برای تحلیل شرایط کشور و ارزیابی مشی اعتدالی رئیس جمهور منتخب با حسن غفوری فرد گفت و گو کردیم.
· ابتدا تحلیلی از شرایط روز کشور در آستانه تغییر دولت داشته باشید و این که دولت آتی برای برآورده کردن مطالبات رهبری باید چه مسائلی را در اولویت قرار بدهد؟
ضمن تبریک ماه مبارک رمضان و آرزوی قبولی طاعات و عبادات همگان در این ماه؛ خوشبختانه آقای دکتر روحانی همان طور که خودشان گفته‌اند وامدار هیچ گروهی نیستند، بنابراین می‌توانند به‌راحتی تصمیمات دلخواه خود را بگیرند و ان‌شاءالله از هیچ طریقی تحت فشار قرار نخواهند گرفت.
با توجه به اینکه ایشان از اول انقلاب در جریان مسائل انقلاب بوده، هم در مجلس خبرگان و هم در مجلس شورای اسلامی حضور داشته، چند دوره نایب رئیس مجلس بوده‌اند، در شورای عالی دفاع نماینده امام بودند و همین طور هم در مرکز تحقیقات استراتژیک، قاعدتاً مسائل مملکت را به‌خوبی می‌دانند.
همان طور که مقام معظم رهبری هم تأکید کردند، مسئله اول مسئله معیشت مردم است و مسائل جنبی آن از جمله اشتغال، مسکن، تورم و گرانی مسائلی هستند که بیش از هر چیزی افراد جامعه را نگران کرده است.
بنابراین به نظر من اولویت نخست ایشان اجرای برنامه‌ها و طرح‌هایی است که چرخ‌های اقتصادی مملکت را به حرکت درآورد و تولید افزایش یابد، چون وقتی تولید نباشد، تنها چیزی که می‌توان به شکل عادلانه تقسیم کرد فقر است.
باید تولید باشد تا بشود حاصل آن را بین مردم تقسیم و مشکلاتشان را حل کرد. باید چرخ‌های اقتصادی مملکت راه بیفتند تا مشکلات تولید حل شود. بعضی از کارخانجات و صنایع برای گردش نقدی‌شان مشکل دارند که باید تأمین شود.
ان‌شاءالله اگر تولید حرکت کند، هم اشتغال حل می‌شود و هم مسئله مسکن، گرانی و تورم. تورم نتیجه این است که در دست مردم پول هست، اما در مقابلش کالا وجود ندارد و لذا موجب افزایش قیمت می‌شود.
بنابراین اگر کالا همزمان با پول تولید شود، تورم وجود نخواهد داشت. چیزی که الان داریم تورم همراه با رکود است که بدترین حالت اقتصادی است. باید این مسائل حل شود.
طبق برنامه پنجم باید متوسط نرخ رشد مملکت حدود هشت درصد باشد که خیلی کمتر از این است. می‌بایست اهداف برنامه پنجم تأمین شود.
· بسیاری معتقدند پاشنه آشیل دولت آقای روحانی مساله هسته ای است؛ نظر شما در این خصوص چیست؟
در مسائل روابط خارجی مهم‌ترین مسئله ما مسئله هسته‌ای است که ایشان در این مذاکرات بوده است و قاعدتاً باید بتواند با آگاهی وارد مذاکرات شود. مقام معظم رهبری رهنمودهای خوبی دادند؛ اولاً گفتند ما به مذاکرات با امریکا خوش‌بین نیستیم. 30 سال گذشته هم نشان داده است که امریکا با روحیه استکباری برخورد می‌کند و طبیعتاً توافقی حاصل نمی‌شود، ولی در عین حال گفته‌اند که بنده مذاکره را منع نمی‌کنم، اگر بخواهند در موضوعات مختلفی مذاکره شود، به شرطی که ما مسیر خودمان را تغییر ندهیم و با حرف آنها دچار توقف نشویم.
مسئله غنی‌سازی با شرایط تأمین انرژی برای مصارف صلح‌جویانه پیش خواهد رفت و مقام معظم رهبری بارها تأکید فرموده‌اند که ایران به دنبال تأمین و تهیه سلاح‌های هسته‌ای نیست و دنیا می‌تواند از این طریق با ما تعامل کند.
· در باره بحث اعتدال در نگاه آقای روحانی هم صحبت بفرمایید. این اعتدال‌گرایی از نظر ایشان چیست؟
ایشان تعریف مشخصی از اعتدال نکرده است. بحثی که مدت‌ها مطرح بوده این است که هم جناح اصولگرا و هم جناح اصلاح‌طلب در رأی ایشان تأثیر داشتهاند. حالا ممکن است نسبت‌های آن مشخص نباشد، اما ایشان به هیچ‌یک از این دو جناح بدهکار و وامدار نیست، بنابراین می‌توانند از معتدلین هر دو گروه استفاده کنند و به دور از افراط و تفریط از افرادی که در هر دو جناح دارای توانایی، شایسته‌سالاری و از اعتدال برخوردار هستند، استفاده کنند.
