متن گفتگوی خبرنگار «نسیم» با دکتر حسن لاسجردی، عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی ،کارشناس خاورمیانه و عضو شورای سردبیری خبرآنلاین در خصوص تحولات اخیر عراق و نقش گروهک تروریستی داعش در این کشور بدین شرح است:
* «نسیم»: لطفا به عنوان اولین سوال ارزیابی خود از تحرکات اخیر داعش در عراق و دست‌های پشت پرده حامی این گروهک را بفرمائید؟
لاسجردی: از آنجایی که تحولات عراق تابعه‌ای از شرایط منطقه بویژه در خصوص گروه داعش و فعالیت‌های تروریستی و غیرمتعارف آن است، به نظر می‌رسد لازم است به مجموعه این تحولات در عراق، سوریه و جاهای دیگر را به عنوان یک مجموعه نگریست تا بتوان تحلیلی درست از آن به دست آورد.
اتفاقی که در عراق افتاده به نوعی مواجهه تفکر مقاومت در منطقه با تفکر مقابل آن است؛ معنای حوزه مقاومت در نگرش بنده هرکسی است که بخواهد در قبال زیاده‌خواهی‌های نظام سلطه ایستادگی کرده و یا هرکسی که به نوعی به دنبال محدود کردن منافع قدرت‌های بزرگ در منطقه باشد؛ هرکسی که بخواهد پرچم استقلال‌خواهی، خودکفایی و ایستادگی را در منطقه بلند کند عضو حوزه مقاومت است و به همین جهت اتفاقی که در عراق به عنوان یکی از محورهای مقاومت در منطقه روی داده است را ادامه تحولاتی مانند درگیری‌های سوریه می‌دانم.
از آنجایی که عراق و سوریه در مبانی که اشاره شد با یکدیگر مشترک هستند، اتفاقاتی مانند پیروزی مجدد شیعیان در انتخابات عراق باعث ایجاد نگرانی برای برخی از کشورهای عرب منطقه در خصوص تداوم حکومت‌های اکثریتی و مبتنی بر رای مردمی شده است که در دیدگاه آنها می‌تواند منافع این کشورها را دچار تغییر و تحول کند.
فشار این کانون‌های منطقه‌ای برروی حکومت‌های مردم بنیان است. همانگونه که عرض شد نوع نگرش برخی کشورهای عربی منطقه نسبت به شکل‌گیری حکومت‌های مقاومت محور برمبنای کشمکش، منازعه و تقابل است و اگر این موضوع به درستی دریافت شود می‌تواند باعث فهم درست تحولات عراق گردد.
* «نسیم»: تحولات میدانی در عراق به چه سمتی در حال حرکت است و آیا ضرورتی برای کمک نظامی ایران به این عراق احساس می شود؟
لاسجردی: از آنجایی که دولت مستقر در عراق و مردم این کشور و به ویژه مرجعیت و نیروهای سیاسی و نظامی عراق توانایی مقابله و مقاومت در برابر گروه داعش و امثال آن را دارا هستند لذا بعید به نظر می‌رسد که نیاز به ارسال کمک نظامی از طرف ایران موضوعی جدی باشد و تصور بنده این است که دولت، ملت و نیروهای سیاسی و امنیتی عراق توانایی غلبه بر این نیروهای چریکی مانند داعش را خواهند داشت.
از آنجای که کار گروه‌های چریکی اقدام کوچک با صدای بلند است و همانگونه که ما تجربه مبارزه با این گروه‌های چریکی در اول انقلاب را داشتیم، فکر می‌کنم این روش برای مردم چیز جدیدی نباشد.
گروه‌های چریکی تلاش می‌کنند اقدام کوچک خود را با صدای بلند به جهان ثابت کنند؛ اتفاقی که در مورد داعش افتاده این است که آنها اقدام کوچک خود را با صدای بلند همراه با رعب، وحشت، ترور و راه‌اندازی حمام خون بروز و ظهور می‌دهند.
شاید موضوعی که درباره داعش داری اهمیت است این باشد که این گروه از آنجایی که وجه شرعی، ملی و عقلانی برحرکاتش مترتب نیست و از همه مهمتر برای آن که بتواند صدای خود را به بیرون برساند و اصطلاحا اظهار وجود کند، سعی در جلو بردن تفکرات خود با جنایت دارد. هرچند که ممکن است این موضوع در عراق خیلی صدا کرده باشد اما به نظر نمی‌رسد فضایی که داعش در حال مدیریت آن است فضای بزرگی باشد.
بعد از اتفاقاتی که در موصل رخ داد و همچنین پس از تصرف این شهر و دیگر استان‌های عراق، ارتش عراق وارد عمل شد و پس از صدور حکم جهاد مرجعیت عراق و برخی دیگر از علمای این کشور، گروه‌های سیاسی و اکثریت جامعه عراق وارد مقابله با این گروهک شدند و به نوعی بسیج مردمی در برابر این گروه‌های افراطی شکل گرفت. اکنون به نوعی تحولات در عراق آرام شده و من فکر می‌کنم هرچقدر جلوتر رویم تحولات به نفع دولت عراق بیشتر رغم خواهد خورد.
