سفرهای متعدد جان کری، وزیر خارجه آمریکا به منطقه (شش سفر) و دیدارهایش با مقامات رژیم اسرائیل و فلسطینی سرانجام به نتیجه رسید و مذاکرات موسوم به صلح خاورمیانه پس از سه سال توقف، تحت نظارت واشنگتن در مقر وزارت خارجه آمریکا از سر گرفته شد.
سفرهای متعدد جان کری، وزیر خارجه آمریکا به منطقه (شش سفر) و دیدارهایش با مقامات رژیم اسرائیل و فلسطینی سرانجام به نتیجه رسید و مذاکرات موسوم به صلح خاورمیانه پس از سه سال توقف، تحت نظارت واشنگتن در مقر وزارت خارجه آمریکا از سر گرفته شد.
نمایندگان تشکیلات خودگردان در ابتدا هرگز نمی خواستند با گفتگوهای صلح موافقت کنند. در نهایت جان کری شرکت آنها در این مذاکرات را به کمک‌های 500 میلیون دلاری آمریکا به این گروه فلسطینی ارتباط داد. طبق اخبار تل‌آویو هم در ابتدا راضی به این مذاکرات نبود، اما جان کری با وعده های اقتصادی، موافقت رژیم صهیونیستی را هم برای شرکت در این مذاکرات جلب کرد.
این مذاکرات در حالی از سر گرفته شد که سه سال از آخرین مذاکرات دو طرف می‌گذرد و عامل اصلی توقف مذاکرات هم خوی توسعه‌طلبانه اسرائیل بود که خود را در گسترش شهرک‌سازی‌ها نشان داد. سه سال پیش این اقدام با واکنش منفی طرف‌های هم‌پیمان اسرائیل مواجه شد و وزیر خارجه وقت آمریکا یعنی هیلاری کلینتون از اقدام اسرائیل ابراز تأسف کرد. اینک پس از سه سال و بی‌آنکه شهرک‌سازی‌ها متوقف شود و طرفین اختلافات خود را حل کرده باشند، صائب عریقات مذاکره‌کننده ارشد تشکیلات خودگردان فلسطین در رأس یک هیأت فلسطینی به آمریکا رفت تا با تزیپی لیونی وزیر دادگستری اسرائیل و مسئول مذاکره از جانب رژیم اسرائیل مذاکره کند. آنگونه که شبکه خبری اسکای نیوز اعلام کرده است، این مذکرات تحت نظارت دولت آمریکا آغاز شده و مرزهای سال 1967 و چهار محور قدس، آوارگان فلسطینی، شهرک‌سازی‌ها و مسئله تبادل اراضی از موضوعات این مذاکرات عنوان شده است.
باراک اوباما و جان کری، وزیر خارجه آمریکا امید زیادی به نتیجه بخش بودن آن دارند و شاید برای همین است که جان کری پیش از مذاکرات اعلام کرده است: «روند مذاکرات دشوار خواهد بود؛ من از فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها می‌خواهم که برای پایان این کشمکش و درگیری طولانی به سازش عاقلانه ادامه دهند.» اوباما نیز از سرگیری مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطین را اقدامی امیدبخش خوانده و از آن استقبال کرده است و از اینکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین پیشنهاد جان کری را برای از سرگیری مذاکرات صلح پذیرفته‌اند، بسیار خرسند شده است. وی این اقدام را گامی امیدبخش به سوی جلو خوانده است.
همه اختلافات طرفین
اما مروری بر اختلافات دو بازیگر این مذاکرات نشان می‌دهد که اوباما و کری نباید امید چندانی به ثمربخش بودن یا «مصالحه معقول»، مدنظر کری، این مذاکرات داشته باشند. اولین فصل اختلاف از آنجا آغاز می‌شود که اسرائیل با تشکیلات خودگردان وارد مذاکره شده است حال آنکه مشروعیت محمود عباس و تشکیلاتش با بحران مشروعیت مواجه است و اساساً بخشی از فلسطینیان او را نماینده فلسطینیان نمی‌دانند. به بیان دیگر خود فلسطین از ژوئن سال 2007 به دو بخش طرفداران حماس و تشکیلات خود گردان تقسیم شده است. از این سال، جنبش حماس بر اراضی فلسطینی در نوار غزه مسلط شد و کرانه باختری رود اردن نیز در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطینی تحت تسلط جنبش فتح، به رهبری محمود عباس قرار گرفت. برخلاف تشکیلات خودگردان فلسطین، جنبش حماس تاکنون از به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل امتناع ورزیده و اساساً مذاکرات صلح را قبول ندارد. مشکل دوم به شهرک‌سازی‌های اسرائیل و خوی توسعه‌طلبانه این رژیم برمی‌گردد. همانطور که گفته شد، این آغاز شهرک‌سازی‌ها در اراضی اشغالی بود که مذاکرات سال 2010 را ناتمام گذاشت. مقامات فلسطینی از رژیم اسرائیل خواسته‌اند تا از ایجاد و گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در اراضی اشغالی فلسطینی خودداری کنند و شهرک‌های ایجاد شده را نیز برچینند و به مرزهای قبل از جنگ شش روزه ژوئن سال ١٩٦٧ بازگردند اما مقامات اسرائیل به بهانه تأمین امنیت شهروندان اسرائیلی حاضر نیستند که به مرزهای 1967 بازگشته و همچنین تاکنون شهرک‌سازی‌ها را متوقف نکرده‌اند.