اما این که معنی اعتدال دقیقاً چیست، اصل انقلاب یک پدیده صد در صد اعتدالی است و با کودتا و پدیده‌های مشابه آن که پدیده‌های خشنی هستند، متفاوت است. در واقع اعتدال در رفتار با این پدیده‌های خشن فرق دارد؛ همچنین اعتدال با سازش و رفتارهای این چنینی هم متفاوت است. اعتدال شاخص بین حرکت‌های خشن، توفانی و بی‌تحرکی است. در اسلام هم بر عدالت و عدل تأکید بسیار شده که از همین ریشه است، یعنی قرار گرفتن هر چیزی در جای خود. بهترین معنایی که برای عدل و عدالت کرده‌اند که اعتدال هم از همان ریشه است، یعنی هر چیزی و هر کسی در جایگاه خود قرار بگیرد، پست‌ها و مسئولیت‌ها به دست افرادی سپرده شود که برای آن کارها مناسب هستند، بدون توجه به وابستگی باندی یا جناحی آنها و یا بدون توجه به عوامل فشاری که ممکن است وجود داشته باشند.
این معنای اعتدال به‌طور کلی است، اما چیزی که مد نظر ایشان است باید از خود ایشان سئوال شود. معنای اعتدال یعنی احتراز و اجتناب از افراط، تفریط، تندروی، کندروی یا وادادن در برابر دیگران یا حرکت‌های خشونت‌آمیز. این اعتدال در لغت است، اما باید دید در نظر ایشان اعتدال یعنی چه که با انتخاب وزرا برای کابینه معلوم می‌شود و باید دید آن افراد از این شاخص برخوردار هستند یا نیستند.
· در چند روز اخیر مشاهده شده که عده‌ای به‌رغم صحبت‌های آقای روحانی به دنبال ایجاد فضای رادیکال خود هستند و مایلند دولت آینده را جناحی فرض کنند. آیا مشی آقای روحانی می‌تواند این مسائل را خنثی کند؟
آقای روحانی یک چهره ناشناخته نیستند. ایشان چندین دوره نایب رئیس مجلس شورای اسلامی بوده‌اند و الان هم عضو مجلس خبرگان رهبری و عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام هستند. منش ایشان در طول این سی و چند سالی که با ایشان آشنا بودم نشان داده است که به دور از افراط و تفریط یا تندروی‌های رادیکالی یا کندروی‌ها و وادادن‌ها در مقابل فشارهاست.
با ایشان در مجلس پنجم و قبلاً هم در مجلس اول بودیم، بعد هم که به عنوان مسئول وزارت نیرو با ایشان همکاری داشتیم. ما در طی این چند سال همواره دیده‌ایم که ایشان معتدل بوده‌اند. مردم هم به همین ویژگی رأی داده‌اند، چون یک مقداری از بعضی از تندروی‌ها و برخی وادادن‌ها مانند آنچه که در سال 88 اتفاق افتاده بود، خسته شده بودند و به یک چهره معتدل و شناخته شده رأی دادند.
جالب است که هنوز بعد از چند سال مردم به روحانیت اعتماد دارند و از بین هشت نفر، کاندیدایی که روحانی بود انتخاب شد. این پدیده بسیار جالب و زیبایی است و این نشان از اعتماد مردم به روحانیت و سرمایه بزرگی برای کشور است.
روحانیت همیشه با مردم، در کنار مردم و مشکل‌گشای آنها بوده است و مردم باز هم بعد از یک دوره هشت ساله، علی‌رغم تبلیغاتی که علیه روحانیت می‌شود به یک روحانی رأی داده‌اند. ایشان در طول سال‌های گذشته همواره نشان داده که مشی‌شان به دور از افراط و تفریط، رادیکالی یا وادادگی بوده و در خط اعتدال و میانه پیش رفته است.
· بنابراین با توجه به صحبت‌های شما مشخص است که احتمالاً دولت آقای روحانی زاویه‌ای با مدعیان بحث اعتدال و میانه‌روی خواهد داشت.
من فکر می‌کنم حتماً همین طور باشد و ان‌شاءالله ایشان دقیقاً در این خط حرکت کند، صحبت‌هایی که بعد از آن کرده و اقداماتی که انجام داده‌اند، همین بوده است که می‌خواهند جوّ سالم و پرنشاطی را ایجاد کنند.
ملاقات‌هایی که داشتهاند، از جمله ملاقات‌هایی که در قم با مراجع کرده‌اند و صحبت‌هایی که در آنجا شده است و صحبت‌هایی که در خدمت مقام معظم رهبری کرده و جلساتی که با رؤسای قوا داشتهاند، نشان‌دهنده این است که ان‌شاءالله شاهد یک دوره آرامش همراه با اعتدال و استفاده از همه ظرفیت‌های مملکت برای توسعه یا آنچه مقام معظم رهبری گفتند یعنی پیشرفت و عدالت باشیم.