بین الملل

گزینه نظامی آمریکا روی یک میز شکسته است

ماجرای مذاکره ایران با آمریکا در حال حاضر مانند مبارزه دو کشتی گیر است که اکنون در رختکن با هم ملاقات کرده‌اند و هنوز روی تشک نیامده‌اند که کسی به دیگری امتیاز بدهد. تا امتیازی بین دو کشتی گیر رد و بدل نشود نمی‌ توان در مورد عملکرد آنها قضاوت کرد.
مهدی کاشی _  جمعه شب هفته گذشته بعد از 34 سال اتفاق جدیدی در دیپلماسی ایران و آمریکا رخ داد. روسای جمهور ایران و آمریکا در حالی که روحانی قصد ترک ایالات متحده را داشت با یکدیگر تلفنی صحبت کردند و محمد جواد ظریف و جان کری وزرای خارجه دو کشور را مامور کردند تا در خصوص پرونده هسته‌ای ایران در قالب گروه موسوم به 1+5 توافق کنند. در حالی  که اوباما بعد از این گفتگوی تلفنی و سخنرانی اش در مجمع عمومی سازمان ملل در خصوص ایران این انتظار را ایجاد می کرد که فضای دیپلماسی بین دو کشور رو به بهبودی برود، سفر نخست وزیر رژیم صهیونیستی به آمریکا همه چیز را تغییر داد.
رئیس جمهور آمریکا بعد از دیدار با نتانیاهو بر این مسئله تاکید کرد که تضمینی برای به توافق رسیدن با ایران از راه مذاکره وجود ندارد و گزینه نظامی همچنان روی میز است! این تغییر لحن دوباره حتی صدای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا کاترین اشتون را هم در آورد و وی از آمریکا خواست تا فضای گفتگو درباره ایران را همچنان مثبت نگه دارد. ظریف وزیر خارجه کشورمان هم تصریح کرد اجازه نمی دهد رژیم صهیونیستی تعیین کننده پرونده هسته‌ای ایران باشد. به همین بهانه به سراغ معاون کنسولی و حقوقی وزارت خارجه رفتیم و نظر وی را در این خصوص جویا شدیم.

آقای قشقاوی، جمعه گذشته روسای جمهور ایران و آمریکا بعد از گذشت بیش از 30 سال با یک دیگر گفتگوی تلفنی کردند و به حل مسئله هسته‌ای ایران از راه دیپلماتیک تاکید داشتند نظر شما در این خصوص چیست؟
گفتگو با رئیس جمهور آمریکا موافقین و مخالفین خاص خود را داشته است که در این مدت هر کدام دلایل خود را بیان کرده‌اند. اما به عقیده من قضاوت در خصوص این مسئله خیلی زود است چون هنوز اتفاقی رخ نداده است و تنها توافق بر سر مذاکره انجام گرفته است. ماجرای مذاکره ایران با آمریکا در حال حاضر مانند مبارزه دو کشتی گیر است که اکنون در رختکن با هم ملاقات کرده‌اند و هنوز روی تشک نیامده‌اند که کسی به دیگری امتیاز بدهد. تا امتیازی بین دو کشتی گیر رد و بدل نشود نمی‌ توان در مورد عملکرد آنها قضاوت کرد.

