در مباحث تشکیلاتی و جلسات کارشناسی موتلفه اسلامی همواره نگاه به قانون، نگاه به حفظ نظام و نگاه به مصالح نظام با خود انتقادی و آنچنان که تئوری عزت، حکمت و مصلحت مقام معظم رهبری در سیاست خارجی تعیین کننده است، با آهنگ ولایت فقیه تنظیم و تطبیق داده میشود و حتماً نظر رهبری از مستندات دستور کارها بوده است. این رویکرد باعث گردید اگر یک مسئول موتلفهای، حیطه مسئولیتی تأثیرگذار دارد به آنها عمل نماید
نصر عزیزی - آن روزی که در بدو شروع نهضت امام خمینی(ره) موتلفهایها در نشست های اولیه خود دست وفاداری با هم و دست بیعت با امام داده و در مرامنامه خود آوردهاند که ما بدنبال تشکیل جامعه نمونه اسلامی و حکومت اسلامی هستیم، معنای این عبارت مختصر ولی با بار اقیانوسی، امروزه و بعد از نیم قرن قابل فهم و درک است. البته در تاریخ خوانده بودیم که پیامبر اسلام در مدینه و پس از آن حضرت علی(ع) در مدت کوتاهی در کوفه حکومت اسلامی تشکیل دادهاند و یا اینکه مقدمه قیامهای شیعی در طول تاریخ انجام گرفت ولی هیچکدام به حکومت منجر نشد.
اما اینکه قیام امام راحل و رکابداری یاران روحانی و موتلفه ای وی در مسیر تشکیل نظام و حکومت اسلامی شروع شده و تداوم یافت، برای بسیاری از اندیشمندان علوم اجتماعی و سیاسی هضماش بسیار مشکل بود و در تحلیل آن متوقف شده و حتی سازمانهای جاسوسی که بر کل جهان سیطره اطلاعاتی داشته اند، از پیشبینی آن نیز عاجز بودهاند. سئوال این است که موتلفه اسلامی چگونه بدنبال نظام سازی ولایی بوده است و از چه زمانی به این نظریه رسیده و چه اقداماتی انجام داده است؟ در این خصوص در چند نکته مختصر به بخشی از پاسخ این سئوال اشاره میشود:
1- از آنجایی که از زمان مشروطیت به این طرف که کانونهای مبارزاتی در گوشه و کنار کشور شکل گرفت، جهتگیری آنها یا شکل و محتوای آزادیخواهی و دموکراسی غربی داشت و یا با گرایشهای کمونیستی و در مواردی ملی گرایی و با هدف قرار گرفتن نظام استبدادی تداوم یافت. در این میان نقش علما و مراجع تقلید و متدینین نیز برجسته بود ولی هر چه بود، پایاناش مصادره توسط جریانهای انحرافی و شکست نقش مذهبیها در رسیدن به هدف بود. ولی در نهضت امام خمینی همه تجارب مبارزاتی قرن اخیر عبرت مناسبی برای رهبری انقلاب و یارانش بود و به همین دلیل جریان موتلفه اسلامی باتکیه بر همین تجربه جهت مبارزاتش را تنظیم نمود و صدها تجربه تشکیلاتی را در جلسات مخفیاش بکار گرفته و حرکت را ادامه داد.
2- موتلفهایها در برنامهریزیها و هدفگذاریهای خود هیچگاه از اتصال تشکیلاتی و کار جمعی و پیوند با امام راحل غافل نبودند. اگر به محورهای مباحث تشکیلاتی موتلفه اسلامی در طول سالهای مبارزه نظر افکنده شود، چندنظام که از پایههای سبک کار حکومتی است، محور مباحث بود. از جمله نظام مبارزاتی، نظام تشکیلاتی، نظام اطلاعاتی، نظام ارتباطی، نظام اخلاقی و تربیتی، نظام اعتقادی، نظام مالی و از همه مهمتر نظام ارزیابی و انتقادی در اوج مبارزات و مخفی کاری و دستگیریها و اعدامها و در به دری خانوادهها و هزاران شکل دیگر، چنین رویکردهایی استخوانبندی این حزب الهی را شکل میداد و نکته اساسیتر اینکه این همه فعالیتهای نظاممند حتیالامکان مستقیم و یا غیر مستقیم به امام راحل عرضه و صحت و سقم آنها خمیرمایه کار تشکیلاتی بود و جالب است نسل جوان و مورخان و محققان بدانند، برخی کتب منتشره شهید مطهری و شهید بهشتی از مباحث اعتقادی و اخلاقی و سیاسی، کلاس درس محفلی موتلفهایها قبل از پیروزی انقلاب بود. بنابر این اگر روزی انشاءالله تاریخ جامع و روزشمار مبارزات موتلفه اسلامی منتشر شود، مطالعه اجمالی آن مشخص خواهد ساخت که این رویکرد تا چه میزان در نظامسازی ولایی تأثیرگذار بود.
