چند روز پس از آنکه حسن روحانی، رئیسجمهور در مهمترین تصمیم سیاست خارجی دولت اتاق فکر و راهبری مذاکرات هستهای را از شورایعالی امنیت ملی به وزارت خارجه محول کرد، از نماینده طرف مقابل میز گفتگوها نیز خبر رسید که 1+5 پیشنهادهای جدیدی برای تهران دارد.
سکوت دربرابر پیشنهادهای ایران
ارائه پیشنهادهای جدید اگرچه خبر آنچنان عجیبی برای ایران در مسیر مذاکرات هستهای محسوب نمیشود اما شاید بتواند پس از گفتگوها در آلماتی2 راهی جدید باز کند. ایران اگر در آلماتی1و2 با پیشنهادهایی مشخص پا به میدان مذاکرات گذاشته بود اما سکوت کاترین اشتون و سایر اعضای گروه 1+5 در مقابل این پیشنهادها به اتفاقی ناخواسته مبدل شد که شاید نام آن را بتوان پیشنهاد دربرابر پیشنهاد گذاشت.
بعد از طفره رفتن مدعیان از ارائه یک سازوکار مشخص برای پایان بخشیدن به مسئله ایران در مذاکرات آلماتی2 ایران وارد عمل شد و در قالب چند گام فرایند حل آن را به طرف مقابل پیشنهاد داد. رفع تحریمها مهمترین خواستهای بود که ایران در طرح پیشنهادی خود بهدنبالش برآمده بود و کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار بود نتیجه طرح چنین مباحثاتی را پس از بازگشت نمایندگان کشورهای عضو گروه 1+5 به پایتختهای خود و در مشورت با یکدیگر تلفنی به ایران اعلام کند.
تغییر در تیم مذاکره کننده و واکنش غرب
این تماس برقرار نشد و همهچیز در سکوت گذشت تا برگزاری انتخابات ریاستجمهوری و تغییرات سیاسی در ایران که شاید بهانه مناسبی برای رقم زدن شرایط جدید و بازگشت به گفتگوها بود. تغییر تیم مذاکراتی ایران در آژانس بخشی از این شرایط بود و در گام دیگر حسن روحانی مسئولیت مذاکرات هستهای را از شانههای شورایعالی امنیت ملی برداشت و بر دوش وزارت خارجه گذاشت. شاید بهدنبال همین تغییر و تحولات بود که اشتون فرصت را مغتنم شمرد و در حاشیه نشست اقتصادی سران گروه 20 در سنپترزبورگ اعلام کرد: اتحادیه اروپا آماده شنیدن پیشنهادهای طرف ایرانی است. او در گفتگو با روزنامه عربستانی عکاظ درباره روابط اروپا و ایران گفته است: بسیار مهم است که مذاکرات گروه 1+5بر سر برنامه هستهای ایران آغاز شود و 1+5پیشنهادهای جدیدی برای تهران دارد.آمریکا نیز در واکنش به این تحولات اعلام کرد؛ اگر دولت جدید ایران بخواهد به طور جدی و ملموس در جهت عمل به تعهدات بین المللی خود گام بردارد و برای حل این مسئله راه حلی مسالمت آمیز پیدا کند، آنگاه خواهد دید آمریکا شریکی راغب و مایل در این زمینه خواهد بود.
ساز ناکوک انگلیس با پیشنهادات هسته ای اشتون برای ایران
اما نماینده انگلیس در ساز مخالف با اشتون در سازمان ملل اعلام کرد که گروه 1+5 در مذاکرات آتی با ایران همان پیشنهاد آلماتی 1 را مطرح خواهد کرد. پیتر ویلسون معاون نماینده دائم انگلیس در سازمان ملل در نشستی در شورای امنیت که برای استماع گزارش کمیته تحریم ایران تشکیل شده بود اعلام کرد که این گروه در مذاکرات آینده با ایران پیشنهاد ارائه شده در مذاکرات آلماتی1 را مجددا تکرار می کند.
نخستین دیدار ظریف با اشتون
با محول شدن مسئولیت مذاکرات هستهای به وزارتخارجه، مذاکرهکننده ارشد، وزیر خارجه خواهد بود و نخستین دیدار در پیگیری مباحثات هستهای را محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه با کاترین اشتون برگزار خواهد کرد. به گفته اشتون، محمدجواد ظریف در آخرین گفتگوی تلفنی بر توجه ایران به از سرگیری رایزنیهای بینالمللی تأکید و اشاره کرده که دیدارش با گروه 1+5 در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در اینماه در نیویورک انجام خواهد شد. اما این دیدار میتواند دیدارهای بعدی را نیز در پی داشته باشد.ژحسن روحانی در تبلیغات انتخابات ریاستجمهوری از پایین بودن سطح فعلی نمایندگان 1+5 در مذاکرات انتقاد داشت و همین پیشبینیها درخصوص رهبری تیم مذاکراتی ایران از سوی خود وزیرامورخارجه را افزایش داد. تاکنون مذاکرهکننده ارشد هستهای، دبیر شورایعالی امنیت ملی بوده و نمایندگی ایران را در مذاکره با گروه کشورهای 1+5 بر عهده داشته است. بهنظر میرسد در طرف مقابل هم تغییرات گسترده در انتظار تیم مذاکره هستهای آژانس است؛ حتی کاترین اشتون رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم که رهبری نمایندگان 1+5 در مذاکرات هستهای را برعهده دارد، گفته در سال 2014 از سمت خود در اتحادیه اروپا کنارهگیری خواهد کرد.
مسابقه سیگنال های اروپا و آمریکا به دولت جدید ایران
سیگنال های مثبت دولت های اروپایی و آمریکایی به دولت جدید ایران حالا دیگر بیشتر به یک مسابقه شبیه شده است. منابع اروپایی اعلام کردند که دادگاه عمومی اروپا با صدور رایی، اعمال تحریم های این اتحادیه علیه هشت بانک و شرکت تجاری ایران را فاقد وجاهت حقوقی اعلام کرده است.هنوز یک روز از تصمیم دادگاه اروپا و انتقاد طرف آمریکایی نگذشته، جان کری وزیر خارجه آمریکا که برای گفتگو درباره اقدام نظامی علیه سوریه به جمع وزرای خارجه اروپایی در لیتوانی رفته بود، از تمدید 180 روزه معافیت های خرید نفتی 11 کشور( ژاپن و10 کشور اروپایی) از ایران خبر داد.