حجت الاسلام و المسلمین رییسی معاون اول قوه قضاییه در گفت وگوی اختصاصی با هفته نامه شما ضمن بیان برخی اقدامات قوه قضاییه در رسیدگی به تخلفات ...
حجت الاسلام و المسلمین رییسی معاون اول قوه قضاییه در گفت وگوی اختصاصی با هفته نامه شما ضمن بیان برخی اقدامات قوه قضاییه در رسیدگی به تخلفات جریان انحرافی، از پیشرفت روند بررسی این پرونده ها و نیز برخی پرونده های شاخص دیگر خبر داد. عضو مجلس خبرگان رهبری همچنین به بیان دیدگاه خود درباره قانونمداری و اصول اخلاق انتخاباتی در نظام اسلامی پرداخت. این عضو جامعه روحانیت مبارز در این گفت و گو اگرچه به سوالاتمان با صراحت پاسخ گفت، اما پاسخگویی به یک سوال را منوط به مصاحبه ای دیگر کرد و حتی پیشنهاد برگزاری نشستی خبری درباره آن را داد؛ وقتی از او درباره اظهارات اخیر یکی از سران اصلاح طلبان و شبهه آفرینی های او در خصوص پرونده شهدای هشت شهریور پرسیدیم.و البته اظهار داشت: دیدگاه های شهید لاجوردی بهترین کلید حل معمای این پرونده است.
* از فضای انتخاباتی کشور و فعالیت گروه های سیاسی چه ارزیابی دارید؟
اساس انتخابات در نظام اسلامی تکلیف‌مداری است، هم آن کسی که خودش را کاندیدا می‌کند برمبنای تکلیف باشد و هم کسی که انتخاب می‌کند، یعنی مبنای انتخابمان با انتخاب در نظام دموکراسی و لیبرال‌ـ‌دموکراسی غربی متفاوت است. اصلاً آنها مسئله تکلیف و تکلیف‌مداری ندارند. درست است در شکل مثل هم هستند و همه می‌رویم پای صندوق و رأی می‌دهیم، اما در نظام ما کسی که کاندیدا می‌شود باید بر اساس تکلیف این کار را بکند و احساس کند که وظیفه‌اش است و آن کس که رأی می‌دهد احساس کند وظیفه‌اش است که به این آقا یا خانم رأی بدهد و این خیلی مهم است.
شنیده ام در انتخاب مقام معظم رهبری در خبرگان، وقتی خبرگان می‌خواستند ایشان را به عنوان رهبر انتخاب کنند ایشان موافق نبودند، اما وقتی دیدند خواست همه خبرگان این است و تأکید بر این است، فرمودند، من موافق نیستم، چون شما رأی می‌دهید، به تعبیر قرآن «خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّهٍ» و از حالا باید با قوت این وظیفه را انجام داد. یعنی هم ایشان بر اساس تکلیف عمل کردند و هم آنهایی که رأی دادند. این یک جلوه‌اش است. لذا اولین مسئله، اخلاق انتخاباتی بسیار مهم است. فضای تهمت و افترا و نفی دیگران و رقبا از اخلاق انتخاباتی نیست. کاندیداها و کسانی که صلاحیتشان تأیید می‌شود و به میدان می‌آیند باید خودشان را اثبات کنند نه اینکه دیگران را نفی کنند. نباید با تهمت و افترا به دیگران برای خودشان جا باز کنند. این روش به‌شدت مورد مذمت دین و اخلاق اسلامی ماست و رعایت این قضیه بسیار مهم است. اگر کسی وعده‌های نامناسبی که گاهی اصلاً در اختیار نماینده مجلس نیست، بدهد، تأثیر بسیار بدی روی مردم می‌گذارد. خرج کردن و هزینه‌های بسیار از موارد بسیار بدی است و اصلاً با نظام تکلیف‌مداری سازگار نیست. بدتر از همه اینکه این هزینه‌ها به نحوی مربوط به بیت‌المال شود که این هم حرام شرعی است و هم خلاف قانون.
پس نکته اول اخلاق انتخاباتی است، نکته دوم قانونمداری در انتخابات. بسیار مهم است که همه کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند خودشان را قانون‌مدار بدانند، به‌ویژه مجریان، ناظران و دست‌اندرکاران انتخابات. دولت باید در جهت برگزاری انتخابات سالم در موضع‌گیری‌ها، سخنان و رفتار همیشه اعتماد آفرین باشد، چون القای دشمن این است که انتخابات مشکل دارد. دشمن دارد القا می‌کند که انتخابات قبل مشکل داشت، و لذا می‌خواهد مردم را از پای صندوق‌ها کنار بکشد، برای همین باید حضور حداکثری مد نظرمان باشد و تحقق این امر با دادن اعتماد جدی به مردم میسر است. این انتخابات اولین انتخابات ما نیست و آخرین هم نخواهد بود. سی تا انتخابات برگزار شده و قانون اساسی سازوکار انتخاباتمان را سازوکار سالمی تعیین کرده که می‌توان این انتخابات را با کمترین مشکل برگزار کرد و اگر مشکلی باشد مراجع قانونی و نظّارتی وجود دارند و شورای نگهبانی هست که رسیدگی می‌کند و اجازه نمی‌دهد که انتخابات و رأی مردم خدای نکرده از مسیرش منحرف شود. و وظیفه همه است که هر چه بیشتر بر اعتماد مردم به نظام و مسئولین تأکید کنند. علی‌القاعده تخلفات انتخاباتی هست که مراجع قانونی دارد و بخشی‌اش مربوط به دستگاه قضایی است و آنجایی که مربوط به هیئت‌های اجرایی و نظارت است وظیفه‌شان را انجام می‌دهند. بنای ما در دستگاه قضایی در آن بخش‌هایی که در قانون انتخابات آمده و دستگاه قضایی را مسئول دانسته، آن است که به تخلفات انتخاباتی سریعاً رسیدگی کنیم و نگذاریم قضیه مشمول مرور زمان شود، چون یکی از مشکلات یا توقعاتی که از دستگاه قضایی بیان می‌شود این است که چرا دستگاه قضایی به موقع به تخلفات انتخاباتی رسیدگی نمی‌کند؟ در این دوره تصمیم گرفته شده که دستگاه قضایی قبل از انتخابات به دادسراهای سراسر کشور تأکید کند که مجهز باشند و به‌محض اعلام تخلف طبق قانون انتخابات به آنها رسیدگی کنند تا از تخلفات بعدی پیشگیری کند.
