ایشان فوق العاده تابع مرجعیت بود و مجری احکام اسلام؛ از جریانات حاکم بر جامعه در آن زمان ناراحت بود و به همین جهت روحیه انقلابی پیدا کرده بود. به هیچ عنوان روحیه سیاسی صرف نداشت که سرنگونی نظام حاکم را با هدف ایجاد حکومتی که منافع بیشتری برای خودشان به همراه داشته باشد بخواهند. تنها از روی تعبدی که به جهت اعتقادات مذهبی داشت خواستار تغییر رژیم به سمت حکومت اسلامی بود.
حاج علی حبیب اللهیان از جمله اعضای اولیه و پایه گذار حزب موتلفه است که امروز دیگر تنها یاد و خاطراتش میان دوستان و آشنایان زنده خواهد بود. انسانی مؤمن و متدین و در عین حال با سابقه فعالیت سیاسی و حتی شکنجه توسط مأموران رژیم شاه.
سیدعلاء الدین میرمحمدصادقی از یاران دیرینه حاج علی حبیب اللهیان است که گوشه هایی از دوران مبارزه و زندگی وی را توصیف کرد.
از حاج علی حبیب اللهیان بگویید؛ از زمانی که موتلفه اسلامی تشکیل شد.
موتلفه توسط سه دسته ای تشکیل شد که یک دسته آنها به اصفهانی ها معروف و مشهور بودند؛ به علت اینکه عده ای از آن هیأت اصفهانی بودند نه اینکه منحصراً همه اعضای آن گروه اصفهانی باشند، لذا آنها به دسته اصفهانی‌ها مشهور شده بودند. دسته دیگری هم بودند که جناب آقای عسگراولادی و شهید عراقی و شهید لاجوردی تشکیل داده بودند.
دسته اصفهانی ها بیشتر در بازار و در سرای حاج حسن که منطقه غرب بازار بود فعالیت می کردند. یکی از این افراد که در این دسته حضور داشت مرحوم حاج علی حبیب‌اللهیان بود، فردی متدین و مذهبی و پیرو ولایت و معمولاً هم خیلی علاقه داشت که حرکت های فوق العاده‌ای در آن زمان انجام شود.
در یکی از جلساتی که مرحوم شهید بهشتی در حدود سال 1340 مسائل اجتماعی را مطرح می کردند گفتند به نظر شما برای اصلاح جامعه و حرکت به سوی داشتن یک جامعه اسلامی چه طریقی بهتر است؟ از طریق تحول امکان‌پذیر است یا از طریق انقلاب؟
در آن جلسه افرادی مثل مرحوم مهدی بهادران یا مرحوم عزت خلیلی گفتند که از طریق انقلاب باید اقدام و جامعه اصلاح شود؛ در برابر این افراد تندرو، کسانی هم حضور داشتند که مقداری ملاحظه کارتر بودند و به تحول اعتقاد داشتند.
از منظر ایشان باید ابتدا جامعه آماده می شد تا تحولی در جامعه و افکار عمومی صورت گیرد و پس از آن انتظار دگرگونی فوق العاده یا ایجاد انقلاب در کشور را داشت.
نگاه ایشان در خصوص نهضت امام (ره)چگونه بود؟
ایشان به مرحوم امام رحمت الله فوق العاده علاقه داشتند و در واقع جزو مریدان حضرت امام بودند. در بازار هم ایشان فعالیت هایی برای روشنگری، آشنایی و علاقمند کردن مردم به انقلاب و حضرت امام رحمت الله علیه داشتند؛ مرحوم حبیب اللهیان از جمله افرادی بود که می گفت، از طریق انقلاب باید جامعه اصلاح شود تا دگرگونی در وضع حکومت ایجاد شود اما به ترتیبی که مقداری سبک باشد نه به این صورت تند انقلابی، برعکس نظرات مرحوم بهادران که به اقدام حاد انقلابی و حرکت تهاجمی برای سرنگونی حکومت اعتقاد داشت.
البته این اصطلاح سبک بعدها زبانزد برخی دوستان شده بود و حتی بعد از انقلاب نیز گاهی گفته می شد که آقای حبیب اللهیان به حرکت سبک اعتقاد داشت.
روحیه انقلابی مرحوم حبیب اللهیان برگرفته از خصوصیات فردی ایشان بود یا مذهبی؟
ایشان فوق العاده تابع مرجعیت بود و مجری احکام اسلام؛ از جریانات حاکم بر جامعه در آن زمان ناراحت بود و به همین جهت روحیه انقلابی پیدا کرده بود. به هیچ عنوان روحیه سیاسی صرف نداشت که سرنگونی نظام حاکم را با هدف ایجاد حکومتی که منافع بیشتری برای خودشان به همراه داشته باشد بخواهند. تنها از روی تعبدی که به جهت اعتقادات مذهبی داشت خواستار تغییر رژیم به سمت حکومت اسلامی بود.
