این در حالی است که با وجود سابق تاریخی طولانی‌مدت در روابط سیاسی، تجاری و اجتماعی میان دو کشور، فرانسه سرسخت‌ترین کشور در امر مذاکرات هسته‌ای در میان شش کشور بوده است. مواضع فرانسه در این زمینه با سیاست این کشور در قبال اجازه به شرکت‌های فرانسوی برای حضور در ایران به محض برداشتن تحریم‌ها تناقض دارد. شاید ریشه این تناقض اختلاف دیدگاه اقتصاد مبتنی بر بخش خصوصی فرانسه با دولت آن درباره اولویت دادن عربستان به ایران برای سیاست خارجی این کشور در خاورمیانه باشد.
اما نکته قابل تأمل درباره سفر آینده وزیر خارجه فرانسه، فراتر از مناسبات ایران و این کشور؛ پرونده شخصی فابیوس است. او عامل گنجاندن مکانیسم ماشه در قطعنامه 2231 وزیر خارجه فرانسه است؛ کسی که در طول مذاکرات همواره نقش پلیس بد را بازی کرد. اگرچه او نماینده دولت فرانسه بود، اما همواره اثبات شده است که مواضع شخصی افراد در شیوه تعامل مؤثر بوده است و این مواضع را بسیاری به مناسبات گسترده وی با اسرائیل متناسب می دانند.
* فابیوس کیست؟
به گزارش شما، فابیوس چهره شناخته شده ای در فرانسه است. در 38 سالگی در دولت فرانسوا میتران به عنوان جوانترین نخست‌وزیر تاریخ فرانسه (86-1984) این سمت را به عهده گرفت. او اگرچه مدعی است دین کاتولیک دارد اما از پدر و مادری یهودی زاده شد و به عنوان یک اشکنازی (نژاد اروپای شرقی و مرکزی یهودیان) همواره مناسبات گسترده ای با محافل صهیونیست داشته است. از 1988 تا 2000 رییس پارلمان فرانسه بود و سمت های متعدد دیگری نیز داشته است.
در دوره نخست وزیر او همچنان فرانسه دومین کشور تجهیز کننده صدام بود. هواپیمای میراژ به عراق تحویل شد، چندین مدل موشک به صدام فروخته شد و حتی تکنولوژی ساخت موشک‌هایAS3 OL به این کشور منتقل شد. 1000 نفر تکنسین فرانسوی برای تجهیز موشک‌های اگزوست بر کشتی های عراق سفر کردند و ... عراقیها در جنگ ایران و عراق به طور گسترده‌ای از این موشک علیه کشتی‌های نظامی و غیرنظامی ایران استفاده کردند و چندین کشتی ایرانی از جمله دو فروند از ناوچه‌های سبک کلاس بایندر با این موشکها غرق شدند.
موشک های اگزوست یا اگزوسه یکی از اصلی ترین ابزارهای عراق در جنگ نفت کش ها بود و بعد از این کمک حیاتی فابیوس به صدام بود که در تاریخ ۱۴ فوریه ۱۹۸۵ برای اولین بار عراق توانست یک کشتی نفتکش را غرق کند تا شرایط صادرات نفت ایران را سخت تر کند. غرق کردن نفتکش لیبیایی نپتونیا تنها دستاورد عراق از موشک اگزوسه نبود؛ بلکه جدای از فروش میراژهای دارای قابلیت شلیک این موشک، دولت فابیوس در یک اقدام بی سابقه با اجاره ۵ فروند هواپیمای داسو سوپر اتاندارد نیروی دریایی فرانسه که مجهز به این موشکها بودند؛ عملا جنگ نفت‌کش‌ها در سال ۱۹۸۴ به مرحله جدیدی گام نهاد و تاسیسات نفتی جزیره خارک و نفتکشهای موجود در اسکله آن مورد حملات موثر قرار گرفت که منجر به قطع بیمه نفتکشهای خریدار نفت ایران از سوی شرکت‌های بین‌المللی بیمه شد. بعد از حملات به خارک، محل تحویل نفت، به جزیره سیری تغییر پیدا کرد؛ با شروع حملات به جزیره سیری در سال ۱۳۶۵، نفت‌ها در تنگه هرمز و در روی دریا (به صورت کشتی به کشتی) به مشتری‌ها تحویل داده می‌شد. بدین ترتیب قیمت اجاره نفتکش در خلیج فارس به یکباره 3 برابر گردید.
