدای اقبال مردم یک نقد درون گفتمانی بین خود را مدیریت کرده اند و تاکنون هم بین آنها گفت وگو و نقد سازنده بوده و محصول این گفت وگو همگرایی اصولگرایان بوده است.
جنابعالی و حزب موتلفه نخستین حزب اصولگرایی بود که بلافاصله پس از پیروزی آقای خاتمی پیام تبریک کتبی برای ایشان ارسال کرد. حتی در یکی از جلساتی که با اعضای جوانان اصلاح طلب داشتید خاطره آن تبریک را دوباره بازخوانی کردید. ارتباط حزب موتلفه با آقای خاتمی بر اساس چه اهدافی شکل گرفت؟آیا آقای خاتمی به انتقادها و راهکارهای موتلفه برای حل مشکلات کشور دقت نظر داشتند؟موتلفه و جنابعالی چه تلاش هایی را برای کمک به دولت اصلاحات در جهت پیشبرد اهداف کشور داشتید؟ رابطه موتلفه با دولت آقای خاتمی بهتر بود یا با دولت آقای احمدی نژاد؟
ما به رای مردم احترام می گذاریم. مردم سالاری یعنی یک روش معین برای رسیدن به نتایج نامعین. باید به این ملتزم باشیم، اگر آنچه از صندوق رای بیرون آمد و به نفع ما بود بپذیریم و اگر به نفع ما یا میل ما نبود اوضاع را به هم بریزیم. شرط عقل و وفای به عهدمان درباره پذیرش نتایج نیست لذا وقتی آقای خاتمی رای آورد ما به احترام رای مردم به او تبریک گفتیم و نخستین کسی هم که تبریک گفت رقیب او آقای ناطق نوری بود. ما می خواستیم این مساله را در کشور فرهنگ کنیم، اما متاسفانه دوستان ما در سال 88 وقتی دیدند رای نیاوردند نتایج را نپذیرفتند و بر طبل تقلب در انتخابات کوبیدند. این رفتار یعنی دموکراسی، بی دموکراسی و هرچه تا دیروز می گفتیم هیچ. آقای خاتمی فردای پیروزی طبق قانون اساسی رییس جمهور ما هم بود. حزب موتلفه اسلامی به همه دولت های پس از انقلاب از این زاویه نگاه می کرد و اکنون هم همین نگاه را دارد. در عین حال ما از نقد مشفقانه دریغ نمی کردیم. گاهی این نقدها مقبول می افتاد گاهی هم نه. البته رابطه ما به عنوان یک دولت اصولگرا با رابطه ما با دولت آقای خاتمی می تواند متفاوت باشد.
با توجه به مجموعه شرایط و مشکلات وضعیت آینده را چگونه تحلیل می کنید؟
آینده انقلاب اسلامی را بنده بسیار روشن، شفاف و امیدوار کننده می بینم. شما اگر از 15 خرداد سال 42 یک نمودار رسم کنید از فراز و فرودهای انقلاب یک حرکت رشد یابنده، پیشرفته و توسعه یافته را می بینید. در این سال ها روز به روز به قدرت مردم و رهبری معظم انقلاب افزوده شده است. ما حتی یک روز هم توقف، رکود و عقب نشینی نداشتیم. انقلاب به یک منبع لایزال تئوریک وصل است که مدام می تواند ایدئولوژی خود را بازتولید کند. با سپاس خداوند ما دارای مردمی هستیم که عمدتا وفادارترین به دین و اصول مذهب هستند. ما دارای فرهنگی هستیم که شکست در آن معنا ندارد لذا در مقابله با دشمنان انقلاب چه بکشیم و چه کشته شویم پیروزیم. امروز ایران پرقدرت ترین کشور منطقه است. در جهان اسلام موقعیتی استثنایی دارد. مردم جهان به ایران و ملت ما به دیده احترام می نگرند. ما در برنامه چشم انداز 20 ساله اهدافی را در نظر گرفتیم که به یاری خداوند از هم اکنون به بخشی از آن رسیده ایم. انقلاب اکنون یک نهال نیرومند است و با تندبادها و توفان های سیاسی آشناست و چون سرو سرخم نخواهد کرد.
به نظر جنابعالی مهم ترین نقاط ضعف دولت آقای احمدی نژاد چه بوده است؟
دولت کنونی همانند دولت های گذشته خدماتی داشته که باید در نقد عملکرد دولت لحاظ کرد. البته اشکالاتی هم داشته که باید با نقد مشفقانه آن را برطرف کرد. دولت در ماه های پایانی خود است. باید کمک کرد دوره خود را به پایان برساند تا یک داوری عادلانه راجع به عملکرد آن داشت. دولت رکوردهایی از خدمت در اجرا داشته است که در دولت های گذشته مشابه نداشته است. این رکورد به دلیل هدایت های مقام معظم رهبری و حضور جدی مردم در صحنه ها بوده است و در نقد عملکرد اگر رکوردهای مثبت دولت نادیده گرفته شوند به بیراهه خواهیم رفت.