سخنگوی هیات رئیسه مجلس معتقد است افراد با سه نیت در انتخابات نامزد خواهند شد، برخی که معتقدند جایگاه آنها در حد ریاست جمهوری است، در انتخابات حاضر میشوند، برخی دیگر با هدف سهمخواهی و اینکه از دولت آینده سهمی در دولت دریافت کنند، نامزد میشوند و دسته سوم کسانی هستند که میخواهند زنده بودن توان سیاسی خود را به مردم یادآوری کنند.
عبدالرضا مصری در گفتوگو با خبرنگار سیاسی خانه ملت، درباره دوران کودکی و جوانی، مشاغل و مناصب خود از ابتدا تا کنون و بررسی مسائل روز همچون انتخابات یازدهم، اولویتهای دولت آینده، مذاکرات ایران و ۱+۵ و ... به گفتوگو نشستند که در ذیل آن را میخوانیم.
متولد چه سالی هستید و دوران کودکی شما چگونه گذشت؟
من متولد ۱۳۳۵ در کرمانشاه هستم. مهمترین مسالهای که از دوران کودکی قابل ذکر است این است که از سن شش سالگی همزمان که درس میخواندم، کار هم میکردم. در ۶ سالگی در مغازه کتابفروشی و لوازم التحریر کار میکردم، مدتی دستفروشی کردم و حتی به یاد میآورم که پیش از دوره سربازی، سه ماه رانندگی تاکسی بودم.
تحصیلات دانشگاهی شما در چه مقطع و چه رشتهای است؟
من دارای مدرک کارشناسی ارشد مدیریت دولتی از دانشگاه تربیت معلم تهران هستم.
در چه سالی ازدواج کردید و دارای چند فرزند هستید؟
در اواخر سال ۱۳۵۶ و پیش از انقلاب ازدواج کردم و دارای سه فرزند پسر هستم که دوتای آنها متاهل و یکی مجرد است و هماکنون دو نوه پسر دارم که کانون خانواده منرا تشکیل میدهند.
درباره مشاغل و سمتهای سیاسی و دولتی خود توضیح دهید؟
مسئولیتهای که در طول این سالها عهدهدار بودم عبارتند از: جانشین دادستان کرمانشاه و کردستان،عضو شورای فرماندهی سپاه پاسداران غرب کشور، مسئول تعاون سپاه غرب کشور، مدیرعامل گروه صنعتی غرب، مدیرکل کمیته امداد کرمانشاه و ایلام، معاونت کمیته امداد امام خمینی کشور، مدیر کل کمیته امداد امام خمینی استان کرمانشاه، رئیس شورای عالی بیمه، نماینده مردم در مجلس هفتم ، سفیر ایران در ونزوئلا، وزیر رفاه و تامین اجتماعی و در حال حاضر نیز نماینده مردم کرمانشاه در مجلس نهم هستم.
شما فردی هستید که تجربه فعالیت در دولت، مجلس و وزارت امور خارجه را هم داشته اید، بهترین سمتی که در طول این سالها داشته اید، از نظر شما کدام است؟
همه آنها برای من تجربیات خوبی و مفیدی بوده است اما هر چه به خط مقدم ارتباط با مردم نزدیکتر بوده، از نظر من بهتر است و بر این اساس وکیل مردم در خانه ملت بودن از آنجایی که جای کار بسیاری برای خدمت به مردم دارد را بیشتر میپسندم.
شما یک دوره سفیر ایران در ونزوئلا بودید، تجربه سفارت را چگونه ارزیابی میکنید؟ درباره مدت سفارت خود در کاراکاس توضیح دهید؟
تجربه سفارت در ونزوئلا تجربه بسیار خوبی بود به ویژه اینکه هوگو چاوز رئیس جمهور فقید این کشور، شخصیت برجستهای داشت و در طول ۱۳ سال ریاست جمهوری در ونزوئلا، همواره عاشق مردم و طبقات متوسط و محروم جامعه بود و در طول مدت ریاست جمهوری، توانست اختلافات طبقاتی را به شدت کاهش دهد.
من اگر میخواستم تلفنی با رئیس جمهور و وزاری این کشور صحبت کنم، با یک خط مستقیم میتوانستم با آنان ارتباط برقرار کنم چرا که تیم چاوز اعتقاد کامل به ارتباط با ایران داشتند و در همه جوامع بینالمللی به نفع ایران رای دادند و در مجموع رفتار صمیمانهای با من و دیگر مسئولان جمهوری اسلامی ایران داشتند که این مساله به دلیل نیاز این کشور به ایران نبود و جمهوری اسلامی ایران هرگز حتی یک ریال هم به ونزوئلا کمک نکرد چرا که این کشور بسیار ثروتمند و غنی ست و نیاز به کمک خارجی ندارد.
