فرج الله سلحشور کارگردان فیلم یوسف پیامبر (ع) است. او این روزها به دنبال تحقیق و پژوهش پیرامون فیلم جدید خود درمورد حضرت نرجس(س) است.

صدا و سیما به عنوان تاثیر گذارترین نهاد بر جامعه است. براین اساس رسالت این سازمان باید تعمیق مفاهیم و مبانی
دینی و انقلابی ما باشد که از اساسی ترین این موضوعات فرهنگ مهدوی است.اما آنچه که در این سالها دیده شده است عموما بسنده کردن به شعارهایی عوامانه و ساده اندیشانه در این حوزه بوده است . البته گاهی مثالهای نقضی هم هست، به عنوان نمونه در سال79 شاهد برنامه با عنوان «به سوی ظهور»بودیم که به طور خاص به مهدویت میپرداخت؛ اما این برنامه نیز بعد از گذشت 8 سال از پخش آن به دلایل غیر قابل قبولی تعطیل شد. اینک در پایان ماه رمضان که دغدغه بیشتری برای این نوع گفتمان انتظار می رفت؛ در اینجا با دو تن از فعالان این عرصه به گفتگو نشسته ایم.

گفت و گو:زکیه توحیدی زاده
فرج الله سلحشور کارگردان فیلم یوسف پیامبر (ع) است. او این روزها به دنبال تحقیق و پژوهش پیرامون فیلم جدید خود درمورد حضرت نرجس(س) است.
* به عنوان اولین سوال فیلم حضرت نرجس چه مراحلی را طی میکند؟
موسسه بنده کارهای تحقیقاتی اش را انجام داده است اما مشخص نیست که چه کسی کارگردانی آن را برعهده گیرد و چگونه پخش شود. در صورت تمایل مسئولان از تلویزیون پخش خواهد شد.
* چرا تا کنون اثر فاخری در زمینه مباحث مهدویت در رسانه نداشتیم؟
امام زمان در کشور امام زمان غریب است.هنرمندانی امثال بنده در سینمای موجود هیچ سنخیتی با ایشان نداریم و اگر داشتیم باید الان خیلی جلوتر از این بودیم.
* علت ؟
از کوزه همان برون تراود که در اوست. درون کوزه سینما و تلویزیون ما، بویی از فرهنگ مهدویت و انتظار استشمام نمی شود وفقط انگشت شمار بچههای مذهبی به سراغ آن می روند که به این مباحث علاقه دارند و آنها به هزار ترفند بازی داده میشوند.
به عنوان مثال هنگامی که طرحی مهدوی به تلویزیون ارائه میشود با دلایل بسیار مانند فروش کم، نداشتن مخاطب و... رد میشود.از طرف دیگر در نگاه مسئولین تفاوتی بین کار مذهبی با دیگر طرح ها وجود ندارد.
* این مشکل از کجا نشات میگیرد؟
تعدادی از مسئولین سازمان تمایلی به کار مذهبی ندارند البته که نباید هنرمندان یعنی کارگردانان و تهیه کنندگان را بی تاثیر دانست.
* آیا میتوان فیلم هایی مانند یوسف پیامبر(ع) را فیلم مهدوی دانست؟
مهدویت یعنی نگاه مهدوی شامل مباحث موعودگرایی و...در حقیقت میتوان گفت فیلم هایی مانند یوسف پیامبر(ع) در لایه دوم مهدوی است.
* نظر شما در مورد فیلم های ماه مبارک رمضان چیست؟
بینش و نگاه سینما و تلویزیون ما نگاه هالیوودی است مانند سایر کشورها که اسیر سینمای هالیوود هستند. در بسیاری از فیلم های ما به وضوح میتوان نگاه های هالیوودی را دید و تا وقتی اینگونه باشد نگاه مهدوی در تلویزیون ما وجود نخواهد داشت علی الخصوص در چند سال گذشته که فیلمهایی با نگاه های ماورایی گسترش پیدا کرده همه شواهدی برای اثبات این تاثیرات است.فیلم سازان ما ابتدا به سراغ سینمای غرب میروند و از آنجا الگوبرداری میکنند.
* پس تاثیر مشاورین مذهبی در ساخت فیلم چقدر است؟
اغلب فیلمها مشاور مذهبی ندارند و آن تعداد که دارند، او نمی تواند کارگردان را قانع کند و خیلی راحت با کارگردان کنار میآید. به عبارتی تاثیر مشاور مذهبی در فیلمهای ما ناچیز است.