نکته دیگر مدیریت اجرایی در کشور باید برخورد با تخلفات را یک افتخار بداند و مبارزه با فساد و جرم را از ناحیه دست‌اندرکاران برای خود یک توفیق تلقی کند، نه چالش یا مشکل. برای نظامی که می‌خواهد همه روابطش بر اساس عدل و قانون باشد، یک تخلف هم زیاد است. مدیریت اجرایی باید از برخوردی که دستگاه قضایی با تخلفات یا فسادها دارد استقبال کند و اصلاً باید برای هر کس در هر جا و هر شرایط مدعی باشد که این می‌تواند به تقویت دولت بینجامد. برخورد با یک مورد فساد یا یک تخلف به هیچ‌عنوان تضعیف دولت نیست، تقویت دولت است. هر کس تصورش بر این باشد برخورد با تخلف و فساد تضعیف دولت است، سخت در اشتباه است و معتقدم این نقطه تقویت دولت است. از اول پیروزی انقلاب، در این دوره سی ساله این بوده که دولت‌های مختلف و در مجلس افراد مختلف آمده‌اند، اما نظام ما اصول ثابتی داشت. یکی از این اصول این است که هرگز اجازه ندهید فساد در هیچ جای این نظام لانه کند که این از افتخارات نظام ماست، چه در زمان امام و چه در زمان مقام معظم رهبری. دولت‌ها عوض می‌شوند، اما فساد نباید در هیچ جای این نظام لانه کند. این باید از افتخارات یک مدیر و مسئول تلقی شود که برخورد با فساد را هرگز به فراموشی نسپارند و این همیشه جزو مسائل اولیه برای حفظ نظام و روند امور در کشور باشد. ان‌شاءالله.
موضوع دیگر اینکه در جامعه، گروه‌های مختلفی مرجع‌اند، بعضی‌ها می‌گویند هنرمندان، ورزشکاران، روزنامه‌نگاران. اینها گروه‌های مرجع‌اند و مردم و سیاستمداران به اینها مراجعه می‌کنند، اما به نظر من بعد از سی سال با همه مسائل و مشکلات و شایعه‌پراکنی‌هایی که دشمن کرده، امروز مورد اعتمادترین جریان برای مردم و مهم‌ترین گروه مرجع، روحانیت‌اند و در جریانات سیاسی و اجتماعی مردم به روحانیت به عنوان امانت‌دارترین و معتمدترین گروهشان توجه می‌کنند. سنجش‌ها هم همین را نشان می‌دهد. با وجود توطئه‌ها و شایعات علیه روحانیت و چهره روحانیت، روحانیت در خط ولایت و دلداده به خدا، در مردم و با مردم شدیداً مورد اعتماد مردم‌اند.
من معتقدم مردم همچنان به جریان روحانیت اعتماد دارند و جریان و گروه مرجعیت سیاسی روحانیت به عنوان عالی‌ترین، برترین و مورد اعتماترین مرجع سیاسی مورد توجه مردم است.
* در باره جریان انحرافی که مطرح می‌شود و دغدغه جدی برای انتخابات آینده وجود دارد، صحبتی را از ریاست محترم جمهور نقل کردند که اگر واقعاً تخلفی هست، چرا قوه قضاییه رسیدگی نمی‌کند؟ گاهی در خطبه‌های ائمه جمعه تخلفاتی را می‌شنویم که تخلفاتی بوده و دارد پول‌هایی برای انتخابات هزینه می‌شود. یا در رسانه‌ها مطالبی را می‌خوانیم. آیا قوه قضاییه برای اعتمادسازی مردم که چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد و مطالبه رئیس‌جمهور که اگر تخلفی هست، رسیدگی شود، اقدامی کرده است؟
قوه قضاییه همچنان‌که وظیفه خودش می‌داند، به فتنه و فتنه‌گران و پرونده‌های آنها در دستگاه قضایی رسیدگی کند و رسیدگی کرده است، نسبت به جریان انحراف هم وظیفه دارد و پرونده‌هایش را رسیدگی می‌کند. قضاوت در این مسئله را باید به دستگاه قضایی محول کرد و ما پیشداوری در این مورد را برای هیچ مسئولی مجاز نمی‌دانیم. باید بگذارند در این موضوع داوری به عهده قوه قضاییه باشد. همواره باید این بصیرت باشد که هم در مقابل جریان انحراف و هم در برابر جریان فتنه و جریاناتی که دشمن دنبال جای پاست، به‌موقع بایستیم. یک وقت این جای پا ممکن است عنوان انحرافی داشته باشد و یک وقت هم عنوان فتنه؛ فرقی نمی‌کند. بالاخره هر جریان انحرافی از اصول اساسی این انقلاب و سیاست‌های این نظام و خط و تدبیر مقام معظم رهبری و ولایت، انحراف دارد.
