مطمئنا در حاشیه این اجلاس نشست های دوجانبه ای بین ایران و کشور های شرکت کننده برگزار خواهد شد در آن طی بررسی مجدد پتانسیل های اقتصادی دوکشور مناسبات اقتصادی جدیدی تعریف خواهد شد.
اشاره: دکتر غلامرضا مصباحی مقدم را همه به خوبی می شناسند وی ضمن اینکه از اساتید به نام در حوزه بررسی های اقتصاداسلامی است و تالیفات متعددی در این زمینه دارد؛ نماینده مردم تهران در دوره های هفتم، هشتم و نهم مجلس شورای اسلامی نیز بوده و هست و هم اکنون در جایگاه ریاست کمیسیون برنامه و بودجه مجلس به خدمتگزاری ملت شریف ایران مشغول است. از آنجا که وی یک دانشمند دینی-اقتصادی و همزمان یک رجل سیاسی است نظرات او را در باب تاثیرات اجلاس غیر متعهد ها در وضعیت ارتباطات بین المللی اقتصادی ایران که امروزه تهدید شده است جویا گشتیم./ مرتضی اصفهانی
با توجه به قرارداشتن ایران در شرایط خاص و جدید تحریمهای اقتصادی تاثیر برقراری اجلاس غیر متعهد ها به میزبانی ایران را تا چه حد در کاهش آثار تحریمها موثر می بینید؟
در سالهای گذشته نیز شاهد بودیم که معمولا غیر متعهد ها به هنگام صدور قطع نامه های شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی علیه ایران با صادر کردن بیانیه هایی در حمایت از ایران و حق ما در استفاده از انرژی صلح آمیز هسته ای از ایران حمایت کرده و نشان می دادند که ایران در صحنه بین المللی تنها نیست و ادعای در انزوا قرار داشتن ایران پوچ و بی اساس است.
در زمینه اقتصادی چطور؟
بله یک جنبه دیگر این اجلاس غیرمتعهد ها نیز قطعا جنبه اقتصادی خواهد بود. مطمئنا در حاشیه این اجلاس نشست های دوجانبه ای بین ایران و کشور های شرکت کننده برگزار خواهد شد در آن طی بررسی مجدد پتانسیل های اقتصادی دوکشور مناسبات اقتصادی جدیدی تعریف خواهد شد.
به عنوان مثال شایان ذکر است که نخست وزیر هند به همراهی یک هیات 200 نفره در تهران حضور خواهد داشت که عمده این هیات همراه را تجار، کارآفرینان و مدیران ارشد اقتصادی هند تشکیل می دهند.
مسلما حضور این چنین هیاتهایی از کشور های مختلف در ایران اقدام آشکاری در راستای نقض تحریمهاست.
ایران چه اقدامی در این زمینه داشته است؟
در برگزاری این اجلاس طی اقدامی هوشمندانه پررنگ شدن موضوعات اقتصادی در مناسبات کشور های عضو در دستور کار قرار گرفته است؛ طرح هایی در این زمینه در دستور کار اجلاس قرار گرفته است که در صورت تصویب همه نقشه های دشمنان را خنثی خواهد ساخت و شرایطی را پدید خواهد اورد که ظرف سه سال آینده جمهوری اسلامی ایران بتواند ارتباطات اقتصادی بسیار بهتری را نه نسبت به دوران تحریمهای فعلی بلکه نسبت به سی سال گذشته خود داشته باشد. این شرایط رو به رشد اقتصادی نه تنها برای ایران بلکه برای همه کشور های غیرمتعهد در شرایطی که بسیاری از کشور های صنعتی جهان روند رکود و بحران اقتصادی یا حتی سیر سقوط را طی می کند می تواند یک فرصت بزرگ تاریخی و بین المللی محسوب گردد که در کاهش وابستگی های اقتصادی غیرمتعهد ها به کشورهای صنعتی نیز موثر خواهد بود.
لذا این فرصت بزرگی است که باید با هوشمندی و دیپلماسی صحیح اقتصادی از آن حداکثر بهره را برد و قصور در این زمینه بخشودنی نخواهد بود. در حقیقت این اقدام می تواند تهران را در بین کشور های غیرمتعهد برجسته کند و رهبری یک حرکت دسته جمعی جهانی شامل اقداماتی چون تاسیس بانک بین المللی، صندوق مالی و بازار های مشترک بین مجموعه بزرگ 120 کشوری را به تهران بسپارد.
در نهایت این مناسبات جدید می تواند به شکل جدیدی از تقسیم کار بین المللی در عرصه اقتصاد منجر شود به شکلی که در میان غیرمتعهد ها چند کشور به تامین انرژی ، چند کشور به تامین نیروی انسانی ، تعدادی به تامین سرمایه و مالی و تعدادی به تامین ناوری های نو و صنعتی سازی و ... بپردازند و این نیاز های اقتصادی را در میان خود و در عین بی نیازی به چند کشور معدود قدرتمند صنعتی مرتفع کنند.
اگر چنین اتفاقی بیافتد جمهوری اسلامی ایران رهبری یک مجموعه بزرگ از کشورهایی را که مایلند در کنار استقلال سیاسی (شعار ابتدایی غیر متعهد ها) استقلال اقتصادی خود را نیز در برابر کشور های بزرگ حفظ کنند ؛ به دست خواهد گرفت و این خود به معنی خنثی شدن تمامی اقداماتی است که در راستای جلوگیری از فعال شدن دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین المللی شکل گرفته است.
این اتفاق آیا تاثیری هم در لغو تحریمهای ایران در برخی از کشور هایی که عضو غیر متعهد ها نیستند نیز خواهد داشت؟
مسلما در صورتی که یک مجموعه بزرگی متشکل از 120 کشور اقدامات فوق الذکر را تحقق بخشند طبیعی است که سایر کشور هایی که وابستگی شان به کشور های بزرگ صنعتی از روی اجبار بوده است خواهند دید که دیگر تنها راه وابستگی نیست و می توانند در کنار غیر متعهد ها مسائل اقتصادی خود را بدون الزام به اطاعت و فرمانبرداری به راحتی حل کنند پس طبیعی است که خود را نجات دهند و به این جمع جدید بپیوندند و این به عنوان یکی از پیامد های آن اتفاق بزرگ محقق خواهد شد.
در آخر باید ذکر کنم که امروز موقعیت حساس غیرمتعهد ها بسته به عملکرد آنهاست به نظر من جنبش غیر متعهدها باید نسبت به ایجاد یک دبیرخانه دائمی اقدام نماید تا بهتر بتواند در این دوره های سه ساله انتقالی اهداف کلان و بین المللی خود را پیش برده و پیگیری نماید.