علل تشدید جنگ نرم در سال‌های اخیر خصوصا در حوزه فرهنگی را چه می‌دانید؟

یکی از علل آن می‌تواند شکست دشمن در عرصه‌های اقتصادی و سیاست بین‌الملل باشد و به هرحال وقتی که مثل صدر اسلام از این ابعاد ناامید شدند به یک سری اقدامات در قالب جنگ نرم پناه می‌آورند. چون دیدند که از نظر نظامی کاری نمی‌توانند انجام دهند، آن قدرت را ندارند. بخش دیگری که شاید تغییر و تحولاتی در آن ایجاد شده است اینکه مسئولان ما گاهی اوقات از فضای باز سیاسی و تعامل با کشورهای دیگر که البته ما آن را نفی نمی‌کنیم، آسیب می‌بینند. ولی اینکه آیا این تعامل به چه قیمت و در چه حدی باشد، را باید بررسی کنیم.

واقعیت این است که اصل نظام آنچه که هست هیچ وقت تغییر نمی‌کند و رهبری که بالای سر این نظام است و نظارت بر عملکرد مسئولان دارد، به علاوه مردم، اجازه نمی‌دهند که تغییرات جدی چه در بحث فرهنگ و چه در ابعاد دیگر صورت گیرد. ولی گاهی اوقات بعضی از نظرات را می‌شنویم که در بین برخی منتخبین صورت می‌گیرد که اینها طمع دشمن را برای فعالیت فرهنگی بیشتر تحریک می‌کند. فضای مجازی و استفاده گسترده و بدون کنترل و بدون آگاهی از این فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی هم باعث می‌شود که کمک کنند به اینکه جنگ نرم بیشتر بتواند تأثیرگذار باشد و باز هم مخالفان و دشمنان برای رسیدن به اهداف خودشان بیشتر سرمایه‌گذاری کنند.

سال گذشته رهبری در فرمایشاتشان صحبت از این کردند که در دانشگاه‌ها به اسم کار فرهنگی کار غیرفرهنگی صورت می‌گیرد. از روی این مثال، مصداق‌هایی که ما در جنگ نرم فرهنگی می‌توانیم نام ببریم چه چیزهایی است؟

اگر بخواهیم در کلان مصداق آنها را در نظر بگیریم در سبک زندگی، حتی در بیداری و خواب مردم ما، در نگرش آنها، در سبک غذا، پوشش، لباس، نگرش به ازدواج، طلاق و... رد پای آنها را مشاهده می‌کنیم. همین دانشجویان در دانشگاه‌های ما هستند که بعدا ازدواج می‌کنند و تشکیل خانواده می‌دهند، اردوهای مختلفی که هست و به فرمایش آقا در قالب یک سری اقدامات فرهنگی و هنری که می‌بینیم که پایکوبی‌ها و اقدامات دیگری که انجام می‌شود یا هنجارشکنی‌های دیگری که در این قالب‌ها یا در قالب پوشش یا در بیان مطالب به اسم آزادی یا به اسم نشاط صورت می‌گیرد، بالاخره اینها می‌تواند از مصادیق جنگ نرم و آن نفوذ صورت گرفته باشد که مسئولان ما یا توجه نداشته‌اند یا تغافل کرده‌اند و حالا باید پاسخ‌گو باشند.

شاید گاهی احساس شود که جنگ نرم، افراد مذهبی را مورد تهاجم قرار نمی‌دهد. این فرضیه چقدر درست است؟

مثال در این زمینه فراوان است. مثلا چشم و هم‌چشمی دروازه‌ای برای ورود سبک زندگی بیگانگان و غربیان در کشور است. چشم و هم‌چشمی باعث می‌شود که افراد بدون توجه به منافع و بدون توجه به مسائل اقتصادی و توان مالی و ظرفیت‌های فرهنگی و آن فرهنگ ایرانی اسلامی و پیشینه فرهنگی که ما داریم، به آن چه که حالا ممکن است که اقوام و آشنایان آنها از طریق ماهواره یا از طرق مختلفی به آن رسیده باشند، بپردازند. اینها می‌خواهند از مهریه‌ها گرفته تا ازدواج‌هایی که به هرحال ممکن است آن شئونات اسلامی رعایت نشود، تبعیت کنند یا افراط و تفریط‌ها و هزینه‌های کلانی که در اینها صورت می‌گیرد یا مسائلی مثل افزایش سن ازدواج که خود این یک آسیبی است. یعنی خوشایند ندانستن ازدواج از طریق انتقال این فرهنگ از طریق ماهواره، فیلم‌های سینمایی که گاهی در کشور خودمان ساخته می‌شود که متأسفانه گسترش‌دهنده آن فرهنگ به اسم آزادی، به اسم توجه به هنر در حقیقت عرصه را برای نفوذ دشمنان و بیگانگان باز می‌کند و آزاد می‌کنند. می‌توانیم بگوییم اینها از رده‌های همان ورود فرهنگ بیگانه و غربی است که آسیب‌های خود را هم وارد می‌کند.

اصلی‌ترین جایی که دشمن در تهاجم فرهنگی مورد هدف قرار می‌دهد، کجا است؟

به نظر من نهاد خانواده است چون خانوده همه چیز است. چون خانواده یعنی جامعه. دشمن سعی می‌کند که از این طریق بیشتر برنامه‌ریزی کند، فیلم‌هایی که به اسم خانوادگی یا مسائل مختلفی که هست حالا در کشورهای همسایه ما و جاهای دیگر ساخته می‌شود؛ ولی آن فرهنگ هنجارشکنی و قبح‌زدایی و... را به درون خانواده‌ها تزریق می‌کند، این خیلی مهم است و البته از این طرف هم شبکه‌های اجتماعی و اینترنت و فضای مجازی که آموزش داده نشده است، اینها هم خودشان مهم است. چون می‌بینیم که کودکان 3- 4 ساله ما هم با اینترنت کار می‌کنند بدون اینکه بدانند که چه بازی را دانلود می‌کنند و اگر اینترنت قطع شود نگران هستند. در گذشته نگران وسایل بازی خود بودند؛ ولی حالا از این جهت نگران می‌شوند.

نقش دولت در مقابله با جنگ نرم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

دولت تا حدودی اقداماتی انجام داده است، نمی‌توانیم بگوییم که هیچ کاری نکرده است؛ ولی این اقدامات کافی و پاسخگو نبوده است. یک خط مشی شفافی برای مسائل فرهنگی و فعالیت‌های هنری و رسانه‌ای ترسیم کند و متأسفانه می‌بینیم گاهی اوقات به خاطر انتخابات‌ها و گاهی به خاطر مسائل دیگر وقتی افرادی هم از سر دلسوزی می‌خواهند اعتراض کنند، اول کسی که موضع گیری می‌کند دولت است به جای اینکه از نگاه کارشناسی دلسوزان و صاحب‌نظران حمایت کنند و بعد هم باید بستر را برای بخش خصوصی متعهد و متخصص فراهم کند، حمایت کند، یارانه دهد، همه تلاش خود را در این زمینه به کار گیرد و بعد هم با استفاده از نگاه کارشناسان حوزه و دانشگاه و مسائل اجتماعی باید هم آموزش‌های لازم را برای مردم داشته باشند و هم راه‌های نفوذ دشمن را آموزش دهند و معرفی کنند. باید از صداوسیما به صورت برنامه محور حمایت صورت گیرد که کاهش بودجه، صداوسیمای ما را تحت تأثیر قرار ندهد و دولت در لایحه بودجه خود و مجلس هم همین‌طور حمایت کند تا ان‌شاء الله به نتیجه خوبی برسد.