نگاه من این است که هدف تهاجم داعش به موصول یا به هرکجای دیگر کشور عراق، فشار به دولت مستقر عراق برای شکل نگرفتن مرحله بعدی دولت است و لذا تصور من این است که پشت خیلی از این اقدامات تروریستی کسانی هستند که قائل به ایجاد دولت مستقر اکثریتی در عراق نیستند.
دولت آقای مالکی موفق به کسب اکثریت در عراق شده و می‌توانست با یک ائتلاف کوچک برای بار دیگر دولت را در این کشور به دست گیرد اما مجموعه موفقیت‌های تفکر آقای مالکی و دوستان وی سبب شد خیلی از افراد مخالف و رقبای سیاسی مذهبی وی در تلاش برای جلوگیری از ادامه این تفکر باشند و در نتیجه حوادثی که داعش در موصل و برخی از استان‌های دیگر مانند الانبار ایجاد کرد را می‌توان با هدف افزایش فشار برملت عراق به منظور ناکارآمد نشان دادن دولت این کشور تعبیر کرد.
* «نسیم»: در صحبت‌های شما مطرح شد که گروهک داعش به دنبال جلوگیری از قدرت‌یابی مجدد حکومت شیعی در عراق است، چه مقدار این جنگی را که اکنون در عراق در حال انجام است باتوجه به ادعای داعش مبنی بر نامگذاری حرکت خود به عنوان جهاد برعلیه شیعیان، جنگ شیعه و سنی می‌دانید؟
لاسجردی: من جنگ داعش علیه دولت عراق را جنگ شیعه و سنی ندانسته بلکه آن را جنگ جریان افراطی برعلیه جریان معقول یا جریان برآمده از آراء مردم می‌دانم.
در لیست انتخاباتی آقای مالکی بسیاری از افرادی که رای نیز آوردند چهره‌های مختلف از استان‌های این کشور با مذاهب و طوایف مختلف بودند.
علت اینکه بنده این جنگ را جنگ شیعه و سنی نمی‌بینم این است که در دولت، تشکل‌ها و گروه‌های مختلف سیاسی در عراق که الان رای نیز آورده‌اند از هردو تفکر شیعه و سنی افرادی حضور دارند و به همین شکل کردها و همچنین ترکمن‌ها و خیلی از تشکل‌های اقلیتی عراق در بسیاری از این لیست‌ها بوده‌اند، باتوجه به همه این مسائل من جریان داعش را تفکر تقابل شیعه و سنی ندانسته آن را تقابل تفکر افراطیون بر روند جایگزینی افراد با رای مردم می‌دانم.
داعش در تلاش است بدون توجه به رای و خواست مردم، نظر خود را به زور بر آنها غلبه دهد؛ با این وجود و در طرف مقابل جریانی وجود دارد که انتخابات را برگزار کرده و از طریق خواست مردم و رای مردم برسرکار آمده است و در نتیجه من تفکر تقابل شیعه و سنی را در عراق در غالب داعش خیلی کم رنگ می‌دانم.
* «نسیم»: گروهی که در فضای کنونی عراق بیش از بقیه مطرح شده و نمود پیدا کرده است گروهک تروریستی داعش است، اما سوال اینجاست که آیا تمام تحولاتی که در چند وقت گذشته در عراق اتفاق افتاده منبعث از این گروهک است؟ و اینکه برخی حضور بعثی‌ها یا جداشدگان از ارتش و یا حتی احتمال حضور منافقین را محتمل دانسته‌اند را چه مقدار واقعی می‌دانید؟
لاسجردی: اگر مجموعه اتفاقات اخیر را صرفا یک نزاع درونی و اختلاف یک عده برعلیه یک عده دیگر فرض کنیم این حرف که داعش صرفا گروهی چریکی است که برعلیه دولت عراق می‌جنگند تحقق می‌یابد. اما همانگونه که پیش از این عرض کردم، فضای تحولات عراق و حرکت داعش خطی برعلیه جریان مقاومت در منطقه و همچنین طرفداران حکومت‌های مستقل، مردمی و دین سالار است و اگر اینگونه به این تحولات نگاه شود ورود بعثی‌ها، طرفدارن صدام یا منافقین و حتی جنگجویان کشورهای دیگری که در سوریه و جاهای دیگر می‌جنگند نیز معنا پیدا می‌کند.
اگر خط مقاومت را به عنوان یک خط دقیق و مهم تحولات شکل دهنده شرایط الان و آینده مورد بررسی قرار دهیم همه تغییر و تحولات به نوعی درست معنا خواهد شد؛ لذا اعتقاد من این است که اکنون دعوا و نزاع بزرگ برسرخط مقاومت در منطقه است و به همین جهت داعش یا اهل سنت افراطی، منافقین و یا مریدهای حکومتی و خیلی از کشورهای منطقه و بیرون از منطقه، بعثی‌ها و کسانی دیگر نیز در این فضا قابل تعریف هستند.