آقای کلینی ارزیابی شما از برگزاری این دور از مذاکرات در آلماتی چیست؟
در گذشته در مصاحبه‌ای که با نشریه شما داشتم، بر ضرورت تولید تعادل در مذاکرات بین طرفین اشاراتی صورت گرفت. به نظر می‌رسد در اجلاس آلماتی با توجه به ارزیابی‌‌هایی که صورت گرفته بود و همچنین نگاهی که طرفین براساس ارزیابی‌‌هایی که از جلسات قبلی داشتند و تعریفی را که از میزان اراده و جهتگیری‌ها به‌دست‌آوردند، می‌شود گفت که «نیم گام‌‌های جدیدی» انجام شد.
یکی از مهم‌ترین موضوعات این است که طرف مقابل بحث و بررسی پیرامون تحریم ایران را به عنوان بخشی از مذاکرات پذیرفت و قرار است با توجه به مذاکراتی که صورت گرفته، جلسات کارشناسی و فنی در استانبول و متعاقب آن اجلاس آلماتی برگزار شود. در شرایط فعلی کیفیت جلسات کارشناسی از نقش فوق‌العاده‌ای برخوردار است.
نظر شما درخصوص اظهار‌نظرهای آقای جلیلی و خانم اشتون پس از پایان مذاکرات که دربرگیرنده نگاه مثبت ایران به این دور از مذاکرات و البته رضایت مخفی طرف غربی بود، چیست؟
طبیعی است خانم اشتون نماینده شخص خودش نیست و باید معدل و جمع جبری گروه 1+5 را در نظر بگیرد. روسیه و آمریکا درخصوص مذاکرات آلماتی با یک رویکرد مثبتی صحبت کردند، البته دولت انگلیس در این خصوص خیلی محتاطانه از نتایج مذاکرات صحبت کرد. شاید با توجه به اینکه شکل مدیریت کاترین اشتون، مدیریت انگلیسی است، برخی ملاحظات را در نظر می‌گیرد و با توجه به جمع جبری صحبت می‌کند که البته این مشکل طرف ایرانی نیست و جمهوری اسلامی همیشه به صراحت صحبت کرده است.
در اینجا اگر بخواهیم معطوف به نتیجه قضاوت کنیم، به نظر می‌رسد کاترین اشتون جدا از موضعگیری روز اول مذاکرات که آن‌را مفید ارزیابی کرد اکنون منتظر نتیجه جلسات کارشناسی است. در آن‌سو سعید جلیلی هم جدا از ارزیابی و نگاه مثبتش به مذاکرات که آن هم مربوط به حسن‌نیت ایران می‌شود، این نکته را هم در سخنانش گفت و حتی در بیانیه جهوری اسلامی آمده است که
«تا رسیدن به نقطه مطلوب فاصله زیادی داریم.»
به‌نظرم قضاوت مشترک باید با توجه به بیانیه پایانی باشد که طرفین به دنبال ادامه مذاکرات هدفمند هستند. گویا 1+5 از برخی سیاست‌‌های قبلی‌اش تا حدودی تعدیل پیدا کرده است و از سوی دیگر سعی می‌کند با پیشنهادات جدید بر شاخص‌‌های جدید متمرکز شود. البته شاهدیم که آقای جلیلی در بحث غنی‌سازی و قدرت چانه‌زنی بر سر تولید مازاد اورانیوم سخن از آمادگی برای مذاکره روی این مسئله کردند و بهتر است که مذاکرات در این خصوص از نقطه تفاهم دو طرف شروع شود. ایران و غرب در شکل جدیدی از روابط قرار دارند و بعد از این روابط ایران و اتحادیه اروپا پررنگ‌تر خواهد شد.
پیش‌بینی شما از دور بعدی مذاکرات چیست و با توجه به اظهار‌نظرهای جان کری پس از مذاکرات آلماتی مبنی بر اینکه با توجه به مذاکرات، آماده مذاکرات مستقیم با ایران هستیم، نظر شما درخصوص برقراری مذاکرات دوجانبه ایران و آمریکا چیست؟
پیشنهادها و مواضع جان کری مبنی بر مذاکرات دوجانبه پس از سفر او به انگلیس عنوان می‌شود و با توجه به نوع نگاه‌ها و ارزیابی‌‌هایی که انگلیسی‌ها و آمریکایی‌ها از ایران داشتند، این مسئله قابل توجه است که آمریکایی‌ها سعی می‌کنند کیفیت تعامل با ایران را با شرکای اروپایی هماهنگ کنند. تا زمانی که بحث حوزه اعتمادسازی بین طرفین که بخشی از آن در سیاست رفع تحریم 1+5 مشاهده می‌شود و همچنین نقشی که جان کری در تغییر نظر کنگره دنبال می‌کند، می‌تواند به عنوان «حسن نیت» غرب مورد توجه باشد اما موضوع رابطه با آمریکا موضوع بین دو دولت نیست بلکه این موضوع یک موضوع چالشی از زمان انقلاب اسلامی است و به سیاست‌‌های آمریکا بعد از انقلاب اسلامی برمی‌گردد. همچنین اگر نگاهی به سال‌های 1332 و تغیر جهت‌ها در سال 1342 در چارچوب انقلاب سفید و ادامه این روند طی سال‌های بعدی داشته باشیم، می‌بینیم که این یک مطالبه تاریخی است. در گذشته نیز خانم آلبرایت اظهاراتی را در این خصوص داشت اما به نظر می‌رسد آمریکا برای جبران گذشته باید دقت بیشتری کند، ضمن اینکه تصمیم بر تعاملات دوجانبه میان ایران و آمریکا در حوزه رهبری انقلاب اسلامی قرار دارد.