جنگ نفت کشها تنها دستاورد کمک های دولت فابیوس نبود. میراژهای اف-1 حملات ضربتی بسیار موفقی را در دوردستترین نقاط ایران انجام دادند که انجام آنها پیشتر برای عراقیها در خواب و رویا امکانپذیر بود. به عنوان نمونه می توان به بمباران پالایشگاه اصفهان در سال 1365 اشاره نمود. با این حساب نمی توان از نقش موثر فابیوس در حمایت از صدام و افزایش چشمگیر شهدای ایران در سالهای پایانی جنگ تحمیلی و نیز فشارهای اقتصادی گسترده ای که شرایط قطعنامه 598 را فراهم می ساخت، نادیده گرفت.
این کمک های فرانسه به عراق اگرچه محدود به دوره فابیوس نبود اما راهبردی ترین بخش کمک ها بود و حتی دولت وقت فرانسه به دلیل آنچه منافع استراتژیک درازمدت اعلام کرد و برای جلوگیری از شکست عراق در جنگ، با زمان بندی مجدد وام‌های عراق، که به علت مشکلات اقتصادی، قادر به پرداخت آن نبود، موافقت کرد.
* مسئول ورود ایدز به ایران
اما شخص فابیوس در یک پرونده بسیار غیر انسانی تر به صورت مستقیم حضور داشت. انتقال ایدز به ایران! در دوران نخست‌وزیری او خون‌های آلوده به ویروس‌های خطرناک در فرانسه توزیع شد و انستیتو مریو فرانسه فراورده فاکتورهای انعقاد خونی آلوده به ویروسHIV و هپاتیت را به برخی از کشورها مانند ایران، آلمان غربی، ایتالیا، آرژانتین، عربستان، عراق و ... صادر کرد. این فاکتور در کمک به انعقاد خون بیماران مبتلا به هموفیلی مصرف می‌شود و در نتیجه سبک‌سری انستیتوی فرانسوی تعدادی از بیماران هموفیلی کشورهای دریافت کننده به ویروسHIVو بیماری ایدز و هپاتیت مبتلا شدند.
هرچند بازه زمانی توزیع خون‌های آلوده در فرانسه و صدور آنها به کشورهای دیگر توسط دولت فابیوس 6 ماه بود؛ اما مشکلات آن برای مردم مصرف کننده سال‌ها ادامه داشته است. این سهل‌انگاری دولت فابیوس بود که موجب شد اولین بیمار ایدزی در ایران شناسایی و ثبت شود.هم اکنون حداقل1800 ایرانی شناخته شده‌اند که در اثر خون‌های فرانسوی به هپاتیت و ایدز مبتلا هستند.
دادگاه این پرونده برای فابیوس و دو وزیرش تا سال 1999 به تاخیر افتاد. تا زمان برگزاری دادگاه حدود400 فرانسوی در اثر بیماری‌های ناشی از آلودگی خونی مرده بودند. اتحادیه ملی بیماران هموفیلی فرانسه معتقد بود دولت فابیوس به دلیل در نظر گرفتن منافع اقتصادی از خرید سیستم تصفیه خون صرف نظر کرده است. به علاوه فابیوس از طریق فروش خون‌های آلوده حدود 2 میلیارد دلار برای فرانسه درآمد جمع کرده بود. ایران تنها کشوری است که هنوز موفق به دریافت خسارت خود از شرکت مریو نشده است. مریو مدتی است اعلام ورشکستگی کرده و سهام خود را به شرکت دیگری واگذار کرده است.
نام فابیوس در فرانسه با دو رسوایی شناخته می شود. بجز رسوایی مذکور، فابیوس در داخل فرانسه یک پرونده هسته ای نیز دارد. در ژوئیه ۱۹۸۵ کشتی یک سازمان غیردولتی صلح طلب که علیه آزمایش‌های اتمی دولت فرانسه اعتراض می‌کرد توسط سرویس‌های اطلاعاتی فرانسه منفجر شد که در جریان آن یک عکاس هم به قتل رسید. فابیوس که نخست وزیر بود ابتدا از اجرای این عملیات اظهار بی اطلاعی کرد اما پس از برخی افشاگری ها سرانجام مسئولیت این انفجار را پذیرفت و وزیر دفاع فرانسه مجبور به استعفاء کرد.