3- موتلفه اسلامی در حرکت مسلحانه خویش که در فضای حاکمیت مطلق آمریکائیها و استبداد شاه و ساواک و رعب و وحشت فراگیر و تبعید امام و کشتار خونین پانزده خرداد با اعدام حسنعلی منصور نخست وزیر مزدور صورت گرفت، باز هم به فتوای مرجع تقلید متوسل گردید. معنی این جهت گیری یعنی بستر مبارزات برای سرنگونی رژیم و جایگزینی رژیم دیگر، باید به روحانیت و مرجعیت متصل باشد و این همان درکی است که موتلفه در اوایل دهه چهل آن را داشت ولی بعضی از خودیها امروزه هنوز هم نفهمیدهاند که نظامسازی ولایی نیازمند تبعیت محض از ولی فقیه عادل است. این مثال شاهد خوبی است که حزب موتلفه اسلامی که قویترین و مطمئنترین تشکیلات اسلامی را داراست، در نظام اسلامی همه رویکردها و فعالیتهایش با همین جهت گیری یعنی تحصیل رضایت ولی فقیه بوده است و باید گفت از سال 75 و انتشار نشریه شما و موضعگیری دبیر کل حزب حداقل در قریب پانزده هزار موضوع متنوع حکومتی، هیچگاه از ملاحظه نظر ولی فقیه اعم از فتوا و یا حکم حکومتی و یا ارشادات و یا تاییدات و یا خشم الهی و یا مصلحتنگری و غیره در بیان مواضع غافل نبوده است و اینها همه به تلطیف فضای سیاسی کشور کمک کرده است.
4- در مباحث تشکیلاتی و جلسات کارشناسی موتلفه اسلامی همواره نگاه به قانون، نگاه به حفظ نظام و نگاه به مصالح نظام با خود انتقادی و آنچنان که تئوری عزت، حکمت و مصلحت مقام معظم رهبری در سیاست خارجی تعیین کننده است، با آهنگ ولایت فقیه تنظیم و تطبیق داده میشود و حتماً نظر رهبری از مستندات دستور کارها بوده است. این رویکرد باعث گردید اگر یک مسئول موتلفهای، حیطه مسئولیتی تأثیرگذار دارد به آنها عمل نماید و در غیراینصورت ارتباطات و مناسبات برای توجیه و تأثیرگذاری با سایر مسئولین اعم از حضوری و تشکیلاتی و رسانه ای بر همین مبنا تنظیم میشود و این بخش کوچکی از نقش نظامسازی ولایی موتلفه است.
1- از آنجایی که از زمان مشروطیت به این طرف که کانونهای مبارزاتی در گوشه و کنار کشور شکل گرفت، جهتگیری آنها یا شکل و محتوای آزادیخواهی و دموکراسی غربی داشت و یا با گرایشهای کمونیستی و در مواردی ملی گرایی و با هدف قرار گرفتن نظام استبدادی تداوم یافت. در این میان نقش علما و مراجع تقلید و متدینین نیز برجسته بود ولی هر چه بود، پایاناش مصادره توسط جریانهای انحرافی و شکست نقش مذهبیها در رسیدن به هدف بود. ولی در نهضت امام خمینی همه تجارب مبارزاتی قرن اخیر عبرت مناسبی برای رهبری انقلاب و یارانش بود و به همین دلیل جریان موتلفه اسلامی باتکیه بر همین تجربه جهت مبارزاتش را تنظیم نمود و صدها تجربه تشکیلاتی را در جلسات مخفیاش بکار گرفته و حرکت را ادامه داد.