در مورد قضیه انحراف پرونده‌هایی در دستگاه قضایی مطرح است که بعضی از آنها را اطلاعرسانی کرده و بعضی‌هایش هم به مرور رسیدگی می‌شود، پرونده‌های این جریان در دادگاه مطرح است که بعضی در دادسرا تمام شده و الان در دادگاه مطرح است. در چند مورد رسیدگی‌اش در دادگاه بدوی تمام شده و الان در مرحله دادگاه تجدیدنظر است و هر وقت به قطعیت رسید اعلام خواهد شد. به نظرم باید در این مورد قضاوت را به دستگاه قضایی محول کرد و پیشداوری از ناحیه هر مقام و مسئولی امر پسندیده‌ای نیست؟
* نگرانی رسانه‌ها این است که بصیرت‌زایی در جامعه دیر شود و فضایی مشابه فتنه 88 در انتخابات آینده داشته باشیم. برای همین برای خودشان وظایفی را می‌بینند که در باره جریان فتنه اطلاعرسانی کنند. از آن سو هم ریاست محترم قوه اشاره کردند و هم حضرتعالی اشاره کردید که نباید پیشداوری کرد. جمع این دو را چگونه باید انجام بدهیم؟ به نظر می‌رسد قابل جمع نیست.
قابل جمع است. ما معتقدیم باید با جریان انحرافی برخورد شود و دستگاه قضایی هم برخورد کرده، دستگاه اطلاعاتی جریان فسادی را که در بین اینها بوده و واقعاً قابل رسیدگی بوده شناسایی کرده است. اینها توسط دستگاه‌های اطلاعاتی کشف شده و عناصرش شناسایی شدند و پرونده بعضی‌هایشان تحویل دادسرا داده شده و در آنجا رسیدگی شدند و دارد مراحل قضایی‌اش را طی می‌کند، منتهی می‌فرمایید باید اطلاعرسانی شود که این بعد از قطعیت حکم است که وقتی قطعیت حکم انجام شد حتماً اطلاعرسانی شود. محدودیتی که داریم برای اصل اطلاعرسانی نیست و برای آن محدودیتش است، و الا قانون اصل اطلاعرسانی را مشخص کرده و گفته بعد از حکم دادگاه تجدیدنظر قطعی، اطلاعرسانی شود. لذا اعتقاد ما بر این است، همان اعتقادی که شما اصحاب رسانه دارید و حق هم با شماست که باید در این قضیه اطلاعرسانی شود، برای اینکه ما جامعه را تضمین کنیم که خطر انحراف یا انحرافات مالی، اقتصادی و سیاسی خدای نکرده در گوشه و کنار در جامعه رخنه نکند، حتماً باید این هشدار داده شود، منتهی اگر مصداقاً بخواهید بگویید چه کسی، طبیعتاً باید صبر کنید دادگاه حکم قطعی آنها را صادر کند. اینکه بعضی از آقایان می‌گویند هیچی نیست و هیچی نبوده، واقعاً حرف درستی نیست، چون پرونده‌های موجود در دستگاه قضایی و مراحل مختلف دادرسی حاکی از آن است که متأسفانه بر اثر دلایل مختلفی نظیر عدم کنترل، خودخواهی‌ها و غیره انحرافاتی اتفاق افتاده است و این فسادها به هیچ‌عنوان زیبنده نظام و دولت اسلامی نیست و دارد رسیدگی می‌شود. ان‌شاءالله به‌محض رسیدگی قطعی به اطلاع جامعه می‌رسد و این حق جامعه و حق شما، اصحاب رسانه است که بدانید، منتهی در زمان خودش.
واقعاً درست نیست در باره پرونده‌ای که هنوز حکمی برای آن صادر نشده حرفی بزنیم.
* حرف این است که یک‌مقدار سرعت پایین است. آیا نمی‌شد زودتر به این پرونده رسیدگی کرد؟
اگر سیر کار را در مورد کسانی که جنابعالی مورد نظرتان هست و بنده می‌دانم، بگویم شما خواهید دید که دستگاه قضایی در رسیدگی به این قضایا کوتاهی نکرده است، منتهی نمی‌شود الان سیرش را گفت. مسیر کار و پیگیری‌های انجام‌شده نشان‌دهنده این است که دستگاه قضایی کوتاهی نکرده و واقعاً دنبال این هستیم که رسیدگی‌ها به صورتی که مورد انتظار جامعه است و قبل از آن تکلیف در مقابل خداوند متعال است، ان‌شاءالله انجام بدهیم و بتوانیم پاسخگوی مردم باشیم. رهبری معظم انقلاب هم از دستگاه قضایی رسیدگی قانونمند و قاطعانه فساد را خواستار است. یقین بدانید که در چهره فتنه، انحراف و چهره‌های دیگر بنای دستگاه قضایی رسیدگی عادلانه است.
* جریان فتنه ادعا می‌کند که در بعضی از موارد قوه قضاییه در رسیدگی به پرونده‌های آنها کاملاً سیاسی عمل کرده و روند قضایی را طی نکرده؛ آیا شما چنین اتهامی را قبول دارید؟
آنچه که در جلسات مخفی و اطلاعاتی گزارش دادند، عرض نمی‌کنم که بعداً بگویند آیا اطلاعاتتان مستند است یا نه، من در باره اطلاعیه‌های اینها می‌گویم. اگر اطلاعیه‌های اینها را جلویتان بگذارید و مستند بر قوانینمان به آنها نگاه کنید، می‌بینید خلاف قانون‌ها و جرم‌های قطعی مستند بر قوانین در اطلاعیه‌های رسمی آنها اتفاق افتاده که برای هر دانشجوی حقوقی و برای کسی که اولین اطلاع از ادبیات حقوقی داشته باشد بسیار روشن است و هیچ قابل انکار نیست، لذا معتقدم مستند به قانون و اعلام مواضع علنی، آنچه که در اطلاعیه‌های رسمی‌شان نسبت به این قضیه داده شده، روشن است.