دوره وزارت شما در دولت آقای احمدینژاد در وزارت رفاه و تامین اجتماعی چگونه بود؟
دوره وزارت به من کمک کرد که تا بسیاری از رویاهای من محقق شود که از جمله آن بیمه رانندگان و بیمه خادمان مساجد محقق شد، بخشودگی جرایم کارفرماها انجام شد، بیمه ایرانیان، ساخت خانههای مهر برای بازنشستگان، تشکیل اورژانس اجتماعی و ... بود که در این دوره و با همراهی مجلس با وزارت رفاه این ابداعات انجام شد.
شما دوره هفتم و دوره نهم در مجلس شورای اسلامی وکیل مردم در خانه ملت بودید و در این دوره تجربه قانونگذاری و تدوین قوانین در کشور را دارید، ارزیابی شما درباره جایگاه مجلس در کشور و نظام جمهوری اسلامی ایران چیست؟
مجلس را قانون اساسی تعریف کرده است که بالاترین مرکز تصمیمگیری و نه اجرا در کشور است که حرف آخر را باید در قانونگذاری بزند و قوانین مصوب در قوه قانونگذاری باید از سوی قوه مجریه عملیاتی و اجرا شود. همچنین مجلس جای بحث و گفتوگو و تبادل نظر است و از این منظر فردگرایی در این نهاد جایی ندارد چرا که جای منطق و اندیشه و جمع عقول است.
قانونمندی و قانونمداری و لزوم رعایت قوانین در همه سطوح کشور از مسئولان قوا و مسئولان دستگاههای اجرایی گرفته تا همه لایههای مردم، چقدر کشور را به اهداف متعالی خود و پیشرفت و توسعه کشور نزدیک میکند؟
ما اگر مقید به اجرای قوانین شویم حتی اگر بدترین قانون را نیز اجرا کنیم بسیار مطلوب است و متاسفانه قانون در کشور ما به خوبی اجرا نمیشود و این مساله ریشهای فرهنگی و اجتماعی دارد، به این معنی که پیشینه دوسه هزار سال استبداد و حکومت پادشاهی در کشور که باعث میشد که استبداد برای مردم قانون بنویسد، باعث میشد که مردم مقابله با قانون را نوعی فضیلت و مبارزه تلقی کنند و از هر طریقی به زیر پا گذاشتن دستور ملوکانه که همان قانون بوده است، مبادرت ورزند که این خرده فرهنگ هنوز هم وجود دارد و باعث شده که ۱۰۰ درصد قانونی رفتار نکنیم اگرچه پس از انقلاب بهانه عدم رعایت قانون دلایل گذشته نیست و قانونگریزی ریشه در فرهنگ گذشته دارد.
شما به عنوان فردی در مقام قانونگذار، چه راهکارهایی را برای تبدیل فرهنگ قانونگریزی به فرهنگ رعایت اصولی و صحیح قوانین در کشور، ضروری میدانید؟
من دو راهکار کوتاه مدت و طولانی مدت را برای حل این معضل در نظر دارم. راهحل طولانی مدت یک راهکار فرهنگی است با آموزش و یادگیری از دوران کودکی انجام میشود که افراد جامعه از طریق جامعهپذیری با مقوله رعایت قانون آشنا خواهند شد. در راهحل کوتاه مدت نیز باید با اعمال محدویتها و اقدامات تنبیهی و جریمهای با متخلفان و قانونگریزان برخورد شود به این معنی که با تدوین قوانین، راهکارهای تنبیهی آن نیز در صورت عدم اجرا، ایجاد شود تا فرهنگسازی انجام شود.
این اقدامات تنبیهی و جریمهای باید در همه سطوح و از بالا تا پایین اعمال شود چرا که عدم رعایت قانون در ردههای بالای دولتی و اجرایی به سطوح پایین جامع نیز تسری مییابد، نظر شما در این زمینه چیست؟
قطعا همین طور است. بحث عمل کردن به قانون مهمتر از تدوین آن است تا شاهد تغییرات و اصلاحات گسترده در قوانین کشور نباشیم. به طور مثال قانون مقرر کرده که دولت باید بودجه سال آینده را ۱۵ آذر برای بررسی و تصویب به مجلس ارائه کند، اما وقتی دولت مانند امسال با اینهمه تاخیر لایحه بودجه را تقدیم مجلس میکند، هیچ تدابیر قانونی تنبیهی و اعمال محدودیت برای این کار ایجاد نشده است و بنابراین قانون بدون پشتوانه اجرا، کارآیی ندارد.