واکنش گروه‌های مختلف فلسطینی به مذاکرات
رمضان عبدالله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین طی سخنانی به- مناسبت روز جهانی قدس در بیروت در واکنش به آغاز دور جدید مذاکرات سازش تأکید کرد: بی‌نتیجه بودن و شکست این مذاکرات در گذشته به اثبات رسیده است و ما نگران این هستیم که این بار پرونده فلسطین روی میز معاملات قرار داده شود.وی گفت،احاد مردم فلسطین مخالف از سرگیری مذاکرات است و به همین خاطر باید مذاکرات متوقف شود.
جبهه خلق برای آزادی فلسطین هم اعلام کرد، تصمیم تشکیلات خودگردان برای بازگشت به میز مذاکره با رژیم صهیونیستی درکمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین«ساف» و در هیچ‌یک از نهادهای آن مورد بررسی قرار نگرفته و در واقع نمایندگان محمود عباس رئیس این تشکیلات به‌طور خودسرانه و بدون هیچ‌گونه هماهنگی در مذاکرات سازش شرکت کرده است.
حماس هم با مخالفت با ازسرگیری مذاکرات سازش اعلام کرد، از سرگیری گفتگوهای سازش آرمان مردم فلسطین را تضعیف می کند.
طبق اعلام وزیر خارجه آمریکا طرف‌های مذاکره‌کننده فلسطین و رژیم صهیونیستی، مدت زمان 9 ماه را برای رسیدن به توافق برای پایان دادن به اختلافات خود، تعیین کردند. باید در انتظار نشست و دید که آیا اوباما می‌تواند پروژه پایان درگیری‌ها در خاورمیانه و صلح خاورمیانه را به نتیجه برساند. اتفاقی که با توجه به مشکلات و اختلافات جدی تا حد زیادی بعید می‌نماید.
این مذاکرات در حالی از سر گرفته شد که سه سال از آخرین مذاکرات دو طرف می‌گذرد و عامل اصلی توقف مذاکرات هم خوی توسعه‌طلبانه اسرائیل بود که خود را در گسترش شهرک‌سازی‌ها نشان داد. سه سال پیش این اقدام با واکنش منفی طرف‌های هم‌پیمان اسرائیل مواجه شد و وزیر خارجه وقت آمریکا یعنی هیلاری کلینتون از اقدام اسرائیل ابراز تأسف کرد. اینک پس از سه سال و بی‌آنکه شهرک‌سازی‌ها متوقف شود و طرفین اختلافات خود را حل کرده باشند، صائب عریقات مذاکره‌کننده ارشد تشکیلات خودگردان فلسطین در رأس یک هیأت فلسطینی به آمریکا رفت تا با تزیپی لیونی وزیر دادگستری اسرائیل و مسئول مذاکره از جانب رژیم اسرائیل مذاکره کند. آنگونه که شبکه خبری اسکای نیوز اعلام کرده است، این مذکرات تحت نظارت دولت آمریکا آغاز شده و مرزهای سال 1967 و چهار محور قدس، آوارگان فلسطینی، شهرک‌سازی‌ها و مسئله تبادل اراضی از موضوعات این مذاکرات عنوان شده است.
