سیدموسی مبرقع- بیش از چهار ماه از وضع هوشمندانه‌ترین نوع تحریم اقتصادی آمریکا علیه کشورمان نمی گذرد . تحریمی که طبق آن آمریکا خرید نفت از ایران را بلامانع دانسته و تنها از کشورهای خریدار نفت ایران خواسته که به هیچ وجه در ازای نفت ایران مبلغی به شکل دلار یا حتی ارزهای کشور خودشان به ایران پرداخت نکنند! و تنها مجازند که در برابر نفت به ایران، کالا صادر کنند.
این نوع تحریم از چند جهت هوشمندانه خوانده می شود:
اول اینکه مشتریان سنتی نفت ایران از آن‌رو که پالایشگاههای نفت خود را بر اساس نوع نفت سنگین ایران احداث کرده‌اند به این راحتی ها و بدون هزینه امکان تغییر آن و جایگزینی نفت ایران با مثلاً عربستان یا روسیه را ندارند لذا در برابر تحریم قبلی یعنی ممنوعیت خرید نفت از ایران مقاومت می کردند اما با این نوع جدید تحریم از این نظر هیچ مشکلی ندارند زیرا ضرری برای آنها نخواهد داشت.
دوم اینکه این نوع جدید تحریم نه تنها برای کشور خریدار نفت از ایران ضرر ندارد بلکه باعث سود او نیز می‌شود زیرا طبق این تحریم کشور خریدار به جای ارز کالاهایش را به ایران می فروشد که در حالت عادی باید برای بازاریابی آنها در ایران هزینه های زیادی صرف می کرد و چه فرصتی بهتر از این که به‌جای پول نفت به ایران کالاها صادر کند.
لذا یک نکته در هوشمندانه بودن این تحریم این است که کشورهای مشتری ایران از این نوع تحریم علیه کشور ما استقبال می کنند و در برابر آن مقاومت نمی کنند و نکته دیگر در این تحریم هوشمندانه اینجاست که با شکل‌گیری این تحریم سیل واردات به کشور ما جاری می‌شود و حتی ممکن است سطح عمومی قیمت‌ها به دلیل وفور کالای خارجی در بازار کاهش یابد و بدون اینکه به مردم فشاری وارد شود و کسی عمق فاجعه را حس کند، ذره ذره و در میان مدت همه زیر ساخت‌ها و کارخانجات تولیدی داخل به تعطیلی کشانده می‌شوند.
اما هفته گذشته خبری از یک نوع توافق بین ایران و هند برای دریافت کالا به جای پول نفت منتشر شد که نشان می‌داد ایرانیان این تحریم هوشمند را نیز به شکل نبوغ آمیزی دور زده‌اند.
طبق این توافق قرار شد بخش خصوصی ایران به طرفیت دولت از هند در برابر پول نفت ماشین‌آلات نساجی و مواد اولیه ضروری این صنعت را خریدار کند. می‌دانیم که هند از پیشرفته‌ترین کشورهای جهان در صنعت نساجی است و همچنین می دانیم که صنعت نساجی ایران در دو دهه گذشته به کلی به سمت نابودی رفته و یکی از دلایل اصلی این موضوع فرسودگی شدید و تکنولوژی قدیمی صنعت نساجی در ایران است، حالا تصور کنید این نوع مبادله با هند به مدت چند ماه پیاپی و تا نوسازی کامل صنایع نساجی ایران ادامه یابد!
ضمن اینکه هند هیچ تخلفی از قانون تحریم نکرده و آن را کاملاً رعایت کرده است، نه تنها به هدف تحریم یعنی نابودی تولید و سیل واردات به ایران نزدیک نشده بلکه یکی از صنایع رو به افول ایران را به طور کامل نوسازی و احیا نموده است، به گونه‌ای که در میان مدت از حجم واردات پارچه کشورمان نیز به دلیل جایگزینی با تولیدات داخل به شدت کاسته خواهد شد!
حالا تصور کنید که این سیاست هوشمندانه واردات کالای سرمایه‌ای و زیربنایی تولید در برابر پول نفت (به‌جای واردات کالای مصرفی) در تبادل نفت با سایر مشتریان بزرگ نفت ایران مثل چین، کره جنوبی و ... نیز دنبال شود و سایر صنایع آسیب دیده کشور نیز از همین طریق نوسازی گردد و برای بار دیگر در زمینه تحریم‌ها باید گفت که عدو شود سبب خیر اگر خدا خواهد.