گفتگوی ویژه

مجلس نظارت های بین المللی خود را تقویت کند

بنده معتقدم مجلس می‌تواند دیپلماسی قوی و مستقل در راستای اهداف و سیاست‌های کلان نظام جمهوری اسلامی داشته باشد. اما دیپلماسی پارلمانی به این معنا نیست که مجلس به این هماهنگی نیاز ندارد و یا در جهت خلاف سیاست‌هایی که وزارت خارجه دنبال می‌کند باشد. بلکه باید دیپلماسی مجلس در راستای عزت، حکمت و مصلحت فعال باشد. بنابراین ما از مجلس یک دیپلماسی قوی و یک اقدام و عمل نسبت به آن چه که دولت بر اساس قانون می‌خواهد اجرا کند، می‌خواهیم.
مجلس شورای اسلامی در تاریخ ۲۳ تیر سال ۱۳۷۲ ، روز ۱۰ آذر ماه، سالروز شهادت مجتهد مجاهد و سیاستمدار متعهد آیت الله سید حسن مدرس را به عنوان روز مجلس نامگذاری کرد. یکی از وظایف مجلس نظارت بر روابط بین المللی کشورو قرارداد ها است. با دکتر محمد کرمی راد، عضو شورای مرکزی حزب مؤتلفه اسلامی در این رابطه گفتگو کرده ایم.

آیا نظارت مجلس بر روابط و قراردادهای بین المللی کافی و تمام بوده است؟

ضمن گرامی داشت روز مجلس، یکی از وظائف مجلس به عنوان قانون گذار، نظارت است و بر اساس ساختاری که در مجلس تشکیل شده، کمیسیونهایی که تشکیل داده و آیین نامههای داخلی که وجود دارد، هر کمیسیونی در تخصص خود مسائل را پیگیری میکند و تعدادی از این کمیسیونها از جمله کمیسیون انرژی، اقتصاد، برنامه و بودجه، امنیت، سیاست خارجی و صنایع علی رقم وظیفه ذاتی و قانونی که بر عهده دارند، بخش نظارت بر عملکرد در امورات بین الملل هم از وظایف شان است. به عنوان مثال برجام قراردادی مهم و اقدامی حائز اهمیت بود، درست است که شورای عالی و امنیت ملی جایگاه قانونی خود را دارد ولی مقام معظم رهبری به 9 بند مجلس و 10 بند شورای عالی امنیت ملی توجه دارند و بر اساس آن یک خط مشی کاری را به تیم مذاکره کننده و در حقیقت به وزارت خارجه و دولت ابلاغ میکنند یا کرسنت که احتمالا جمهوری اسلامی ایران بابت آن جریمه ای با رقم نجومی خواهد شد به دلیل عدم نظارت مجلس بر قراردادها پدیده ای بسیار شوم است که اگر نظارت وجود داشت نباید این گونه مسائل پیش میآمد. باید مجلس بر مبنای وظیفه ذاتی خود در همه قراردادها و مناسبتها نقش اول را داشته باشد و اگر دولت فعالیتهایی انجام میدهد که خلاء قانونی دارد باید به کمک مجلس این خلاء بر طرف شود زیرا مجلس در رأس امور است. بنا به فرمایش بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران، ملاک قانون است و مجرای قانون هم مجلس است. وقتی مصوبه ای بنا شد مجلس باید بر آن نظارت داشته باشد. کوتاهی از جانب هر وزارت خانه یا دولت به هیچ وجه پذیرفته نیست و باید برای این گونه مسائل بین مجلس و دولت مکانیزمی روشن و دقیق تبیین و تعیین شود.

با توجه به آن چه که فرمودید عملکرد مجلس در نظارت را ضعیف میدانید؟ مجلس در نظارت های
بین المللی ضعیف عمل می
کند؟

بدون شک در زمان وزارت آقای مهندس زنگنه در دولت سازندگی و در دولتهای قبل، این اتفاق افتاده است و قراردادی با امارات بستند و بعد هم این فاجعه اتفاق افتاد. طبیعی است که در آن زمان مجلس کوتاهی کرده است و لذا یکی از مصیبتهایی که در سطح ملی وجود دارد همین گونه مسائل است. این رقم حقوقهای نجومی آفتی برای دلسردی بخش عظیمی از جامعه شده است که سطح میانگین حقوق اکثریتشان زیر 2 میلیون، کمتر از این یا در همین حد است. دولت در این رابطه شفاف سازی نکرد و برخورد خوبی نیز نداشت. باید در این جا مجلس حرف اول را میزد زیرا دیوان محاسبات زیرمجموعه مجلس است و رئیس آن از مجلس رای میگیرید. وقتی دیوان محاسبات کوتاهی میکند یعنی مجلس کوتاهی کرده است.