البته معتقدم تنبیه و جریمه باید هم به صورت فردی و هم گروهی باشد یعنی اگر من در مجلس تخطی از قانون کردم، نباید مجلس جریمه شود بلکه باید خود متخلف تنبیه و جریمه شود تا انحراف از قانون در دستگاهها و نهادهای کشور کاهش یابد.
تلخترین و شیرینترین خاطرهای را که در طول مدت نمایندگی خود در مجلس شورای اسلامی به یاد میآورید، چیست؟
شیرینترین خاطره زمانی است که قوانینی برای رفع مشکلات مردم در مجلس تصویب میشود و برای من زمانی که قانون افزایش حقوق بازنشستگان، بیمه کارگران روزمزد، بیمه رانندگان، قانون حمایت از حقوق کودکان بیسرپرست، افزایش حقوق مددجویان کمیته امداد و ... در مجلس تصویب شد، به یادماندنی ترین خاطرهها است.
اما تلخترین خاطرهها زمانی اتفاق میافتد که برخوردهای شخصی و فردی از تریبون مجلس را شاهد هستیم که به منظور تخریب شخصیت انجام میشود و نمونه اخیر ان را در مجلس دیدیم، خاطرههایی تلخ است و من معتقدم مجلس باید جای وحدت و اخلاق باشد و اگر یک ذره از درسهایی که از اسلام گرفتهایم را عملی کنیم، شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود و درس اخلاق و دوستی به همگان خواهیم داد.
دوستان مجلسی شما چه کسانی هستند؟
اگر بخواهم نام ببرم باید از همه نمایندگان اسم ببرم چرا که مجلس جای دوستی و یکدلی است و نه جای تقابل و تعارض و همین دوستیها است که باعث شده مجلس به جاافتادهترین مکان برای بیان مخالفتها و موافقتها تبدیل شود که هیچ کس مخالفها را به حساب دشمنی و مخالفت با اشخاص نمیگذارد و از این منظر همه نمایندگان را دوست خود در مجلس میدانم.
وارد مسائل سیاسی روز کشور میشویم. مهمترین اولویت بررسی سیاست در کشور بحث انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، نحوه آرایش گروههای سیاسی و مشارکت حداکثری مردم در انتخابات یازدهم است؟
در ابتدا معتقدم که حضور مردم در انتخابات یازدهم ریاست جمهوری، حضوری فعال و باشکوه خواهد بود چرا که تجربه ۱۰ دوره برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در کشور، این ادعا را اثبات خواهد کرد. همچنین گروههای سیاسی نیز حضور فعال و جدی در انتخابات خواهند داشت که برخی با انگیزه تثبیت و ماندگاری در قدرت، برخی با نیت احیا و بازسازی قدرت خود و برخی نیز برای ایجاد تغییر و تحول در کشور در انتخابات شرکت خواهند کرد.
همچنین افراد با سه نیت در انتخابات نامزد خواهند شد، برخی که معتقدند جایگاه آنها در حد ریاست جمهوری است، در انتخابات حاضر میشوند، برخی دیگر با هدف سهمخواهی و اینکه از دولت آینده سهمی در دولت دریافت کنند، نامزد میشوند و دسته سوم کسانی هستند که میخواهند زنده بودن توان سیاسی خود را به مردم یادآوری کنند که البته توفیق این افراد به رای مردم بستگی دارد و نکته مهم این است که خواستههای شخصی و گروهی از مسیر انقلاب خارج نشود و شاهد تکرار وقایع سال ۸۸ نباشیم.
افراد و گروهها برای شرکت در انتخابات ریاست جمهوری، چه مولفهها و مبانی را مد نظر قرار دهند تا توفیق عمومی داشته باشند و افکار عمومی را جلب کنند؟
برای جلب نظر مردم، همه نامزدها از بحث اقتصاد، و رفع مشکلات اقتصادی مانند تورم، گرانی،اشتغال و ... شروع خواهند کرد که ممکن است حالت شعاری بگیرد و به قدری تکرار شود که ماهیتی پوپولیستی پیدا کند اگر چه صراحتا از سوی نامزدها به این مساله اشاره نمیشود اما مانند آنچه در انتخابات پیشین مشاهده کردیم، وعدههای اعطای پنجاه یا صد هزار تومانی به مردم، احتمالا در این دوره نیز انجام خواهد شد.
