قائم مقام سازمان توسعه تجارت ایران اعلام کرد که واردکنندگانی که کالاهای وارداتی را پایین‌تر از قیمت عرضه در کشور مبدا ارائه کنند، بعد از بررسی‌های مربوطه باید عوارض و جریمه‌های سنگینی پرداخت کنند. به نظر شما این کار به تنهایی می‌تواند در جلوگیری از این عمل موثر باشد؟
قانون پرداخت عوارض و جریمه درگذشته نیز برای واردکنندگانی که محصولات را با قیمت پایین‌تر از قیمت در کشور مبدا ارائه می‌کردند، وجودداشت. این طور نبوده و نیست که وارد‌کننده‌ای فاکتوری جعلی و غیرواقعی به گمرک ارائه کند و جریمه نشود اما هم‌اکنون این جریمه‌ها بیشتر از گذشته شده است. علاوه بر این، گمرک همواره نسبت به بسیاری از مسائل نرخ مشخص داشته و به فاکتور اعتنا نمی‌کند. اگر هر کالایی وارد شود، گمرک آخرین نرخ‌های جهانی را در اختیار دارد و تعرفه‌ای را که خود بر نرخ‌ها منظور کرده، اعمال می‌کند. به عنوان مثال، اگر کسی اتومبیل یا دستگاه‌های دیگر وارد کند، گمرک با توجه به نرخ به آن اجازه ورود به کشور می‌دهد. گمرک در حال حاضر دفترچه‌ای از نرخ‌های مشخص تمام کالا‌ها در اختیار دارد که بر اساس آن تعرفه تعیین کرده و اعمال قانون می‌کند. البته باید گفت گرفتن جریمه و عوارض در این مساله تاثیر چندانی ندارد تا از واردات بی‌رویه جلوگیری شود. پرداخت جریمه توسط وارد‌کنندگان قیمت شکن نمی‌تواند همه مشکلات را حل کند و راهکار‌های موثر دیگری وجود دارد که می‌توان از آن استفاده کرد. در عین حال نباید از این موضوع چشم پوشی کرد که هر کس خلاف مقررات عمل کند باید جریمه شود.
راه‌های موثر برای مقابله با دامپینگ و قیمت شکنی چیست؟
به طور کلی، اصلی‌ترین راه مبارزه با دامپینگ برای کشور‌های عضو و غیرعضو سازمان تجارت جهانی از طریق مالیات جبرانی صورت می‌گیرد. بر اساس اساسنامه سازمان تجارت جهانی، برای خنثی کردن اثرات دامپینگ باید حقوق و عوارض در نظر گرفته شود. البته این مساله مشروط بر این است که انجام آن عمل ثابت شود. یکی از مهم‌ترین راه‌های مقابله با دامپینگ فعال‌تر شدن گمرک است. گمرک باید نرخ‌های جدید و به روزی در اختیار داشته باشد تا در مقابل ارائه فاکتور‌های جعلی و تقلبی بایستد. علاوه بر این باید سعی بر این شود تا ورود کالاهایی که در کشور تولید می‌شود ممنوع شود. از آنجا که ایران عضو سازمان جهانی تجارت نیست و گمرکات اجرایی ملزم به پذیرش ارزش واقعی کالا نیستند، در مواقعی که احساس شود قیمت کالا پایین‌تر از قیمت واقعی آن است گمرکات با مراجعه به بازار و ملاک قرار دادن قیمت کالای مشابه موجود وارده در بازار، از آن حقوق و عوارض گمرکی دریافت و تا حدودی ضرر و زیان حاصل از دامپینگ را جبران می‌کند. همانطور که مقام معظم رهبری فرمودند، دولت باید خود را مجهز کند تا از قاچاق‌های انبوه جلوگیری کند.