به نظر مجلس به خوبی در بررسی قرار دادهای بین المللی نظارت ندارد ؟

وقتی از نائب رئیس مجلس وقت، آقای پزشکیان، سؤال کردند که FATF چیست؟ گفتند: نمی دانم! وقتی نمیدانید پس چه چیز را تصویب کردید؟ چرا گذاشتید مجلس قانونی را تصویب نماید که بر اساس یک طرح از پیش تعیین شده و با مطالعه دقیق استکبار و دولتهای غربی به اسم دولت پاک، همه سر شاخههای اصلی یعنی همه شاهرگهای اصلی اقتصاد مخصوصا تبادل پولی ما را زیر نظر بگیرند و اینها هم امضاء میکنند. این به چه معناست؟ چرا باید ظرف 20 دقیقه برجام تصویب شود؟ البته توجیه کردند که مرحله اقدامی برای برجام است و توافق نامه قطعی با 5+1 نبوده و دست اقدامی بوده است که باید در این راستا صورت بگیرد. در ابتدا وزارت خارجه اعلام کرد که تمام تحریمها حتی تحریمهای موشکی و بانکی برداشته میشود. شخص آقای دکتر روحانی، رئیس جمهور محترم این را بیان کردند و حالا مدت‌‌ها از آن گذشته است. مجلس در این راستا چه کاری انجام داده است؟ اخیرا آقای علاء الدین بروجردی رئیس کمیسیون امنیت ملی صدایشان درآمده و حرفهایی گفته اند و به تازگی هم سخنگوی امنیت ملی گزارشی در صحن علنی مجلس راجع به برجام دادند. به نظر بنده اینها برای جامعه کافی و اقناع کننده نیست. چه نخبگان و خواص و چه عوام آن قدر توجیه هستند که دلدادگی به دنیای غرب و توجه نکردن به رهنمودهای رهبر عزیز انقلاب را متوجه شوند. ایشان دلسوزانه با عنایت به این که دشمن شناسی یکی از مهمترین مسائل دولتهاست یک سری تذکرات را فرمودند.

در ادامه همین نکته که فرمودید باید حواسمان به دشمن باشد، یک سری روابط است که مجلس باید به تعمیم آن با کشورها کمک کند. دیدارهایی از این جنس که رئیس فدراسیون روسیه به ایران میآید و با مقامات کشور دیدار میکند، را چقدر برای مجلس مفید میدانید؟

بنده معتقدم مجلس میتواند دیپلماسی قوی و مستقل در راستای اهداف و سیاستهای کلان نظام جمهوری اسلامی داشته باشد. اما دیپلماسی پارلمانی به این معنا نیست که مجلس به این هماهنگی نیاز ندارد و یا در جهت خلاف سیاستهایی که وزارت خارجه دنبال میکند باشد. بلکه باید دیپلماسی مجلس در راستای عزت، حکمت و مصلحت فعال باشد. بنابراین ما از مجلس یک دیپلماسی قوی و یک اقدام و عمل نسبت به آن چه که دولت بر اساس قانون میخواهد اجرا کند، میخواهیم. وقتی دولت قصد دارد قانون را اجرا کند طبیعی است که باید مجلس نظارت داشته باشد. بنده خاطرم هست در سال 92 یا 93 وقتی آقای دکتر صالحی به عنوان فنی ترین شخص به تیم مذاکره کننده با گروه 5+1 اضافه شدند، در مصاحبه با خبرگزاری شهرستان اعلام کردم که ای کاش دو حقوقدان بین الملل یا فردی از کمیسیون امنیت مجلس نیز به این تیم اضافه میشد که اینها بر موادی که در تفاهم نامه نوشته میشود نظارت کنند تا بعدها دچار مشکل نشده و افسوس نخوریم که چرا غفلت کردیم و فلان تعبیر و فلان اصطلاحی که اینها به کار بردند معنایی دیگر هم داشته است و ما متوجه آن نشده ایم.

https://shoma-weekly.ir/DhFGST