عدم برخورداری مجالس ما از پشتوانه حزبی، چه لطمهای را به این نهاد وارد میکند؟ درواقع چه ضرورتی وجود دارد که مجلس ما پشتوانه حزبی داشته باشد؟
با عرض قبولی طاعات و عبادات. به اعتقاد حقیر، اصولا مجلس زمانی میتواند از غنا برخوردار باشد که نمایندگان آن، از یک پشتوانه حزبی برخوردار باشند و بتوانند اطلاعات مورد نیاز خودشان در زمینههای مختلف را از طریق یک مجموعه حزبی، از سراسر کشور جمعآوری کنند تا از این طریق بتوانند نقش نمایندگی را ایفا کنند. متأسفانه یکی از چالشهایی که در ارتباط با مجلس، در ادوار مختلف شاهد آن بوده و هستیم این است که نمایندگانی که انتخاب میشوند، از اطلاعات مکفی برای حضور در کمیسیونهای تخصصی بیبهره بودهاند؛ لذا برخی از مباحثی که در کمیسیونها مطرح میشود بعضا مباحثی است که از عمق جامعه بر نمیخیزد و پشتوانه اطلاعاتی عمیقی ندارند. ما اگر بخواهیم دموکراسی واقعی را در صحنه سیاسی کشور به منصه ظهور برسانیم، باید تقویت احزاب را در سرلوحه کار قرار دهیم. زمانی که احزاب تقویت شدند و به کارآمدی رسیدند، به رقابت انتخاباتی قدم میگذارند و وقتی هم که وارد رقابت میشوند، دو موضوع اتفاق میافتد. ابتدا اینکه برای واردکردن نماینده مدنظر خود به مجلس، برنامه ارائه میدهند و با برنامه با مردم سخن میگویند؛ دوم اینکه وقتی که نماینده آنها وارد مجلس میشود، ملزم است که به تعهدات و عهدی که با مردم بسته، وفادار باشد.
الان در کشور ما این دو اتفاق به چه شکل صورت میگیرد؟
این دو اتفاق در حال حاضر در کشور ما رخ نمیدهد و معمولا انتخاباتهای ما، با شعار و موجآفرینیهایی که احساسات مردم را برانگیخته میکند، برگزار میشود. ما در دورههای مختلف شاهد ارائه لیستهای انتخاباتی به جامعه هستیم، اما این لیستها پشتوانه برنامهای ندارند و فقط از پشتوانه ایجاد موج برخوردار هستند تا با استفاده از آن بتوانند ذائقه جامعه را شناسایی کنند و براساس آن تبلیغ کنند و رأی بیاورند. توصیه ما به مردم فهیم ایران این است که اگر میخواهیم برای دورههای آتی کشور، مجلس کارآمد داشته باشیم، لازمه آن این است که در سراسر کشور به تقویت احزاب بپردازیم. اگر احزاب تقویت شوند آن وقت است که مسیر انتخاب نامزدهای پیشنهادی به مردم و مسیر رأیآوری نامزدها و سپس عملکرد آنها در مجلس، معنادار و کارآمد میشود. وقتی که فردی با پشتوانه حزبی وارد مجلس شد، در آن صورت اگر حزب خودش یا آحاد جامعه بخواهند از او مطالبه داشته باشند، بر مبنایی که از قبل مشخص شده است مطالبه میکنند؛ اما امروز مردم هیچگونه مطالبهی از نمایندگانشان نمیتوانند داشته باشند؛ چون نماینده برنامهای ارائه نکرده که حال بخواهد اجرا کند و فقط خودش را ملزم میداند که در راستای مصوبات مختلف گام بردارند. مردم باید بدانند نمایندهای که میخواهد وارد مجلس شود، دیدگاهش نسبت به برنامههای مختلف چیست و با چه گفتمانی میخواهد برنامهاش را پیاده کند. لازمه همه این اقدامات این است که احزاب تقویت شوند؛ وقتی هم که احزاب تقویت شوند، ما دیگر دچار چالش بسیار عمیقی که متأسفانه از ادوار گذشته مجلس با آن مواجه هستیم، نخواهیم شد.
آیا شما پیشنهاد مشخصی برای مجلس فعلی دارید برای اینکه از پشتوانه احزاب استفاده کند؟
تقاضای من از نمایندگان این است که در انتخاب رؤسای کمیسیونهای تخصصی مجلس، توجه داشته باشند که افرادی انتخاب شوند که پشتوانه عملیاتی و حزبی داشته باشند؛ چون اصولا رئیس کمیسیون اگر اطلاعات کافی نداشته باشد نمیتواند آن کمیسیون را اداره کند. ما در بعضی از کمیسیونها میبینیم کسانی مورد اعتماد نمانیدگان محترم واقع میشوند و به ریاست کمیسیون میرسند که اطلاعات عمومی کمی از آن کمیسیون تخصصی دارند و ما ضرر این موضوع را در قوانینی میبینیم که در صحن علنی تصویب میشوند یا خدای ناکرده وقت مجلس گرفته میشود و رد میشوند. اگر رؤسای کمیسیونها شخصیتهایی باشند که پشتوانه حزبی داشته باشند و اطلاعات قوی از فرایند امور کشور داشته باشند، بسیار خوب است. اگر پشتوانه حزبی هم نداشته باشند، در عرصههای مختلف کشور سابقه مدیریت داشته باشند. راه عمده تقویت مجلس، از طریق همین کمیسیونها است. اگر در کمیسیونها بتوانند مسائل را به خوبی بررسی و کارشناسی کنند، مجلس میتواند دارای کارآمدی باشد؛ در غیر این صورت میزان کارآمدی مجلس به همان اندازه ضعیف میشود.
به نظر شما کدام بعد مجلس دهم باید پررنگتر باشد؟ بعد تقنینی یا نظارتی؟
ما الان در کشور قانون زیاد داریم. تقاضای بنده از نمایندگان محترم این است که قوانین را بررسی کنند و آنهایی که اضافه هستند را حذف کنند. یکی از مشکلات کشور ما این است که قوانین در آن زیاد هستند و مجریان، بر اساس ذهنیات خودشان از قوانین مختلفی که مجلس محترم تصویب کرده، میتوانند استفادههای مختلف داشت باشند. به نظر بنده اگر مجلس یک دوره به جای اینکه قانون تصویب کند، قوانینی که تاکنون تصویب شده است را مورد پالایش قرار دهد و قوانین را به طور سلیس، روان و دقیق برای مجریان تبیین کند، بهترین خدمتی است که به جامعه اسلامی کرده است. البته در این مدت، اگر قانون جدید هم نیاز بود وضع شود.