بین الملل

کی یف؛ صحنه رویارویی تن به تن غرب با روسیه

اوکراین صحنه اعتراض به دولت و تصمیمات رئیس جمهور این کشور ویکتور یانوکوویچ است.
محمد علایی- اوکراین صحنه اعتراض به دولت و تصمیمات رئیس جمهور این کشور ویکتور یانوکوویچ است.

اعتراض مردمی در کییف زمانی آغاز شد که یانوکوویچ از امضای قرارداد تجارت آزاد با اتحادیه اروپا خودداری کرد و در عوض تلاش کرد اهمیت پیوستن اوکراین به اتحاد گمرکی با روسیه را مطرح کند.

یانوکوویچ که در سال ۲۰۱۰ به ریاست جمهوری اوکراین رسید، خواستار روابط نزدیک با روسیه است. او پیشتر گفته بود که پس از فشارهای روسیه با امضای توافقنامه با اتحادیه اروپا مخالفت کرده است.

اقتصاد اوکراین اکنون بیش از یک سال است که دچار رکود است و دولت به ۱۰میلیارد دلار نیاز دارد تا بتواند از عهده بازپرداخت بدهیهای خود برآید. به همین منظور، کییف با صندوق بینالمللی پول مذاکره کرده، اما شرایط آن را برای پرداخت وام نپذیرفته و از همین رو برای دریافت وام به روسیه رو کرده است.

خیابانهای کییف اکنون صحنه رویارویی تن به تن غرب با دولت اوکراین برای جلوگیری از نزدیکشدن این کشور به حلقه استراتژیکی روسیه است. چرا که مقامات غربی از جمله کاترین اشتون و گیدئو وستروله وزیر خارجه وقت آلمان با حضور در میان معترضان با حمایت از وعده آنها، صدای اعتراض روسیه را به این اقدام بلند کردهاند.

نگرانی سران معترضان مورد حمایت غرب، توافقهای بیشتر دولت با مسکو است. این امر باعث میشود عملا پیمان تجاری و سیاسی با اتحادیه اروپا از بین رفته و به طور کلی منتفی شود.

دلایل مهم تعارض روسیه و غرب در ناآرامیهای اوکراین را میتوان به اقتصاد و اهمیت استراتژیک اوکراین به عنوان دومین کشور بزرگ اروپا پس از فرانسه مرتبط دانست. کشوری با داشتن منابع طبیعی فراوان و و برخوردار از دومین ارتش نظامی درمیان جمهوریهای شوروی سابق.

رابطه اقتصادی اوکراین با اتحادیه اروپا با ۴۰ میلیارد دلار در سال تقریبا برابر با حجم رابطه این کشور با روسیه بوده که اروپا از این روند تاکنون رضایت کامل را به همراه نداشته است.

آنها مسکو را متهم میکنند که برای دور کردن این کشور از اتحادیه اروپا و نزدیک کردن آنها به اتحادیه گمرکی روسیه، به حربههای جبر و زور مبنی بر قطع ذخایر گازی کییف متوسل شده است.

البته اوکراین تا پیش از این هم شاهد کشمکش سیاسی در خود در سال ۲۰۰۴ میلادی بوده است. در جریان انقلاب نارنجی اوکراین که صحنه سیاسی این کشور تبدیل به رویارویی ویکتور یانوکویچ (نخست وزیر مورد حمایت روسیه) و ویکتور یووشچنکو (هوادار اصلاحات و غرب گرا) شده بود.

در ‌‌نهایت پس از عبور از یک بحران سیاسی و اعتراضات گسترده مردمی که به انقلاب نارنجی معروف گشت، منجر به روی کار آمدن «یووشچنکو» شد. اگرچه تعارضات داخلی ادامه یافت و مخالفان به روند تقابل خود با دولت ادامه دادند.

حالا تظاهرکنندگان اوکراینی پس از تصویب قانون جنجال برانگیز «محدودیت تظاهرات» توسط دولت روز به روز جمعیت بیشتری را به خود میبینند و این امر وضع را برای مدیریت دولت بر امور جاری مشکل ساخته. اعتراضاتی که در زد و خورد با نیروهای امنیتی منجر به زخمی شدن تعدادی از مردم این کشور شده است.

حالا کاخ سفید به میان آمده و با انتشار بیانیهای خواستار پایان فوری درگیریهای خشونت آمیز میان تظاهرکنندگان و نیروهای امنیتی در اوکراین شده است. واشنگتن همچنین به دولت اوکراین هشدار داده آمریکا تدابیر تکمیلی از جمله تحریمها را در واکنش به توسل به خشونت همچنان بررسی میکند.

با توجه به موقعیت جغرافیایی و مهم اوکراین در قرار گرفتن میان روسیه و اتحادیه اروپا، نزدیکی کییف به سمت هر یک از این دو قدرت میتواند منجر به حساسیتهای مختلفی از سوی دو طرف شود. با اوضاع موجود، تا زمانی که اروپا به یک توافق مستحکم با روسیه نرسد، امکان برخورداری از مناسبات سیاسی اقتصادی عادی به هر یک از کشورهایی که از شوروی سابق مستقل شده بودند از جمله اوکراین برای اروپا بسیار مشکل به نظر میرسد.

https://shoma-weekly.ir/KFiyzH