* چرا ابتکاری در کارهای مهدوی دیده نمی شود؟
تلویزیون و سینما برای گسترش مسائل و مباحث مهدوی و مذهبی ایجاد نشده ودر جهت مقابله با دین و مذهب و علمای دین ساخته شده است و از این سینما و تلویزیون نمی توان انتظار کار مهدوی داشت. از طرف دیگر جز چند نفر مذهبی هیچ کدام از هنرمندان ما در جهت تغییر رویکرد هالیوودی رسانه پیشنهادات و کارهایی نکردند و به این عرصه قدم نگذاشته اند.
*رضا صبور تهیه کننده «به سوی ظهور» که دل پر دردی از مسئولین سازمان داشت به سختی به سوالات ما پاسخ داد زیرا معتقد بود که اثری ندارد.
* چرا برنامه به سوی ظهور ادامه پیدا نکرد؟
با توجه به اینکه برنامه به موارد و مباحث کلانی نظیر فرقههای دروغین، شیطان پرستی، هالیوود و ... پرداخته و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود و حتی در جشنواره دکترین مهدویت سال 88، بهترین برنامه رسانه ملی در عرصه مهدویت شناخته شد، به دلایلی از طرف مسئولین سیما تعطیل شد. دلیل آنها این بود که شبکه دو به عنوان شبکه کودک و خانواده شناخته خواهد شد و این برنامه نباید در این شبکه قرار بگیرد و در شبکه دیگری پخش خواهد شد. اکنون بعد از دو سال میبینیم که خبری از پخش این برنامه در هیچ شبکه تلویزیونی نیست.باید از مسئولین سازمان پرسید و آنها را به چالش کشید که چرا پخش نشد. این برنامه تنها برنامه جدی مهدوی تلویزیون بود اما بعد از آن هیچ برنامه ای جایگزین نشد.
* اقتضائات کار مهدوی در تلویزیون چیست؟
رسانه هدف نیست بلکه ابزار است.ما باید از ابزار رسانه برای بسترسازی ظهور استفاده کنیم اما گویی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران هیچ عزمی برای پرداختن به مهدویت ندارد و تنها بسنده به پخش دعای ندبه و ارتباط مستقیم با همایشات میکند. باید دید چند درصد از زمان این 15شبکه تلویزیون و شاید بیشتر به این مقوله میپردازند. امروزه با توجه به بعد جهانی مباحث مهدویت و بیان سال 2012 از طرف برخی به عنوان پایان دوران پرداختن به مباحث مهدویت ضروری است اما تنها برنامه مهدوی تلویزیون تعطیل میشود.
* آیا هنوز کار مهدوی میکنید؟
من دغدغه دارم و کار مهدوی خود را ادامه خواهم داد و امیدوارم روزی برسد که مسئولان به این نتیجه برسند که پرداختن به مهدویت ضرورت دارد و مطمئن هستم که محقق خواهد شد.
فرج الله سلحشور کارگردان فیلم یوسف پیامبر (ع) است. او این روزها به دنبال تحقیق و پژوهش پیرامون فیلم جدید خود درمورد حضرت نرجس(س) است.
* به عنوان اولین سوال فیلم حضرت نرجس چه مراحلی را طی میکند؟
موسسه بنده کارهای تحقیقاتی اش را انجام داده است اما مشخص نیست که چه کسی کارگردانی آن را برعهده گیرد و چگونه پخش شود. در صورت تمایل مسئولان از تلویزیون پخش خواهد شد.
* چرا تا کنون اثر فاخری در زمینه مباحث مهدویت در رسانه نداشتیم؟
امام زمان در کشور امام زمان غریب است.هنرمندانی امثال بنده در سینمای موجود هیچ سنخیتی با ایشان نداریم و اگر داشتیم باید الان خیلی جلوتر از این بودیم.
* علت ؟
از کوزه همان برون تراود که در اوست. درون کوزه سینما و تلویزیون ما، بویی از فرهنگ مهدویت و انتظار استشمام نمی شود وفقط انگشت شمار بچههای مذهبی به سراغ آن می روند که به این مباحث علاقه دارند و آنها به هزار ترفند بازی داده میشوند.
به عنوان مثال هنگامی که طرحی مهدوی به تلویزیون ارائه میشود با دلایل بسیار مانند فروش کم، نداشتن مخاطب و... رد میشود.از طرف دیگر در نگاه مسئولین تفاوتی بین کار مذهبی با دیگر طرح ها وجود ندارد.