* کار تشکیلاتی چه تاثیری می تواند بر فضای سیاسی در نظام ما داشته باشد؟
تحزب و تشکل در نظام دینی اصلی پذیرفته است، منتهی نمی‌تواند آهنگی جدا از آهنگ کل نظام داشته باشد. یعنی آهنگ حزب آهنگ نظام است. آهنگ نظام دینی دو مشخصه عمده دارد: 1) آنکه در رأس نظام دینی حاکمیتی است که به امضای شارع مقدس رسیده که امام فرمودند ولایت‌فقیه همان حکومت رسول‌الله(ص) و امیرالمؤمنین(ع) است. لذا ما نظام قبل از رنسانس را با اینکه به نام دین حکومت می‌کردند، نظام دینی نمی‌‌خوانیم. 2) همه روابط اجتماعی به معنای اعم ـ‌نه اجتماعی به معنای خاص، در مقابل اقتصادی‌ـ در جامعه بر اساس دین و آموزه‌های دینی تنظیم می‌شود.
این دو مشخصه نظام دینی است. کسانی که می‌خواهند در جای جای این نظام، مجلس، دولت و قوه قضاییه و همه بخش‌ها خدمت کنند، باید مبتنی بر یک اعتقاد و باور نظام دینی و برای تحقق دو اصل اساسی که گفتمان ولایت و امامت هم همین دو اصل است، عمل کنند. یکی خواندن مردم به سوی خدا، «أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ»(2) و دیگری «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»(3)، عدالت اجتماعی است؛ یعنی باید آهنگ همه مدیران در کشور آهنگ خداخواهی و اجرای عدالت اجتماعی باشد و آهنگشان با کل رابطه سازمانی که در نظام وجود دارد همخوانی داشته باشد. اگر مثلاً یک بخشدار با این مجموعه نخواند، او به یک آهنگ عمل می‌کند و کل نظام دارد به طرف دیگری سوق داده می‌شود. در اینجا می‌گوییم «الی الله المصیر»، ما می‌خواهیم یک جامعه دینی و مبتنی بر دین و ارزش‌های دینی استوار شود.
حزب هم همین‌طور است. آهنگ حزب نمی‌تواند جز آهنگ مدیر اجرایی باشد. یک نماینده مجلس غیر از این نمی‌تواند باشد. یک مدیر اجرایی نمی‌تواند غیر از این تفکر و اندیشه داشته باشد و غیر از این عمل کند. و الا با کل آهنگ نظام سازگاری ندارد، لذا احزاب در جامعه اسلامی در جهت تحقق همین منویات است، منتهی به صورت شکل و حزب و گروه و دسته. تحزب و تشکل وجود دارد، اما در جهت اصلاح اجتماعی و امر به خوبی‌ها و نهی از پلشتی‌ها، بدی‌ها و زشتی‌هاست. کما اینکه رسانه، مطبوعات و روزنامه باید در این جهت و یک خط ارتباطی بین مدیران و مردم باشند، سخن مردم را به مدیران منتقل کند و بالعکس و هر دو را در جهت رسیدن به آن نقطه هدف به هم ارتباط بدهد. آن نقطه هدف چیست؟ اصلاح اجتماعی، جدا نشدن از اصول و مبانی اصلی انقلاب، جدا نشدن از سیاست‌های مصوب، جدا نشدن از قانون اساسی و گفتمان امامت و ولایت که در جامعه وجود دارد. ارتباط رسانه این است، ارتباط حزب این است. روابط احزاب این است. حالا در این میان شما دیدید آهنگ یک حزب در اطلاعیه‌اش، آهنگ دشمن است. اگر دیدید فراخوانی‌اش فراخوانی چیزی است که رادیوی اسرائیل و رادیوی امریکا می‌گوید و سخنی که می‌گوید همان سخنی است که از حلقوم آنها بیرون می‌آید و از سخنان او آنها کف می‌زنند... یکی از حرف‌هایی که ما با این جریان‌های فتنه و انحراف و هر جریان انحرافی دیگری که در جامعه اسلامی هستند، داریم این است که اگر این کار، حرکت، منش و روش شما خیر است، چرا آنها برایتان کف می‌زنند؟ امام فرمودند برای سنجش اینکه امری باطل یا حق است، ببینید چه کسانی از شما خوشحال‌اند؟ اگر حزب‌اللهی‌‌ها از شما خوشحال‌اند، شادمان شوید، اگر دیدید دشمنان به خاطر این حرکت، موضع، کار، سکوت و سخن شما کف می‌زنند، معلوم می‌شود باید تردید کرد که نکند این سخن در جهت خواست آنها دارد گفته می‌شود.
ما داریم نشانه‌هایی را می‌بینیم که حاکی از آن است که گاهی دشمن از حرکتی شادمان می‌شود. شما دیدید که در جریان فتنه دشمنان برای سخنان بعضی‌ها کف می‌زدند و اینها نشانه‌های ناجوری است و معلوم می‌شود که این سخنان، موضع‌گیری‌ها و این اطلاعیه‌ها نکاتی است که حتماً باید انسان را دچار تردید کند.
