سمیه عظیمی - ائتلاف یا همان اتحاد موقت گروه ها و افراد سیاسی برای دستیابی به هدفی معین، سابقه ای دیرینه در دنیا دارد اما می توان گفت که شکل گیری ائتلاف ها البته اگر قدرتمند و سامان مند باشند، فرایندی برخاسته از بطن تحزب در یک جامعه سیاسی است.
اما اگر احزاب سیاسی نیرومند در کشوری وجود نداشته باشند ائتلاف ها شکل محفل های سیاسی به خود می گیرند و در حقیقت نمی توان انتظار حرکت جدی از آنها داشت یا حتی در برخی موارد ممکن است که به شعارزدگی به جای عمل گرایی دچار شوند.
در عین حال وقتی هنوز تحزب و ساختار حزبی در جامعه ای به تکامل نرسیده ولی آن جامعه در مسیر بلوغ سیاسی گام بر می دارد، ائتلاف ها نه تنها می توانند از حالت محفلی خارج شوند بلکه فضا را برای تعامل و همگرایی ثمربخش میان نظرات و عقاید نزدیک به هم آماده سازند.
از این منظر شکل گیری ائتلاف حتی در این شرایط امری ضروری و برداشتن قدم های سریعتر برای رسیدن به بلوغ سیاسی در یک کشور قلمداد می شود؛ لذا ائتلاف بخشی از تحزب و نقشی فعال برای هماهنگی گروه های سیاسی خواهد بود.
ارزیابی دکتر حسن لاسجردی از اینکه تشکیل ائتلاف های گوناگون در آستانه انتخابات تا چه حد جامعه را به این سمت و سو، سوق می دهد و اصلا ائتلاف در این شرایط مفید فایده خواهد بود یا خیر، در ذیل می آید.

•    تشکیل ائتلاف های مختلف همانند 1+2 یا ائتلاف جبهه پیروان خط امام و رهبری، در درون جریان اصولگرایی مساله ای است که توجه بسیاری از سیاسیون یا کارشناسان سیاسی را به خود جلب کرد. تلاش برای کار جمعی یا رسیدن بلوغ فکری جامعه سیاسی کشور به توجه به کارآمدن بودن خرد گروهی، که از پایه های اولیه کار حزبی است از جمله نظریاتی بود که در این خصوص مطرح شد. ارزیابی شما در این مورد چیست؟
بر اساس یک بارم بندی سیاسی، اخلاقی و اجتماعی و وزانت جایگاهی و البته به جهت تعدد نامزدها و فرمول کارآمدی که باید مدنظر قرار گیرد تا نامزدها در کنار هم قرار گیرند، ضروری است افراد را در حداقل عددها قرار بدهند تا نوعی رقابت حساب شده را ساماندهی کنند.
به طور حتم با توجه به اینکه ما سابقه انتخابات گذشته را نیز داریم، هر چقدر تعداد نامزدها بیشتر شود گروه های سیاسی با شکست آرا یا تفرقه و تشتت آرا مواجه می شوند و این مساله با پشتوانه ای که معمولا برای رای آوری نامزد مطلوب نیاز است حاصل نمی شود.
لذا بهتر است که جناح های سیاسی در یک اقدام حرفه ای و هماهنگ از میان افراد صاحب صلاحیت نامزدهایی را معرفی کنند که از لحاظ وزانت، در جایگاه بالاتری قرار دارند، سپس از وی حمایت به عمل بیاورند و در واقع جایگاه فرد مورد نظر را ارتقا بدهند.
به نظر می رسد که این رفتار، رفتاری معقول باشد و بتواند به ارتقای ادبیات سیاسی جامعه نیز کمک کند تا وقتی افرادی که خود را در جایگاه به دست گرفتن مسئولیتی در کشور می بینند، با فرد برتری روبرو می شوند در کنار وی قرار بگیرند.
البته این آموزش سیاسی قابل انتقال به جامعه هم هست و مردم با دیدن این اقدام گروه ها یا جناح های سیاسی یاد می گیرند که در درجه اول در مسائل اجتماعی شراکت کنند، دوم هم اینکه نتیجه شراکت آنها، انتخاب برتر خواهد بود و سوم هم اینکه اگر روزی خودشان به عنوان داعیه دار یا افراد مطرح در جامعه حضور داشتند به نفع فرد برتر خود را کنار می کشند و این نزاکت و برجستگی سیاسی را از خود نشان می دهند.
و این مساله، به طور حتم رشد اخلاقیات سیاسی یا بالندگی حوزه اخلاق در سیاست را در جامعه با توجه به شرایط امروز ارتقا خواهد بخشید؛ لذا شکل گیری ائتلاف های مختلف، هم یک اقدام حرفه ای و هم اقدامی منتج به نتیجه خواهد بود.

•    برخی ناظران سیاسی، اجماع اصولگرایان در قالب ائتلاف های مختلف را ناشی از وجود رقیب یا جناح مخالف می پندارند و عده ای نیز معتقدند که شرایط کشور به گونه ای است که بدون خرد جمعی نمی توان کشور را اداره کرد. نظر شما در این خصوص چیست؟
قطعا در هر رقابتی، رقیب یک عنصر تعیین کننده است، و معمولا در رقابت ها باید وزن و جایگاهی هم برای رقیب در نظر گرفت؛ اما نباید رقیب را بیش از حد بزرگ دانست یا بیش از حد خوش خیالی کرد و رقیب را به حساب نیاورد. پس در واقع باید به اندازه وزن واقعی رقیب، برنامه ریزی کرد.
اما آنچه که در حال حاضر مهم است اینکه در بحث انتخابات، مردم بعضا به دلیل نگاه هایی که به حوادث و اتفاقات گذشته دارند به دنبال این هستند که بدانند چه کسی هنر حکومت داری و کشورداری را به صورت بهتری بلد است.
به جهت پیچیدگی های حاکمیتی یا پیچیدگی امور حاکمیتی امروز، مردم دنبال کسی می گردند که بتواند جامعه را بهتر هدایت کند و هنر مدیریت خودش را به منصه ظهور بگذارد.
لذا به نظر بنده، ما باید برای رقیب یک وزن واقعی قائل شویم، در عین حال شاید دغدعه مردم این نباشد که رقبا چه کسانی هستند یا چه برخوردی با هم دارند؛ آنچه که برای آنها اهمیت دارد این است که طرفین حاضر در عرصه، هنر مدیریت یا هنر حل مشکلات را به صورت دقیق تری ارائه کنند.

با توجه به این مسائل باید گفت که "سوم تیر" یک گفتمان نیست، بلکه یک مشرب فکری است که می تواند در گذر زمان، تغییر و تحول یا حتی ارتقا باشد یا شاید هم به مرور شامل بازگشت یا عقب گرد شود.