همیشه شاهد آن بودیم که افرادی تظاهر به قیمت شکنی می‌کنند و کالاهایی را کمتر از قیمت کشور مبدا به فروش می‌رسانند. به نظر شما مهم‌ترین اهداف استفاده از دامپینگ چیست؟
یکی از اهداف این افراد بیرون کردن رقبای واردکننده خارجی است. این وارد‌کنندگان با این اقدام انحصار بازار را حتی با زیان‌های کوتاه‌مدت و کم هزینه به دست می‌آورند. از طرف دیگر واردکننده متخلف با این کار سهمی در بازار آن کالای مشخص به دست می‌آورد. به‌طور کلی باید گفت هدف از به کارگیری دامپینگ، حکومت بر بازار و انحصار طلبی، حذف بازار رقابتی و لطمه به کشور‌های واردکننده کالاست. متاسفانه در دولت گذشته به دلیل واردات بی‌رویه، اقدام به این اعمال به‌شدت افزایش یافت.
قانون مبارزه با دامپینگ با نواقصی همراه بود که خوشبختانه در چند سال اخیر اصلاحاتی توسط دولت صورت گرفت. قوانین قبلی تا حدودی با قانون سازمان تجارت جهانی مغایر بود. برای پیوستن به W. T. O چه‌سازو کار‌هایی لازم است؟
برای اینکه به سازمان جهانی تجارت جهانی بپیوندیم، خود به خود باید همه ضوابط و قوانینی را که مغایر با سازمان تجارت است، تغییر دهیم. بنابراین ضرورت تجارت و امور بازرگانی حکم می‌کند از الگو‌های مرسوم گذشته و رویه‌های سنتی تجارت کشورمان رها شویم و قوانین تجاری مان را تعویض یا اصلاح کنیم. البته این موضوع را باید در نظر داشت که عدم عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی جنبه سیاسی داشته و اینطور نبوده که به دلیل عدم آمادگی و همگام‌سازی با ضوابط و قوانین سازمان نتوانستیم به عضویت W. T. O در بیاییم، چرا که ۱۵ سال پیش از این قرار شده بود عضو سازمان تجارت جهانی شویم و بسیاری از کشور‌ها وعده داده بودند که از ایران حمایت کنند، اما مسائل سیاسی پیش آمده مانند تحریم‌ها در ۱۰ سال گذشته، باعث شد عضویت ایران به تاخیر بیفتد. در عین حال نباید از این جهت که عضو سازمان تجارت جهانی نیستیم غصه‌دار باشیم. به دلیل اینکه کشورمان می‌تواند از اقتصاد مقاومتی به درستی بهره‌مند شود و اگر به دنبال تحقق اقتصاد مقاومتی باشیم به موفقیت‌های بزرگی دست می‌یابیم.
به نظر شما راه ایران برای پیوستن به سازمان تجارت جهانی (W. T. O) هموارتر شده است؟
مسلما هموارتر شده و می‌شود. امیدواریم خارجی‌ها به تعهدات و امضا‌های خود پایبند باشند. امید بیشتری می‌رود که دست‌کم رکودی که شهروندان با آن رو به رو هستند، رو به بهبودی رود تا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های دولت و مردم برطرف شود.
در دولت هشتم، ایران تا مرز امضای پیمان تجارت آزاد با اتحادیه اروپا رفت، اما به دلیل پایان یافتن دولت اصلاحات، این پیمان منعقد نشد. به نظر شما بعد از اجرای برجام و رفع تحریم‌ها می‌توانیم با اتحادیه اروپا پیمان تجارت آزاد امضا کنیم؟
خود اروپایی‌ها نیز به این مساله امیدوار هستند، کمااینکه هیات‌هایی که به ایران سفر می‌کنند، به دنبال آن هستند که این مسائل به‌طور کامل حل شود و ایران یکی از کشور‌هایی باشد که بتواند با کشور‌های اروپایی ارتباطات تجاری نزدیک‌تری داشته باشد. برای اینکه موانع از سر راه انعقاد پیمان تجارت آزاد برداشته شود، باید ابتدا تلاش کنیم رکودی را که در کشور حاکم است برطرف کنیم. باید اقداماتی در نظر گرفته شود تا قدرت خرید شهروندان افزایش یابد. اگر بانک‌ها و دولت به مردم و تولیدکنندگان کمک کنند، این رکود برطرف می‌شود.