به هر حال این ملاکی است که اگر دیدید دشمنان از یک موضع‌گیری کردن یا نکردن یا یک اطلاعیه یا یک فراز یا از سخنان و مطالبی استقبال کردند، باید در آن سخن تردید کرد که این دارد دل دشمن را شاد می‌کند. این از نکاتی است که امام و رهبری به ما ملاک دادند و ما در جامعه‌مان ملاک داریم. نباید در فضای غبارآلود راه، جاده و امام مقتدا و حجت را گم کنیم که این در راه‌شناسی، هدف‌شناسی و خط‌شناسی خیلی مهم است.
* از فضای انتخاباتی کشور و فعالیت گروه های سیاسی چه ارزیابی دارید؟
اساس انتخابات در نظام اسلامی تکلیف‌مداری است، هم آن کسی که خودش را کاندیدا می‌کند برمبنای تکلیف باشد و هم کسی که انتخاب می‌کند، یعنی مبنای انتخابمان با انتخاب در نظام دموکراسی و لیبرال‌ـ‌دموکراسی غربی متفاوت است. اصلاً آنها مسئله تکلیف و تکلیف‌مداری ندارند. درست است در شکل مثل هم هستند و همه می‌رویم پای صندوق و رأی می‌دهیم، اما در نظام ما کسی که کاندیدا می‌شود باید بر اساس تکلیف این کار را بکند و احساس کند که وظیفه‌اش است و آن کس که رأی می‌دهد احساس کند وظیفه‌اش است که به این آقا یا خانم رأی بدهد و این خیلی مهم است.
شنیده ام در انتخاب مقام معظم رهبری در خبرگان، وقتی خبرگان می‌خواستند ایشان را به عنوان رهبر انتخاب کنند ایشان موافق نبودند، اما وقتی دیدند خواست همه خبرگان این است و تأکید بر این است، فرمودند، من موافق نیستم، چون شما رأی می‌دهید، به تعبیر قرآن «خُذِ الْکِتَابَ بِقُوَّهٍ» و از حالا باید با قوت این وظیفه را انجام داد. یعنی هم ایشان بر اساس تکلیف عمل کردند و هم آنهایی که رأی دادند. این یک جلوه‌اش است. لذا اولین مسئله، اخلاق انتخاباتی بسیار مهم است. فضای تهمت و افترا و نفی دیگران و رقبا از اخلاق انتخاباتی نیست. کاندیداها و کسانی که صلاحیتشان تأیید می‌شود و به میدان می‌آیند باید خودشان را اثبات کنند نه اینکه دیگران را نفی کنند. نباید با تهمت و افترا به دیگران برای خودشان جا باز کنند. این روش به‌شدت مورد مذمت دین و اخلاق اسلامی ماست و رعایت این قضیه بسیار مهم است. اگر کسی وعده‌های نامناسبی که گاهی اصلاً در اختیار نماینده مجلس نیست، بدهد، تأثیر بسیار بدی روی مردم می‌گذارد. خرج کردن و هزینه‌های بسیار از موارد بسیار بدی است و اصلاً با نظام تکلیف‌مداری سازگار نیست. بدتر از همه اینکه این هزینه‌ها به نحوی مربوط به بیت‌المال شود که این هم حرام شرعی است و هم خلاف قانون.
پس نکته اول اخلاق انتخاباتی است، نکته دوم قانونمداری در انتخابات. بسیار مهم است که همه کسانی که در انتخابات شرکت می‌کنند خودشان را قانون‌مدار بدانند، به‌ویژه مجریان، ناظران و دست‌اندرکاران انتخابات. دولت باید در جهت برگزاری انتخابات سالم در موضع‌گیری‌ها، سخنان و رفتار همیشه اعتماد آفرین باشد، چون القای دشمن این است که انتخابات مشکل دارد. دشمن دارد القا می‌کند که انتخابات قبل مشکل داشت، و لذا می‌خواهد مردم را از پای صندوق‌ها کنار بکشد، برای همین باید حضور حداکثری مد نظرمان باشد و تحقق این امر با دادن اعتماد جدی به مردم میسر است. این انتخابات اولین انتخابات ما نیست و آخرین هم نخواهد بود. سی تا انتخابات برگزار شده و قانون اساسی سازوکار انتخاباتمان را سازوکار سالمی تعیین کرده که می‌توان این انتخابات را با کمترین مشکل برگزار کرد و اگر مشکلی باشد مراجع قانونی و نظّارتی وجود دارند و شورای نگهبانی هست که رسیدگی می‌کند و اجازه نمی‌دهد که انتخابات و رأی مردم خدای نکرده از مسیرش منحرف شود. و وظیفه همه است که هر چه بیشتر بر اعتماد مردم به نظام و مسئولین تأکید کنند. علی‌القاعده تخلفات انتخاباتی هست که مراجع قانونی دارد و بخشی‌اش مربوط به دستگاه قضایی است و آنجایی که مربوط به هیئت‌های اجرایی و نظارت است وظیفه‌شان را انجام می‌دهند. بنای ما در دستگاه قضایی در آن بخش‌هایی که در قانون انتخابات آمده و دستگاه قضایی را مسئول دانسته، آن است که به تخلفات انتخاباتی سریعاً رسیدگی کنیم و نگذاریم قضیه مشمول مرور زمان شود، چون یکی از مشکلات یا توقعاتی که از دستگاه قضایی بیان می‌شود این است که چرا دستگاه قضایی به موقع به تخلفات انتخاباتی رسیدگی نمی‌کند؟ در این دوره تصمیم گرفته شده که دستگاه قضایی قبل از انتخابات به دادسراهای سراسر کشور تأکید کند که مجهز باشند و به‌محض اعلام تخلف طبق قانون انتخابات به آنها رسیدگی کنند تا از تخلفات بعدی پیشگیری کند.