باراک اوباما و جان کری، وزیر خارجه آمریکا امید زیادی به نتیجه بخش بودن آن دارند و شاید برای همین است که جان کری پیش از مذاکرات اعلام کرده است: «روند مذاکرات دشوار خواهد بود؛ من از فلسطینی‌ها و اسرائیلی‌ها می‌خواهم که برای پایان این کشمکش و درگیری طولانی به سازش عاقلانه ادامه دهند.» اوباما نیز از سرگیری مذاکرات صلح میان اسرائیل و فلسطین را اقدامی امیدبخش خوانده و از آن استقبال کرده است و از اینکه بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل و محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین پیشنهاد جان کری را برای از سرگیری مذاکرات صلح پذیرفته‌اند، بسیار خرسند شده است. وی این اقدام را گامی امیدبخش به سوی جلو خوانده است.
همه اختلافات طرفین
اما مروری بر اختلافات دو بازیگر این مذاکرات نشان می‌دهد که اوباما و کری نباید امید چندانی به ثمربخش بودن یا «مصالحه معقول»، مدنظر کری، این مذاکرات داشته باشند. اولین فصل اختلاف از آنجا آغاز می‌شود که اسرائیل با تشکیلات خودگردان وارد مذاکره شده است حال آنکه مشروعیت محمود عباس و تشکیلاتش با بحران مشروعیت مواجه است و اساساً بخشی از فلسطینیان او را نماینده فلسطینیان نمی‌دانند. به بیان دیگر خود فلسطین از ژوئن سال 2007 به دو بخش طرفداران حماس و تشکیلات خود گردان تقسیم شده است. از این سال، جنبش حماس بر اراضی فلسطینی در نوار غزه مسلط شد و کرانه باختری رود اردن نیز در اختیار تشکیلات خودگردان فلسطینی تحت تسلط جنبش فتح، به رهبری محمود عباس قرار گرفت. برخلاف تشکیلات خودگردان فلسطین، جنبش حماس تاکنون از به رسمیت شناختن رژیم اسرائیل امتناع ورزیده و اساساً مذاکرات صلح را قبول ندارد. مشکل دوم به شهرک‌سازی‌های اسرائیل و خوی توسعه‌طلبانه این رژیم برمی‌گردد. همانطور که گفته شد، این آغاز شهرک‌سازی‌ها در اراضی اشغالی بود که مذاکرات سال 2010 را ناتمام گذاشت. مقامات فلسطینی از رژیم اسرائیل خواسته‌اند تا از ایجاد و گسترش شهرک‌های یهودی‌نشین در اراضی اشغالی فلسطینی خودداری کنند و شهرک‌های ایجاد شده را نیز برچینند و به مرزهای قبل از جنگ شش روزه ژوئن سال ١٩٦٧ بازگردند اما مقامات اسرائیل به بهانه تأمین امنیت شهروندان اسرائیلی حاضر نیستند که به مرزهای 1967 بازگشته و همچنین تاکنون شهرک‌سازی‌ها را متوقف نکرده‌اند.
واکنش گروه‌های مختلف فلسطینی به مذاکرات
رمضان عبدالله دبیرکل جنبش جهاد اسلامی فلسطین طی سخنانی به- مناسبت روز جهانی قدس در بیروت در واکنش به آغاز دور جدید مذاکرات سازش تأکید کرد: بی‌نتیجه بودن و شکست این مذاکرات در گذشته به اثبات رسیده است و ما نگران این هستیم که این بار پرونده فلسطین روی میز معاملات قرار داده شود.وی گفت،احاد مردم فلسطین مخالف از سرگیری مذاکرات است و به همین خاطر باید مذاکرات متوقف شود.
جبهه خلق برای آزادی فلسطین هم اعلام کرد، تصمیم تشکیلات خودگردان برای بازگشت به میز مذاکره با رژیم صهیونیستی درکمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین«ساف» و در هیچ‌یک از نهادهای آن مورد بررسی قرار نگرفته و در واقع نمایندگان محمود عباس رئیس این تشکیلات به‌طور خودسرانه و بدون هیچ‌گونه هماهنگی در مذاکرات سازش شرکت کرده است.
حماس هم با مخالفت با ازسرگیری مذاکرات سازش اعلام کرد، از سرگیری گفتگوهای سازش آرمان مردم فلسطین را تضعیف می کند.
طبق اعلام وزیر خارجه آمریکا طرف‌های مذاکره‌کننده فلسطین و رژیم صهیونیستی، مدت زمان 9 ماه را برای رسیدن به توافق برای پایان دادن به اختلافات خود، تعیین کردند. باید در انتظار نشست و دید که آیا اوباما می‌تواند پروژه پایان درگیری‌ها در خاورمیانه و صلح خاورمیانه را به نتیجه برساند. اتفاقی که با توجه به مشکلات و اختلافات جدی تا حد زیادی بعید می‌نماید.