آقای بهبودی آیا تا قبل از اینکه ایفای نقش شهید محمد بخارایی به شما پیشنهاد شود در خصوص این شهید اطلاعاتی داشتید؟
من به علت اینکه در سریال معمای شاه دستیار آقای ورزی بودم، اطلاعاتی راجع به همه شخصیتهای حاضر در این مجموعه تاریخی داشتم. در مورد شهید محمد بخارایی نیز بر همین اساس شناخت پیدا کردم. البته در مورد شهید بهاینعلت که از قبل صحبتهایی شده بود تا من این نقش را ایفا کنم، با جزئیات بیشتر به بررسی پرداختم و حتی نوار شب آخری را که قبل از ترور حسنعلی منصور ضبط کرده بودند را گوش دادم تا بهتر شهید بخارایی را بشناسم، ولی متأسفانه تا قبل از شروع تولید سریال معمای شاه، شناختی نسبت به این شهدا نداشتم.
علت این عدم شناخت را در چه میدانید و چرا نسل جوان ما نسبت به این اسطورههای خود ناآشناست؟
من بهشخصه اعتقاددارم که علت در کوتاهیهای صورت گرفته از سوی مسئولان است. بههرحال تعداد زیادی همانند شهید بخارایی جان خود را فدا کردند تا انقلاب در سال 57 به پیروزی برسد، با اطلاعاتی که من از تاریخ معاصر کسب کردم متوجه شدم که در پیروزی انقلاب گروههایی چون مؤتلفه اسلامی نقش مؤثری داشتهاند و آنها در طول مبارزات پیشقدم بودهاند، اما بهمرورزمان هرچه به سالهای پیروزی نزدیک میشویم، این شهدا که نقش مؤثری در آغاز نهضت داشتهاند به فراموشی سپرده میشوند و کسانی که در مقطع پیروزی در میدان حضور داشتند و یا به جمع مبارزین اضافه شدند، بیشتر به چشم میآیند و کمکم این شهدای عزیز امثال آنها که بههیچعنوان نمیتوان نقش عظیم آنها را در پیروزی انقلاب انکار کرد به فراموشی سپرده میشوند و اقدام مؤثری برای شناساندن آنها بهجامعه صورت نمیپذیرد که این ناشی از کوتاهی دستاندرکاران است تا جایی که بعضاً شاهدیم خانوادههای این شهدا هم رها میشوند و حمایت خاصی از آنها صورت نمیپذیرد و کسی خبری از این خانوادهها نمیگیرد. در سایه همین غفلتها در اندک مواردی میبینیم که نزدیکان و منسوبان به این شهدا توسط گروههای معاند جذب میشوند که این تنها در سایه غفلت مسئولان رخداده است. ضروری است که در شرایط فعلی یک اقدام جدی برای شناساندن این شهدا صورت پذیرد. این یک نیاز جدی است نه برای نسل من و نسل گذشته بلکه برای نسلهای بعدی که قرار است حفظ این انقلاب به دستهای آنها سپرده شود.
وقتی قطعی شد که شما نقش شهید بخارایی را بازی کنید، برای شناخت بیشتر چهکار کردید؟
یک سری اطلاعاتی بود که از جانب خود آقای ورزی به ما داده شد، در مرحله بعد خودم مقداری کار پژوهشی در خصوص شهید بخارایی و حزب مؤتلفه اسلامی انجام دادم، هم در اینترنت جستجو کردم و هم کتاب مطالعه کردم. نوار کاستی که در شب آخر قبل از عملیات ضبط کرده بودند را گوش کردم. دوستان علاقهمند به حزب مؤتلفه اسلامی هم داشتم که آنها نیز فایلهایی را به من رساندند. درمجموع با توجه به اینکه من دستیار آقای ورزی در امر کارگردانی بودم و سرم بسیار شلوغ بود، توانستم از همین کانالها اطلاعات جامعی در خصوص اینکه کجا به دنیا آمده، دوستان نزدیکش چه کسانی بودهاند، چگونه وارد مبارزه شد و اینکه چه شد او داوطلب انجام عملیات باشد، جمع کنم که در ایفای نقشم کمک شایانی کرد.
پس از ایفای نقش، نظر اطرافیان درباره کارت چه بود؟
خدا را شکر اطرافیان راضی بودند. در وهله اول خود آقای ورزی بهعنوان کارگردان مجموعه نسبت به بازی من احساس رضایت داشت، سایر عوامل و دوست آنکه کار را دیدند نیز راضی بودند. در جلسهای که عوامل سریال با اعضای حزب مؤتلفه اسلامی داشتند نیز، آنها هم احساس رضایت کرده بودند و این برای ما از همهچیز مهمتر است.
مجذوب چه ویژگی اخلاقی شهید شدید؟
من بیش از هر چیز دیگر، جذب احساس آرامش شهید بخارایی شدم. به نظرم این احساس آرامش هم از اعتقاد بالای شهید سرچشمه میگرفت. شهید بخارایی به کاری که میخواست انجام دهد ایمان کامل داشت لذا ذرهای اضطراب و استرس در قبل و حین و بعد از عملیات در شهید مشاهده نمیشود. این آرامش یک جوان بیستساله برایم خیلی گیرایی داشت. صدای آرام و متین او حین قرائت بیانیه قبل از آغاز عملیات به من هم آرامش میداد، سعی کردم همین آرامش شهید را در نقش به کار بگیرم و فارغ از هرگونه هیجانات کاذب، آرامش شهید بخارایی را به مردم منتقل کنم. از سوی دیگر این عزیزان با آگاهی کامل نسبت به عواقب کاری که میخواستند انجام دهند وارد مبارزه شدند و اثرات آن را هم پذیرفتند و این برای ما بسیار درسآموز است.
اگر در آینده بار دیگر به شما پیشنهاد چنین نقشهایی شود خواهید پذیرفت؟
صد درصد، بدون لحظهای درنگ و باکمال میل خواهم پذیرفت؛ اما باید یک نکته را هم لحاظ کرد که آن نیز توجه بیشتر مسئولان بر ضرورت تداوم اینگونه کارهاست. اگر ما حرص این را میخوریم که کارهای تاریخی تولید شود، تنها بدین دلیل است که نسلهای بعدی بدانند بر سر این کشور چه گذشته و چه عزیزانی خود را فدا کردند تا این انقلاب پا بگیرد و آنها برای حفظ میراث آنها مصمم شوند. نسل قبلی ما اتفاقات را از نزدیک دیدهاند و آن را رصد کردهاند و تنها برای آنها جنب یادآوری خواهد داشت، اما مهم انتقال این فداکاریها و ازخودگذشتگیها به نسلهای بعدی است که آنهم همت مسئولان و نهادهای مربوط را میطلبد. به عقیده من این شهدا خیلی مهجورند. شهید صادق امانی واقعاً شخصیت بسیار بزرگی است که متأسفانه به آن کمتر پرداختهشده است. در خصوص گروه فدائیان اسلام و سایر بزرگان مؤتلفه اسلامی نیز این کوتاهیها صورت گرفته و نسل جوان ما در سایه این کوتاهیها کمتر با این چهرههای نورانی آشناست که اینیک ضعف بزرگ و عمده است. متأسفانه طی سالهای اخیر انقلاب را محصور به سالهای 55 تا 57 کردهایم و این خیلی دردآور است. انقلاب ما محصول سالها رنج و مبارزه افراد و گروههایی است که کمتر برای ما بازگو شده، در کتب درسی و متون آموزشی ما کمتر از آنها گفتهشده است و این مطلوب نیست.