از نظر شما یک نامزد انتخابات باید چه ویژگیهایی داشته باشد تا مردم به حرفها و شعارهای او اعتماد کنند و وی را توانا برای تحقق برخی از شعارها به شمار آورند؟
به نظر من مردم باید حول سه شاخص رئیس جمهور آتی کشور را انتخاب کنند. نخست اینکه به فرد رای ندهند بلکه به تیم رای دهند چرا که مدیریت یک کار تیمی و جمعی است و به صورت یک مجموعه به هم پیوسته از وزرا و مسئولان است و بنابراین مردم باید از نامزد انتخابات بخواهند که تیم مورد نظر خود را معرفی کند که بتوان درباره اینکه آیا ترکیب این تیم توان تحقق شعارها را دارد یا خیر، تصمیمگیری کند. بر این اساس مردم باید به تیم نمره دهند و اگر تیم دیگر نمره بهتری کسب کرد به آن رای دهند چرا که عرصه اجرا محل آزمون خطا نیست که افراد یک تیم را در طول مدت ریاست جمهوری ۱۵ بار تغییر دهیم.
شاخص دوم این است که مردم باید خارج از شعارهای انتخاباتی و تبلیغاتی نامزدها، از آنان برنامه بخواهیم که برنامههای مشخص خود در عرصههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و ... را ارائه دهند تا بر اساس برنامههای آنان، مردم رای دهند و در طول چهار سال ریاست جمهوری، هر سال حداقل ۲۵ درصد برنامههای مندرج در برنامه را از آنان مطالبه کنیم تا چنان نشود که در پایان ریاست جمهوری، رئیس جمهور بگوید مجلس نگذاشت، وزیر بگوید امام جمعه فلان شهر نگذاشت، مجلس بگوید فلان وزیر نگذاشت و ...
شاخص سوم این است که نامزدها باید بپذیرند که در راس نظام کشور ولایت فقیه تعریف شده که علاوه بر اینکه یک جایگاه معنوی است یک جایگاه قانونی نیز هست و همچنین بر اساس قانون اساسی، اصل تفکیک قوا از یکدیگر وجود دارد که این اصل برای پایان دادن به چندین هزار سال استبداد و تمرکز همه امور کشور در شخص پادشاه است و بر این اساس باید ضمن حفظ استقلال قوه مجریه، تعامل و وحدت با سایر قوا را پیشه کند.
یعنی شما معتقدید که رئیس جمهور باید در درجه اول پاسدار اصول مندرج در قانون اساسی باشد و آن را مبنای اجرا در کشور قرار دهد؟
قطعا. یعنی نامزدهای ریاست جمهوری باید با این تفکر وارد شوند که حوزه اختیارات رئیس قوه مجریه تنها در حد قوانین مندرج در قانون اساسی است و بر اساس اصل تفکیک قوا، قدرت میان قوه مجریه، قوه مقننه و قضاییه تقسیم شده است و در صورتی که هر قوه از وظایف خود تخطی کرد قوای دیگر میتوانند با آن برخورد کنند.
همچنین رئیس جمهور باید بداند که مردم در هرم قدرت جمهوری اسلامی ایران در راس هرم هستند و در واقع زیربنای هرم قدرت مردم هستند و آنان راس قدرت را انتخاب میکنند و این یکی از مهمترین دستاوردهای انقلاب اسلامی است چرا که در گذشته نظام سیاسی سلسلهمراتبی بوده و قدرتی به نام شاه در راس هرم قرار داشته که قدرتهای پایین را ترسیم میکرده است و اگر به این امر آگاه باشد، در خدمت به مردم از هیچ تلاشی دریغ نمیکند.
شما در صحبتهای خود به لزوم وحدت و تعامل میان قوا و مسئولان در کشور اشاره کردید که موید فرمایشات رهبر معظم انقلاب مبنی بر لزوم وحدت قوا در کشور است. تبعیت از رهنمودهای معظمله چقدر کشور را در نیل به اهداف و اصول نظام یاری میکند؟
همانطور که در قانون اساسی به صراحت آمده است که قوا باید با یکدیگر تعامل کنند و نیاید قوا به صورت جزیرهای اداره شود، لزوم اتحاد و انسجام در کشور چنان که رهبر معظم انقلاب بر آن تاکید دارند، مانع از وارد کردن خدشه به نظام و کشور است و رمز مصون ماندن از بادهای ملایم تا طوفانهای سنگین ضد کشور که از ابتدای انقلاب تا کنون وزیده است، وحدت کلمه و انسجام داخلی بوده است. در طول سالهای پس از انقلاب هیچ پیروزی در کشور بدون وحدت حاصل نشده است که جنگ ۸ ساله تحمیلی، تحریمهای اقتصادی، برنامه هستهای و ... از جمله آنها بوده است.