نکته دیگر مدیریت اجرایی در کشور باید برخورد با تخلفات را یک افتخار بداند و مبارزه با فساد و جرم را از ناحیه دست‌اندرکاران برای خود یک توفیق تلقی کند، نه چالش یا مشکل. برای نظامی که می‌خواهد همه روابطش بر اساس عدل و قانون باشد، یک تخلف هم زیاد است. مدیریت اجرایی باید از برخوردی که دستگاه قضایی با تخلفات یا فسادها دارد استقبال کند و اصلاً باید برای هر کس در هر جا و هر شرایط مدعی باشد که این می‌تواند به تقویت دولت بینجامد. برخورد با یک مورد فساد یا یک تخلف به هیچ‌عنوان تضعیف دولت نیست، تقویت دولت است. هر کس تصورش بر این باشد برخورد با تخلف و فساد تضعیف دولت است، سخت در اشتباه است و معتقدم این نقطه تقویت دولت است. از اول پیروزی انقلاب، در این دوره سی ساله این بوده که دولت‌های مختلف و در مجلس افراد مختلف آمده‌اند، اما نظام ما اصول ثابتی داشت. یکی از این اصول این است که هرگز اجازه ندهید فساد در هیچ جای این نظام لانه کند که این از افتخارات نظام ماست، چه در زمان امام و چه در زمان مقام معظم رهبری. دولت‌ها عوض می‌شوند، اما فساد نباید در هیچ جای این نظام لانه کند. این باید از افتخارات یک مدیر و مسئول تلقی شود که برخورد با فساد را هرگز به فراموشی نسپارند و این همیشه جزو مسائل اولیه برای حفظ نظام و روند امور در کشور باشد. ان‌شاءالله.
موضوع دیگر اینکه در جامعه، گروه‌های مختلفی مرجع‌اند، بعضی‌ها می‌گویند هنرمندان، ورزشکاران، روزنامه‌نگاران. اینها گروه‌های مرجع‌اند و مردم و سیاستمداران به اینها مراجعه می‌کنند، اما به نظر من بعد از سی سال با همه مسائل و مشکلات و شایعه‌پراکنی‌هایی که دشمن کرده، امروز مورد اعتمادترین جریان برای مردم و مهم‌ترین گروه مرجع، روحانیت‌اند و در جریانات سیاسی و اجتماعی مردم به روحانیت به عنوان امانت‌دارترین و معتمدترین گروهشان توجه می‌کنند. سنجش‌ها هم همین را نشان می‌دهد. با وجود توطئه‌ها و شایعات علیه روحانیت و چهره روحانیت، روحانیت در خط ولایت و دلداده به خدا، در مردم و با مردم شدیداً مورد اعتماد مردم‌اند.
من معتقدم مردم همچنان به جریان روحانیت اعتماد دارند و جریان و گروه مرجعیت سیاسی روحانیت به عنوان عالی‌ترین، برترین و مورد اعتماترین مرجع سیاسی مورد توجه مردم است.
* در باره جریان انحرافی که مطرح می‌شود و دغدغه جدی برای انتخابات آینده وجود دارد، صحبتی را از ریاست محترم جمهور نقل کردند که اگر واقعاً تخلفی هست، چرا قوه قضاییه رسیدگی نمی‌کند؟ گاهی در خطبه‌های ائمه جمعه تخلفاتی را می‌شنویم که تخلفاتی بوده و دارد پول‌هایی برای انتخابات هزینه می‌شود. یا در رسانه‌ها مطالبی را می‌خوانیم. آیا قوه قضاییه برای اعتمادسازی مردم که چنین چیزی اتفاق نمی‌افتد و مطالبه رئیس‌جمهور که اگر تخلفی هست، رسیدگی شود، اقدامی کرده است؟
قوه قضاییه همچنان‌که وظیفه خودش می‌داند، به فتنه و فتنه‌گران و پرونده‌های آنها در دستگاه قضایی رسیدگی کند و رسیدگی کرده است، نسبت به جریان انحراف هم وظیفه دارد و پرونده‌هایش را رسیدگی می‌کند. قضاوت در این مسئله را باید به دستگاه قضایی محول کرد و ما پیشداوری در این مورد را برای هیچ مسئولی مجاز نمی‌دانیم. باید بگذارند در این موضوع داوری به عهده قوه قضاییه باشد. همواره باید این بصیرت باشد که هم در مقابل جریان انحراف و هم در برابر جریان فتنه و جریاناتی که دشمن دنبال جای پاست، به‌موقع بایستیم. یک وقت این جای پا ممکن است عنوان انحرافی داشته باشد و یک وقت هم عنوان فتنه؛ فرقی نمی‌کند. بالاخره هر جریان انحرافی از اصول اساسی این انقلاب و سیاست‌های این نظام و خط و تدبیر مقام معظم رهبری و ولایت، انحراف دارد.