* این مشکل از کجا نشات میگیرد؟
تعدادی از مسئولین سازمان تمایلی به کار مذهبی ندارند البته که نباید هنرمندان یعنی کارگردانان و تهیه کنندگان را بی تاثیر دانست.
* آیا میتوان فیلم هایی مانند یوسف پیامبر(ع) را فیلم مهدوی دانست؟
مهدویت یعنی نگاه مهدوی شامل مباحث موعودگرایی و...در حقیقت میتوان گفت فیلم هایی مانند یوسف پیامبر(ع) در لایه دوم مهدوی است.
* نظر شما در مورد فیلم های ماه مبارک رمضان چیست؟
بینش و نگاه سینما و تلویزیون ما نگاه هالیوودی است مانند سایر کشورها که اسیر سینمای هالیوود هستند. در بسیاری از فیلم های ما به وضوح میتوان نگاه های هالیوودی را دید و تا وقتی اینگونه باشد نگاه مهدوی در تلویزیون ما وجود نخواهد داشت علی الخصوص در چند سال گذشته که فیلمهایی با نگاه های ماورایی گسترش پیدا کرده همه شواهدی برای اثبات این تاثیرات است.فیلم سازان ما ابتدا به سراغ سینمای غرب میروند و از آنجا الگوبرداری میکنند.
* پس تاثیر مشاورین مذهبی در ساخت فیلم چقدر است؟
اغلب فیلمها مشاور مذهبی ندارند و آن تعداد که دارند، او نمی تواند کارگردان را قانع کند و خیلی راحت با کارگردان کنار میآید. به عبارتی تاثیر مشاور مذهبی در فیلمهای ما ناچیز است.
* چرا ابتکاری در کارهای مهدوی دیده نمی شود؟
تلویزیون و سینما برای گسترش مسائل و مباحث مهدوی و مذهبی ایجاد نشده ودر جهت مقابله با دین و مذهب و علمای دین ساخته شده است و از این سینما و تلویزیون نمی توان انتظار کار مهدوی داشت. از طرف دیگر جز چند نفر مذهبی هیچ کدام از هنرمندان ما در جهت تغییر رویکرد هالیوودی رسانه پیشنهادات و کارهایی نکردند و به این عرصه قدم نگذاشته اند.
*رضا صبور تهیه کننده «به سوی ظهور» که دل پر دردی از مسئولین سازمان داشت به سختی به سوالات ما پاسخ داد زیرا معتقد بود که اثری ندارد.
* چرا برنامه به سوی ظهور ادامه پیدا نکرد؟
با توجه به اینکه برنامه به موارد و مباحث کلانی نظیر فرقههای دروغین، شیطان پرستی، هالیوود و ... پرداخته و مورد توجه مخاطبان قرار گرفته بود و حتی در جشنواره دکترین مهدویت سال 88، بهترین برنامه رسانه ملی در عرصه مهدویت شناخته شد، به دلایلی از طرف مسئولین سیما تعطیل شد. دلیل آنها این بود که شبکه دو به عنوان شبکه کودک و خانواده شناخته خواهد شد و این برنامه نباید در این شبکه قرار بگیرد و در شبکه دیگری پخش خواهد شد. اکنون بعد از دو سال میبینیم که خبری از پخش این برنامه در هیچ شبکه تلویزیونی نیست.باید از مسئولین سازمان پرسید و آنها را به چالش کشید که چرا پخش نشد. این برنامه تنها برنامه جدی مهدوی تلویزیون بود اما بعد از آن هیچ برنامه ای جایگزین نشد.
* اقتضائات کار مهدوی در تلویزیون چیست؟
رسانه هدف نیست بلکه ابزار است.ما باید از ابزار رسانه برای بسترسازی ظهور استفاده کنیم اما گویی تلویزیون جمهوری اسلامی ایران هیچ عزمی برای پرداختن به مهدویت ندارد و تنها بسنده به پخش دعای ندبه و ارتباط مستقیم با همایشات میکند. باید دید چند درصد از زمان این 15شبکه تلویزیون و شاید بیشتر به این مقوله میپردازند. امروزه با توجه به بعد جهانی مباحث مهدویت و بیان سال 2012 از طرف برخی به عنوان پایان دوران پرداختن به مباحث مهدویت ضروری است اما تنها برنامه مهدوی تلویزیون تعطیل میشود.
* آیا هنوز کار مهدوی میکنید؟
من دغدغه دارم و کار مهدوی خود را ادامه خواهم داد و امیدوارم روزی برسد که مسئولان به این نتیجه برسند که پرداختن به مهدویت ضرورت دارد و مطمئن هستم که محقق خواهد شد.