اصولا علائم ظهور بر چند دسته هستند و به کدام می توان اعتماد کرد؟
علائم ظهور به چند نوع تقسیم می‌شوند، در روایات از برخی علائم به عنوان نشانه‌های حتمی یاد شده است مثل قیام سفیانی، ندای آسمانی یا کشته شدن نفس زکیه. برخی علائم عمومی هستند و نشان می‌دهد اتصال به قیام و ظهور ندارند، یعنی لازمه‌اش نیست که اگر علائمی که در روایات گفته شد اتفاق بیفتد بلافاصله ظهور تحقق یابد. لذا حوادثی که در طول تاریخ بعد از وجود مبارک پیامبر اعظم(ص) رخ داده‌اند و همین طور در زمان پیامبر اعظم(ص) وقتی ایشان علائم ظهور را نام می‌بردند، اشخاص سعی می‌کردند بفهمند این حوادث کی رخ می‌دهند یا در زمان امیرالمؤمنین(ع) و ائمه دیگر مثل امام صادق(ع) برخی از علائم معاصر با بعضی از اهل‌بیت(ع) دیده می‌شد، ولیکن اینها علائم حتمی و قطعی نبودند. از ائمه سئوال می‌شد که در روایات ذکر شده است حادثه‌ای اتفاق می‌افتد، آیا بداعی حاصل نمی‌شود؟ امام می‌فرمود: «بله، امکان بداع حاصل شدن هست»، یعنی موضوع متحول و بداعی ایجاد شود. روایات متعددی داریم که امکان هر گونه تغییر و تصرف وجود دارد، یعنی حتی در باره علائم حتمی هم این احتمال داده شده است، در روایتی از امام جواد(ع) که از ایشان سئوال می‌شود حتی راجع به خروج سفیانی هم احتمال بداع وجود دارد؟ پاسخ مثبت است، اما اصل ظهور حتمی است و محققاً انجام خواهد شد. این علائم دچار تغییر و تحول می‌شوند و ممکن است با توجه به اوضاع افراد، مؤمنین، مقاومت آنها و نوع برخورد ظالمان و مستکبران در امر بداع حاصل و آن علامت دچار تغییر شود.
چرا در بیان علائم ظهور حضرت ولی عصر ارواحنا فداه، گونه‌ای نبوده است که افراد عادی هم بتوانند آن را تشخیص بدهند ؟
وجود امام زمان برکاتی دارد. در یکی از روایات آمده است که فلسفه غیبت حفظ جان امام است، اگر به‌گونه‌ای علامت داده شود که زمان، روز و ساعت مشخص شود طبیعی است تمایل دشمنان برای این که دستشان به کسی که بنا است بساط ظلم آنها را برچیند، برسد خیلی زیاد است؛ از این رو اصلی‌ترین فلسفه غیبت حفظ جان امام ذکر می‌شود. این نشان می‌دهد علامت‌ها به صورت ابهام‌آمیزی بیان می‌شوند و در بین مؤمنین و شیعیان به صورت اسراری است و بایستی عالمان حقیقی همتی کنند و بتوانند زمانی را تخمین بزنند و نیروها را آماده کنند.
از آنجا که کلیه رفتارهای معصومین علیهم السلام یک بعد تربیتی داشته است،آیا می‌توان در مسئله غیبت حضرت حجت، یک فلسفه تربیتی را هم از جانب خداوند متعال برای بشر به صورت عام و شیعیان به صورت خاص متصور بود؟
برکت دیگری که غیبت دارد این است که هر لحظه آماده ظهور و زمینه‌ساز ظهور ایشان باشیم. این طور نیست که همه چیز فی‌البداهه انجام شود، بلکه نیاز به سرباز، نیرو و یار دارد و چه کسی بهتر از شیعیان؟ انتظار فرج ثواب بسیاری دارد و از آن به بهترین اعمال یاد می‌شود: «افضل الاعمال انتظار الفرج». باید خودمان را برای دوران شکوفایی اسلام، انسانیت، رحمانیت و عطوفت در سراسر جهان آماده کنیم که این هم از برکات غیبت است و در عین حال فلسفه اصلی یعنی حفظ جان امام را نباید فراموش کنیم. طبیعی است علائم ظهور نیاز به تدبر و دقت‌های کارشناسانه دارد.