در مورد قضیه انحراف پرونده‌هایی در دستگاه قضایی مطرح است که بعضی از آنها را اطلاعرسانی کرده و بعضی‌هایش هم به مرور رسیدگی می‌شود، پرونده‌های این جریان در دادگاه مطرح است که بعضی در دادسرا تمام شده و الان در دادگاه مطرح است. در چند مورد رسیدگی‌اش در دادگاه بدوی تمام شده و الان در مرحله دادگاه تجدیدنظر است و هر وقت به قطعیت رسید اعلام خواهد شد. به نظرم باید در این مورد قضاوت را به دستگاه قضایی محول کرد و پیشداوری از ناحیه هر مقام و مسئولی امر پسندیده‌ای نیست؟
* نگرانی رسانه‌ها این است که بصیرت‌زایی در جامعه دیر شود و فضایی مشابه فتنه 88 در انتخابات آینده داشته باشیم. برای همین برای خودشان وظایفی را می‌بینند که در باره جریان فتنه اطلاعرسانی کنند. از آن سو هم ریاست محترم قوه اشاره کردند و هم حضرتعالی اشاره کردید که نباید پیشداوری کرد. جمع این دو را چگونه باید انجام بدهیم؟ به نظر می‌رسد قابل جمع نیست.
قابل جمع است. ما معتقدیم باید با جریان انحرافی برخورد شود و دستگاه قضایی هم برخورد کرده، دستگاه اطلاعاتی جریان فسادی را که در بین اینها بوده و واقعاً قابل رسیدگی بوده شناسایی کرده است. اینها توسط دستگاه‌های اطلاعاتی کشف شده و عناصرش شناسایی شدند و پرونده بعضی‌هایشان تحویل دادسرا داده شده و در آنجا رسیدگی شدند و دارد مراحل قضایی‌اش را طی می‌کند، منتهی می‌فرمایید باید اطلاعرسانی شود که این بعد از قطعیت حکم است که وقتی قطعیت حکم انجام شد حتماً اطلاعرسانی شود. محدودیتی که داریم برای اصل اطلاعرسانی نیست و برای آن محدودیتش است، و الا قانون اصل اطلاعرسانی را مشخص کرده و گفته بعد از حکم دادگاه تجدیدنظر قطعی، اطلاعرسانی شود. لذا اعتقاد ما بر این است، همان اعتقادی که شما اصحاب رسانه دارید و حق هم با شماست که باید در این قضیه اطلاعرسانی شود، برای اینکه ما جامعه را تضمین کنیم که خطر انحراف یا انحرافات مالی، اقتصادی و سیاسی خدای نکرده در گوشه و کنار در جامعه رخنه نکند، حتماً باید این هشدار داده شود، منتهی اگر مصداقاً بخواهید بگویید چه کسی، طبیعتاً باید صبر کنید دادگاه حکم قطعی آنها را صادر کند. اینکه بعضی از آقایان می‌گویند هیچی نیست و هیچی نبوده، واقعاً حرف درستی نیست، چون پرونده‌های موجود در دستگاه قضایی و مراحل مختلف دادرسی حاکی از آن است که متأسفانه بر اثر دلایل مختلفی نظیر عدم کنترل، خودخواهی‌ها و غیره انحرافاتی اتفاق افتاده است و این فسادها به هیچ‌عنوان زیبنده نظام و دولت اسلامی نیست و دارد رسیدگی می‌شود. ان‌شاءالله به‌محض رسیدگی قطعی به اطلاع جامعه می‌رسد و این حق جامعه و حق شما، اصحاب رسانه است که بدانید، منتهی در زمان خودش.
واقعاً درست نیست در باره پرونده‌ای که هنوز حکمی برای آن صادر نشده حرفی بزنیم.
* حرف این است که یک‌مقدار سرعت پایین است. آیا نمی‌شد زودتر به این پرونده رسیدگی کرد؟
اگر سیر کار را در مورد کسانی که جنابعالی مورد نظرتان هست و بنده می‌دانم، بگویم شما خواهید دید که دستگاه قضایی در رسیدگی به این قضایا کوتاهی نکرده است، منتهی نمی‌شود الان سیرش را گفت. مسیر کار و پیگیری‌های انجام‌شده نشان‌دهنده این است که دستگاه قضایی کوتاهی نکرده و واقعاً دنبال این هستیم که رسیدگی‌ها به صورتی که مورد انتظار جامعه است و قبل از آن تکلیف در مقابل خداوند متعال است، ان‌شاءالله انجام بدهیم و بتوانیم پاسخگوی مردم باشیم. رهبری معظم انقلاب هم از دستگاه قضایی رسیدگی قانونمند و قاطعانه فساد را خواستار است. یقین بدانید که در چهره فتنه، انحراف و چهره‌های دیگر بنای دستگاه قضایی رسیدگی عادلانه است.
* جریان فتنه ادعا می‌کند که در بعضی از موارد قوه قضاییه در رسیدگی به پرونده‌های آنها کاملاً سیاسی عمل کرده و روند قضایی را طی نکرده؛ آیا شما چنین اتهامی را قبول دارید؟
آنچه که در جلسات مخفی و اطلاعاتی گزارش دادند، عرض نمی‌کنم که بعداً بگویند آیا اطلاعاتتان مستند است یا نه، من در باره اطلاعیه‌های اینها می‌گویم. اگر اطلاعیه‌های اینها را جلویتان بگذارید و مستند بر قوانینمان به آنها نگاه کنید، می‌بینید خلاف قانون‌ها و جرم‌های قطعی مستند بر قوانین در اطلاعیه‌های رسمی آنها اتفاق افتاده که برای هر دانشجوی حقوقی و برای کسی که اولین اطلاع از ادبیات حقوقی داشته باشد بسیار روشن است و هیچ قابل انکار نیست، لذا معتقدم مستند به قانون و اعلام مواضع علنی، آنچه که در اطلاعیه‌های رسمی‌شان نسبت به این قضیه داده شده، روشن است.
