امیر قطر کنار رفت اما این بار نه در برابر اعتراض مردمی بلکه در فضایی التهاب و تردید، شیخ کودتاگر تصمیم به کناره گیری گرفت.
علیرضا یزدانی- به گزارش «شما»، شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی، امیر قطر روز سه شنبه کناره‌گیری خود را از قدرت پس از ۱۸سال اعلام کرد. وی طی نطق تلویزیونی اظهار داشت زمان آن رسیده است که نسل جدید به قدرت برسد. شیخ حمد که در ۴۴ سالگی قدرت را در سال ۱۹۹۶ با کودتا علیه پدرش در دست گرفته بود، آن را به شیخ تمیم پسر ۳۳ ساله خود واگذار کرد.شیخ تمیم پسر چهارم شیخ حمد بن خلیفه آل ثانی و فرزند دوم از شیخه موزه، همسر دوم اوست. وی ده سال پیش به عنوان ولیعهد معرفی شد. در پنجم آگوست ۲۰۰۳، برادر بزرگترش شیخ جاسم فرزند اول شیخه موزه، از مقام ولیعهدی چشم پوشی و آن را به برادر کوچک خود تمیم واگذار کرد.کارشناسان معتقدند در قطر صحبت کردن در مورد مسایل سیاسی در میان مردم به عنوان خط قرمز تلقی می‌شود، چراکه اولاً بافت اجتماعی قطر به گونه‌ای است که اغلب افرادی که در آن کشور شاغل هستند غیربومی بوده و از ملیت‌های مختلفی تشکیل شده‌اند، از همین رو خیلی در مسائل سیاسی قطر دخالت نمی‌کنند و فضای بسته قطر هم این اجازه را نمی‌دهد که در مسائل کلان و مسائل سیاسی و امنیتی خبری به بیرون درز نماید یا منتشر شود به همین دلیل است که قطر نوعاً فضای بسته‌ای دارد و بیشتر افرادی که در قطر کار می‌کنند به دنبال فضای کسب و کار بوده و خیلی در مسائل داخلی این کشور دخالت نمی‌کنند. البته باید به این موضوع هم توجه داشت که اساساً در کشور قطر تجربه طولانی در انتقال قدرت از پدر به پسر وجود دارد و این انتقال قدرت به صورتی سیال و آرام صورت گرفته است، چون حتی اگر امیر قطر قدرت را به فرزندش واگذار نماید به دلیل اینکه بافت سیاسی و حاکمیتی قطر یک بافت قبیله‌ای است خیلی آسیبی به قطر وارد نمی‌گردد.اما در شرایطی که قطر در چند سال اخیر تلاش کرد با وجود حجم کوچکش در خاورمیانه بازی چشمگیرتری از خود ارایه کند، خطراتی را هم متحمل شد. چنانچه در موضوع سوریه با عربستان به عنوان بزرگ ترین متحد قدیمی آمریکا رقابت قابل توجهی را آغاز کرد. ارتباط گیری هر چه بیشتر با رژیم صهیونیستی نیز از همین دست بود. این اتفاقات اما در شرایطی افتاد که رژیم های پادشاهی عربی یک به یک از بزرگ ترین تا کوچک ترین در حال سقوط بودند. در چنین فضایی امیر قطر تلاش می کرد تا با نزدیک کردن هر چه بیشتر سیاست هایش به آمریکا و رژیم صهیونیستی، ثبات حداکثری برای حکومتش را خریداری کند. در صورتی که خطر سقوط را نمی شد نادیده گرفت. شاید در چنین شرایط و در حالی که خود امیر قطر با کودتا علیه پدرش حکومت را به دست گرفته بود، تصمیم گرفت تا با مصالحه قدرت را به فرزندش واگذار کند. البته زمزمه های بیماری امیر قطر در چند وقت اخیر را هم نمی توان نادیده گرفت.بر این اساس برخلاف آنچه شیخ‌حمد تظاهر می‌کند، انتقال قدرت به تمیم چندان هم داوطلبانه نبوده و فشارهای آمریکا نیز در آن دخیل بوده است. سخنان اخیر مک دانیال از ژنرال‌های ارتش آمریکا مبنی بر اینکه این کشور با توجه به ناامنی‌های داخلی بحرین باید دنبال گزینه‌ای برای انتقال مقر فرماندهی ناوگان پنجم آمریکا از منامه باشد، نشان می‌دهد که واشنگتن از هم اکنون می‌خواهد میخ خود را در قطر محکم به زمین بکوبد و جای پای خود را بیش از پیش محکم کند. از این رو در مجموع از روند انتقال قدرت در قطر نه به عنوان یک موضوع داخلی این کشور، بلکه بر عکس می‌توان سرآغاز تحولات سیاسی جدید در این منطقه نام برد که به تدریج دامن دیگر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس را نیز خواهد گرفت.تصور می‌شود شیخ تمیم بیش از پدرش رویکرد غربی و آمریکایی خواهد داشت و به عنوان مدلی جدید برای انتقال قدرت در دیگر اعضای شورای همکاری خلیج فارس به خصوص عربستان مطرح خواهد بود. بر همین اساس تصور می‌شود اعضای این شورا و به خصوص عربستان با نگرانی روند انتقال قدرت در قطر را دنبال می‌کنند. از این نظر می‌توان گفت بحرین و عربستان نامزدهای بعدی انتقال قدرت در منطقه هستند.