2- موتلفهایها در برنامهریزیها و هدفگذاریهای خود هیچگاه از اتصال تشکیلاتی و کار جمعی و پیوند با امام راحل غافل نبودند. اگر به محورهای مباحث تشکیلاتی موتلفه اسلامی در طول سالهای مبارزه نظر افکنده شود، چندنظام که از پایههای سبک کار حکومتی است، محور مباحث بود. از جمله نظام مبارزاتی، نظام تشکیلاتی، نظام اطلاعاتی، نظام ارتباطی، نظام اخلاقی و تربیتی، نظام اعتقادی، نظام مالی و از همه مهمتر نظام ارزیابی و انتقادی در اوج مبارزات و مخفی کاری و دستگیریها و اعدامها و در به دری خانوادهها و هزاران شکل دیگر، چنین رویکردهایی استخوانبندی این حزب الهی را شکل میداد و نکته اساسیتر اینکه این همه فعالیتهای نظاممند حتیالامکان مستقیم و یا غیر مستقیم به امام راحل عرضه و صحت و سقم آنها خمیرمایه کار تشکیلاتی بود و جالب است نسل جوان و مورخان و محققان بدانند، برخی کتب منتشره شهید مطهری و شهید بهشتی از مباحث اعتقادی و اخلاقی و سیاسی، کلاس درس محفلی موتلفهایها قبل از پیروزی انقلاب بود. بنابر این اگر روزی انشاءالله تاریخ جامع و روزشمار مبارزات موتلفه اسلامی منتشر شود، مطالعه اجمالی آن مشخص خواهد ساخت که این رویکرد تا چه میزان در نظامسازی ولایی تأثیرگذار بود.
3- موتلفه اسلامی در حرکت مسلحانه خویش که در فضای حاکمیت مطلق آمریکائیها و استبداد شاه و ساواک و رعب و وحشت فراگیر و تبعید امام و کشتار خونین پانزده خرداد با اعدام حسنعلی منصور نخست وزیر مزدور صورت گرفت، باز هم به فتوای مرجع تقلید متوسل گردید. معنی این جهت گیری یعنی بستر مبارزات برای سرنگونی رژیم و جایگزینی رژیم دیگر، باید به روحانیت و مرجعیت متصل باشد و این همان درکی است که موتلفه در اوایل دهه چهل آن را داشت ولی بعضی از خودیها امروزه هنوز هم نفهمیدهاند که نظامسازی ولایی نیازمند تبعیت محض از ولی فقیه عادل است. این مثال شاهد خوبی است که حزب موتلفه اسلامی که قویترین و مطمئنترین تشکیلات اسلامی را داراست، در نظام اسلامی همه رویکردها و فعالیتهایش با همین جهت گیری یعنی تحصیل رضایت ولی فقیه بوده است و باید گفت از سال 75 و انتشار نشریه شما و موضعگیری دبیر کل حزب حداقل در قریب پانزده هزار موضوع متنوع حکومتی، هیچگاه از ملاحظه نظر ولی فقیه اعم از فتوا و یا حکم حکومتی و یا ارشادات و یا تاییدات و یا خشم الهی و یا مصلحتنگری و غیره در بیان مواضع غافل نبوده است و اینها همه به تلطیف فضای سیاسی کشور کمک کرده است.
4- در مباحث تشکیلاتی و جلسات کارشناسی موتلفه اسلامی همواره نگاه به قانون، نگاه به حفظ نظام و نگاه به مصالح نظام با خود انتقادی و آنچنان که تئوری عزت، حکمت و مصلحت مقام معظم رهبری در سیاست خارجی تعیین کننده است، با آهنگ ولایت فقیه تنظیم و تطبیق داده میشود و حتماً نظر رهبری از مستندات دستور کارها بوده است. این رویکرد باعث گردید اگر یک مسئول موتلفهای، حیطه مسئولیتی تأثیرگذار دارد به آنها عمل نماید و در غیراینصورت ارتباطات و مناسبات برای توجیه و تأثیرگذاری با سایر مسئولین اعم از حضوری و تشکیلاتی و رسانه ای بر همین مبنا تنظیم میشود و این بخش کوچکی از نقش نظامسازی ولایی موتلفه است.