بر این اساس وحدت و اتحاد باید در همه لایههای اجتماعی و از بالا تا پایین وحدت پیشه کنیم و مسئولان باید گوش به فرمان رهبر معظم انقلاب باشند تا وقتی ایشان تذکری میدهند، باید فکر کنیم مخاطب سخن ایشان فقط ما هستیم تا آن نصیحت را در خود ایجاد کنیم نه اینکه فکر کنیم خطاب معظمله با دیگران است که این همان رفتار تفرقهافکنانه و شیطانی است.
اولویتهای دولت یازدهم از نظر شما چیست؟
دولت آینده باید بتواند ثبات اقتصادی در کشور ایجاد کند تا اعتماد مردم در بخشهای اقتصادی را بازگرداند. همچنین ایجاد الگوسازی در وضعیت معیشتی و ایجاد یک فرهنگ مصرفی مناسب که فرهنگ تولیدی را در کشور ارتقا دهد و اقتصاد را به رشد و شکوفایی برساند نیز از اقدامات ضروری است که دولت یازدهم باید در دستور کار قرار دهد. بحث اشتغال یکی دیگر از مباحثی است که باید مد نظر قرار گیرد چرا که دغدغه اصلی در کشور اشتغال جوانان است.
سازوکارهایی که برای تحقق این اولویتهای دولت آینده و برون رفت از مشکلات کنونی به ویژه در حوزه اقتصاد، مورد نیاز است، از نظر شما چیست؟
این معضلات در کشور حل نمیشود مگر اینکه قبول کنیم که ایران نیاز به بخش خصوصی دارد و این به این معنا است که دولت باید کوچک شده و بخشی از مسئولیتهای خود را به بخش خصوصی واگذار کند چرا که دیوانسالاری در کشور توسعه یافته و فربه شدن دولت نوعی بیماری در کشور است و معتقدم که شاکله دولت و نظام اداری ما بیمار است و این روند رسیدگی به مسائل و وظایف را کند و دشوار میکند و به دیوانسالاری غیر کارآمد میانجامد.
یکی از مباحث اساسی و مهم در کشور بحث مذاکره با ۱+۵ است، ارزیابی شما درباره این مذاکرات و تحلیل شما برای به نتیجه رسیدن مذاکرات ایران و ۱+۵ چیست؟
جمهوری اسلامی ایران از آنجایی که همواره اهل گفتوگو و منطق است با فرهنگ غنی خود همواره در گفتوگوها پیشتاز بودیم اما اگر ۱+۵ بخواهد با پیششرط و رویکرد برد- باخت وارد مذاکرات شود، ایران آن را نمیپذیرد اما اگر غرب برای حصول به نتیجه برد-برد پای میز مذاکرات حاضر شود، کل کشور موافق است چرا که جمهوری اسلامی ایران همواره نشان داده که کشور اهل تسلیم نیست و زیر بار حرف زور نمیرود.
استدلال من این است که ۱+۵ با هدف تسلیم کردن ایران وارد مذاکره میشود و مذاکرات برای این است که هرازگاهی ایران را چک کنند تا ببینند که نتیجه تحریمها و فشارهای اقتصادی بر ایران، چقدر در اتخاذ مواضع جمهوری اسلامی ایران تاثیر داشته است و باید متذکر شوم که ایران هرگز تسلیم نخواهد شد و با پشتوانه مردمی تنها به نتیجه برد- برد در مذاکرات میاندیشیم و در این راستا پیشنهادات ما همواره در حال ارتقا و نه در حال پسرفت است و مقامات مذاکره کننده با ایران اگر بخواهند مانند گذشته با برنامهای دیکته شده وارد مذاکره با ایران شوند، راه به جایی نخواهند برد.
در پایان نکتهای ناگفته باقی مانده است که بخواهید به آن اشاره کنید؟
من به عنوان نماینده مردم در مجلس نهم سالی سرشار از نیکی و آرامش را برای مردم کشور و همچنین مسئولان کشور و نمایندگان و همکاران در مجلس شورای اسلامی آرزومندم.