بنابر برخی روایات انقلاب اسلامی ایران یکی از علائم نزدیک به ظهور است، برخی از این مسئله برای توقیت استفاده کرده اند، این مسئله آیا مورد تایید است یا خیر؟
انقلاب اسلامی ایران یکی از علائم ظهور امام زمان(عج) است، اما 35 سال از انقلاب ایران گذشته است. شاید در 22 بهمن 57 بگوییم، چون انقلاب پیروز شد و مردمانی همچون آهن استوار پشت سر مردی ایستادند که از قم قیام کرد و بادها او را از پای در نمی‌آورند و مثل کوه استوار است. در روایات داریم که اینها مقدمه‌چینان ظهور مهدی فاطمه هستند. ان‌شاءالله! نمی‌شود بگوییم ظهور بلافاصله همان موقع اتفاق می‌افتد، اما این حادثه می‌تواند مقدمه ظهور باشد و علائمی نشان می‌دهد این ظهور نزدیک است و مقدمات ظهور دارد انجام می‌شود و دل‌ها برای ظهور آماده می‌شوند، اما این که کسی بخواهد وقتی برای ظهور تعیین کند در روایات ما نهی شده است و جز خدای تبارک و تعالی هیچ کس از زمان ظهور آگاه نیست. امیدواریم خداوند فرج موعودش را تعجیل و این انقلاب را به انقلاب جهانی حضرت ولی‌عصر «ارواحنا فداه» متصل کند.
از زمانی که بیداری اسلامی در کشورهای عربی منطقه پیش آمد، عده‌ای تصور کردند بعضی از نشانه‌های ظهور و آخر زمان در حال وقوع هست، ولی الان شاهدیم اکثر این کشورها رو به آرامش گذاشتند، علی‌الخصوص سوریه که آرام شده است. همین طور عراق، عربستان و یمن و وقایعی که از آنها به عنوان نشانه‌های آخرالزمان یاد می‌شد وجود ندارند. آیا اصلاً آن حرف درست بود یا خیر و الان شرایط به چه صورت است؟
آنچه که مهم است اصل ظهور است و تعیین زمان ظهور هم در روایات نهی شده است، حتی نفی افرادی که زمان برای ظهور را مشخص می‌کنند بارها ذکر شده است که کسانی را که وقّات هستند ـ یعنی برای ظهور وقت تعیین می‌کنند ـ تکذیب کنید. این امر به دست خداوند تبارک و تعالی است. ممکن است در یک شب همه علائم حتمی وقوع ظهور جمع شود، ولی ظهور رخ ندهد، چون در ید قدرت و اراده خداست. این علامت‌ها و نشانه‌ها به‌گونه‌ای است که نمی‌توانیم به‌طور حتمی تمام حوادث را تطبیق بر این علائم کنیم و نتیجه بگیریم که ظهور نزدیک است.
به نظر من این امر کارشناسی است و علمایی که اجتهاد در روایات ظهور، مهدوی و این گونه مباحث دارند باید وارد این عرصه شوند و از اظهارنظرهای غیرعالمانه و مُدِقّانه پرهیز شود. ممکن است حادثه‌ای در طول تاریخ اتفاق بیفتد و شباهت‌هایی به آنچه که در روایات ما ذکر شده است داشته باشد، اما آیا می‌شود گفت این حتماً همان حادثه‌ای است که در روایت آمده و آیا این اتفاق متصل به زمان ظهور حضرت امام زمان(عج) است یا از علائم ظهور؟ این نشان می‌دهد زمان ظهور نزدیک خواهد بود، ولی این که بخواهیم قطعاً مشخص کنیم این علامت‌ها چگونه هستند کار ساده‌ای نیست و بایستی با دقت نظر انجام شود.