* کار تشکیلاتی چه تاثیری می تواند بر فضای سیاسی در نظام ما داشته باشد؟
تحزب و تشکل در نظام دینی اصلی پذیرفته است، منتهی نمی‌تواند آهنگی جدا از آهنگ کل نظام داشته باشد. یعنی آهنگ حزب آهنگ نظام است. آهنگ نظام دینی دو مشخصه عمده دارد: 1) آنکه در رأس نظام دینی حاکمیتی است که به امضای شارع مقدس رسیده که امام فرمودند ولایت‌فقیه همان حکومت رسول‌الله(ص) و امیرالمؤمنین(ع) است. لذا ما نظام قبل از رنسانس را با اینکه به نام دین حکومت می‌کردند، نظام دینی نمی‌‌خوانیم. 2) همه روابط اجتماعی به معنای اعم ـ‌نه اجتماعی به معنای خاص، در مقابل اقتصادی‌ـ در جامعه بر اساس دین و آموزه‌های دینی تنظیم می‌شود.
این دو مشخصه نظام دینی است. کسانی که می‌خواهند در جای جای این نظام، مجلس، دولت و قوه قضاییه و همه بخش‌ها خدمت کنند، باید مبتنی بر یک اعتقاد و باور نظام دینی و برای تحقق دو اصل اساسی که گفتمان ولایت و امامت هم همین دو اصل است، عمل کنند. یکی خواندن مردم به سوی خدا، «أَنِ اعْبُدُوا اللّهَ»(2) و دیگری «لِیَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ»(3)، عدالت اجتماعی است؛ یعنی باید آهنگ همه مدیران در کشور آهنگ خداخواهی و اجرای عدالت اجتماعی باشد و آهنگشان با کل رابطه سازمانی که در نظام وجود دارد همخوانی داشته باشد. اگر مثلاً یک بخشدار با این مجموعه نخواند، او به یک آهنگ عمل می‌کند و کل نظام دارد به طرف دیگری سوق داده می‌شود. در اینجا می‌گوییم «الی الله المصیر»، ما می‌خواهیم یک جامعه دینی و مبتنی بر دین و ارزش‌های دینی استوار شود.
حزب هم همین‌طور است. آهنگ حزب نمی‌تواند جز آهنگ مدیر اجرایی باشد. یک نماینده مجلس غیر از این نمی‌تواند باشد. یک مدیر اجرایی نمی‌تواند غیر از این تفکر و اندیشه داشته باشد و غیر از این عمل کند. و الا با کل آهنگ نظام سازگاری ندارد، لذا احزاب در جامعه اسلامی در جهت تحقق همین منویات است، منتهی به صورت شکل و حزب و گروه و دسته. تحزب و تشکل وجود دارد، اما در جهت اصلاح اجتماعی و امر به خوبی‌ها و نهی از پلشتی‌ها، بدی‌ها و زشتی‌هاست. کما اینکه رسانه، مطبوعات و روزنامه باید در این جهت و یک خط ارتباطی بین مدیران و مردم باشند، سخن مردم را به مدیران منتقل کند و بالعکس و هر دو را در جهت رسیدن به آن نقطه هدف به هم ارتباط بدهد. آن نقطه هدف چیست؟ اصلاح اجتماعی، جدا نشدن از اصول و مبانی اصلی انقلاب، جدا نشدن از سیاست‌های مصوب، جدا نشدن از قانون اساسی و گفتمان امامت و ولایت که در جامعه وجود دارد. ارتباط رسانه این است، ارتباط حزب این است. روابط احزاب این است. حالا در این میان شما دیدید آهنگ یک حزب در اطلاعیه‌اش، آهنگ دشمن است. اگر دیدید فراخوانی‌اش فراخوانی چیزی است که رادیوی اسرائیل و رادیوی امریکا می‌گوید و سخنی که می‌گوید همان سخنی است که از حلقوم آنها بیرون می‌آید و از سخنان او آنها کف می‌زنند... یکی از حرف‌هایی که ما با این جریان‌های فتنه و انحراف و هر جریان انحرافی دیگری که در جامعه اسلامی هستند، داریم این است که اگر این کار، حرکت، منش و روش شما خیر است، چرا آنها برایتان کف می‌زنند؟ امام فرمودند برای سنجش اینکه امری باطل یا حق است، ببینید چه کسانی از شما خوشحال‌اند؟ اگر حزب‌اللهی‌‌ها از شما خوشحال‌اند، شادمان شوید، اگر دیدید دشمنان به خاطر این حرکت، موضع، کار، سکوت و سخن شما کف می‌زنند، معلوم می‌شود باید تردید کرد که نکند این سخن در جهت خواست آنها دارد گفته می‌شود.
ما داریم نشانه‌هایی را می‌بینیم که حاکی از آن است که گاهی دشمن از حرکتی شادمان می‌شود. شما دیدید که در جریان فتنه دشمنان برای سخنان بعضی‌ها کف می‌زدند و اینها نشانه‌های ناجوری است و معلوم می‌شود که این سخنان، موضع‌گیری‌ها و این اطلاعیه‌ها نکاتی است که حتماً باید انسان را دچار تردید کند.
به هر حال این ملاکی است که اگر دیدید دشمنان از یک موضع‌گیری کردن یا نکردن یا یک اطلاعیه یا یک فراز یا از سخنان و مطالبی استقبال کردند، باید در آن سخن تردید کرد که این دارد دل دشمن را شاد می‌کند. این از نکاتی است که امام و رهبری به ما ملاک دادند و ما در جامعه‌مان ملاک داریم. نباید در فضای غبارآلود راه، جاده و امام مقتدا و حجت را گم کنیم که این در راه‌شناسی، هدف‌شناسی و خط‌شناسی خیلی مهم است.
گفت وگو: محمد مهدی اسلامی - سید حامد حسینی