در خصوص دوره بازداشت ایشان نکته ای به خاطر دارید؟
در زمانی که افراد موتلفه را دستگیر می کردند ایشان را نیز بازداشت و به زندان بردند و درزندان مورد شکنجه‌های بسیاری قرار گرفت. ایشان بعد از آزادی، برای بنده تعریف کردند که «در زندان می خواستند سمت هایی را به من برای تحریک مردم به انقلاب تحمیل کنند؛ در صورتی که وقتی من می گفتم که چنین سمتی نداشته ام مورد شکنجه قرار می گرفتم. سرانجام گفتم: من همین سمت را داشته ام، شما می‌خواهید چه کار کنید؟»
سیدعلاء الدین میرمحمدصادقی از یاران دیرینه حاج علی حبیب اللهیان است که گوشه هایی از دوران مبارزه و زندگی وی را توصیف کرد.
از حاج علی حبیب اللهیان بگویید؛ از زمانی که موتلفه اسلامی تشکیل شد.
موتلفه توسط سه دسته ای تشکیل شد که یک دسته آنها به اصفهانی ها معروف و مشهور بودند؛ به علت اینکه عده ای از آن هیأت اصفهانی بودند نه اینکه منحصراً همه اعضای آن گروه اصفهانی باشند، لذا آنها به دسته اصفهانی‌ها مشهور شده بودند. دسته دیگری هم بودند که جناب آقای عسگراولادی و شهید عراقی و شهید لاجوردی تشکیل داده بودند.
دسته اصفهانی ها بیشتر در بازار و در سرای حاج حسن که منطقه غرب بازار بود فعالیت می کردند. یکی از این افراد که در این دسته حضور داشت مرحوم حاج علی حبیب‌اللهیان بود، فردی متدین و مذهبی و پیرو ولایت و معمولاً هم خیلی علاقه داشت که حرکت های فوق العاده‌ای در آن زمان انجام شود.
در یکی از جلساتی که مرحوم شهید بهشتی در حدود سال 1340 مسائل اجتماعی را مطرح می کردند گفتند به نظر شما برای اصلاح جامعه و حرکت به سوی داشتن یک جامعه اسلامی چه طریقی بهتر است؟ از طریق تحول امکان‌پذیر است یا از طریق انقلاب؟
در آن جلسه افرادی مثل مرحوم مهدی بهادران یا مرحوم عزت خلیلی گفتند که از طریق انقلاب باید اقدام و جامعه اصلاح شود؛ در برابر این افراد تندرو، کسانی هم حضور داشتند که مقداری ملاحظه کارتر بودند و به تحول اعتقاد داشتند.
از منظر ایشان باید ابتدا جامعه آماده می شد تا تحولی در جامعه و افکار عمومی صورت گیرد و پس از آن انتظار دگرگونی فوق العاده یا ایجاد انقلاب در کشور را داشت.
نگاه ایشان در خصوص نهضت امام (ره)چگونه بود؟
ایشان به مرحوم امام رحمت الله فوق العاده علاقه داشتند و در واقع جزو مریدان حضرت امام بودند. در بازار هم ایشان فعالیت هایی برای روشنگری، آشنایی و علاقمند کردن مردم به انقلاب و حضرت امام رحمت الله علیه داشتند؛ مرحوم حبیب اللهیان از جمله افرادی بود که می گفت، از طریق انقلاب باید جامعه اصلاح شود تا دگرگونی در وضع حکومت ایجاد شود اما به ترتیبی که مقداری سبک باشد نه به این صورت تند انقلابی، برعکس نظرات مرحوم بهادران که به اقدام حاد انقلابی و حرکت تهاجمی برای سرنگونی حکومت اعتقاد داشت.
البته این اصطلاح سبک بعدها زبانزد برخی دوستان شده بود و حتی بعد از انقلاب نیز گاهی گفته می شد که آقای حبیب اللهیان به حرکت سبک اعتقاد داشت.
روحیه انقلابی مرحوم حبیب اللهیان برگرفته از خصوصیات فردی ایشان بود یا مذهبی؟
ایشان فوق العاده تابع مرجعیت بود و مجری احکام اسلام؛ از جریانات حاکم بر جامعه در آن زمان ناراحت بود و به همین جهت روحیه انقلابی پیدا کرده بود. به هیچ عنوان روحیه سیاسی صرف نداشت که سرنگونی نظام حاکم را با هدف ایجاد حکومتی که منافع بیشتری برای خودشان به همراه داشته باشد بخواهند. تنها از روی تعبدی که به جهت اعتقادات مذهبی داشت خواستار تغییر رژیم به سمت حکومت اسلامی بود.
در خصوص دوره بازداشت ایشان نکته ای به خاطر دارید؟
در زمانی که افراد موتلفه را دستگیر می کردند ایشان را نیز بازداشت و به زندان بردند و درزندان مورد شکنجه‌های بسیاری قرار گرفت. ایشان بعد از آزادی، برای بنده تعریف کردند که «در زندان می خواستند سمت هایی را به من برای تحریک مردم به انقلاب تحمیل کنند؛ در صورتی که وقتی من می گفتم که چنین سمتی نداشته ام مورد شکنجه قرار می گرفتم. سرانجام گفتم: من همین سمت را داشته ام، شما می‌خواهید چه کار کنید؟»