درباره این که دکتر ظریف و کری از سوی روسای جمهور دو کشور مامور صحبت در چارچوب 1+5 در خصوص مسئله هسته‌ای شده‌اند چه نظری دارید؟
در حال حاضر این یک ماموریتی است که از سوی روسای جمهور به آنها داده شده است و مذاکرات به طور مستقیم نیست بلکه در چارچوب 1+5 و برای حل مسئله هسته‌ای است. مخالفین و موافقین این مسئله هم باید صبر کنند و شرایط مذاکره را ببینند و سپس واقع بینانه اظهار نظر کنند. باید منتظر ماند و دید زور آزمایی دو کشتی گیر مانند همان مثال سئوال قبل به کجا خواهد کشید. آقای ظریف و کری در حاشیه نشست اخیر 1+5 توانستند مذاکره کوتاهی انجام دهند که باید دید این مسئله چگونه تداوم پیدا می کند و حالا که ماموریت مذاکره از سوی روسای جمهور دو کشور به آنها داده شده است وضعیت به چه شکل پیش خواهد رفت.
بعد از سفر نتانیاهو به آمریکا شاهد این بودیم که لحن اوباما تغییر کرد. اوباما بر وجود گزینه نظامی روی میز تاکید کرد و این مسئله حتی واکنش اشتون را هم در پی داشت و خواستار مثبت نگه داشته شدن فضای مذاکره با ایران از سوی آمریکا شد. تحلیل شما از واکنش اشتون به اوباما چیست؟
آمریکایی‌ها همواره لحن خاص خود را در قبال ایران داشتند و ما هم مقابله به مثل کرده‌ایم و پاسخ لحن آن‌ها را داده‌ایم. در حال حاضر کسی نباید انتظار داشته باشد وقتی جزئیات یک مذاکره دیپلماتیک روشن نشده است، تغییر خاصی در رویکرد در ادبیات آمریکایی‌ها ببینیم. جمهوری اسلامی بارها نشان داده است که این تهدید آمریکا بی اثر است و وجود گزینه نظامی روی میز یک تهدید بی فایده است. به قول شخصی که در این باره می گفت درست است که گزینه نظامی روی میز است ولی روی یک میز شکسته است و نمی تواند اثر گذار باشد. این‌ها همه حرف است و با جزئیات مذاکرات دیپلماتیک همخوانی ندارد. در مرحله حرف هر حرفی را می توان زد و ما هم در مرحله حرف در برابر آنها همان حرف‌های گذشته را می زنیم. به عقیده من نباید بابت اظهارات اوباما نگرانی به وجود بیاید و اصطلاحاً غصه خورد چون این حرف‌ها شرایط مذاکرات را تعیین نمی کند بلکه جزئیات تبادلات دیپلماتیک وضعیت را مشخص می کند. مشکل ما امروز لحن اوبامانیست.

فشارهای اخیری که کنگره به اوباما وارد می کند باعث تعطیلی دولت فدرال شد. این مسئله در شرایطی اتفاق افتاد که شاید این مسئله مطرح شود که کنگره یکی از دلایلی که دولت اوباما را تحت فشار قرار می دهد سیاست خارجی آنها در قبال ایران است. نظر شما در این خصوص چیست؟
ببینید نه تنها من بلکه همه صاحب نظران و اندیشمندان غربی امروز بر این عقیده‌اند که آقای اوباما از هر طرف تحت فشار است و در داخل تندروی ‌ها و کندروی‌های مختلفی را می بینید. این فشار همه جانبه است از نظر اقتصادی و مسائل اجتماعی و حتی سیاست خارجی. این مسئله باعث شده است که دولت آمریکا تحت فشار تعطیل شود. گمان این می رود که لابی‌های صهیونیستی با لابی‌هایی که در کنگره انجام می دهند بخواهند بعد رفتار اوباما در قبال ایران هم به او فشار بیاورند.

به عنوان آخرین سئوال آقای قشقاوی نظرتان درباره بزرگترین اختلاف ایران و آمریکا در مذاکرات یعنی رژیم صهیونیسستی چیست؟
ما و ایالات متحده در مسائل مختلفی با هم اختلاف داریم که مهم ترین آنها نوع نگرش ما به رژیم اشغالگر قدس هم از زمره همین اختلافات است که جزء آرمان‌های انقلاب ما به شمار می رود. به عقیده من همانطور که آقای ظریف گفتند ما نباید اجازه دهیم که در مذاکرات هسته‌ای اسرائیل بخواهد نقش تعیین کننده‌ای را ایفا کند.


https://shoma-weekly.ir/U7zE49