بین الملل

شکست طرح عربستان در نشست اخیر اتحادیه عرب

یک کارشناس مسایل بین الملل انگیزه اعدام شیخ نمر در این مقطع زمانی را تلاش عربستان برای جبران بخشی از شکست ها یا ناکامی های خود دانست و گفت: با توجه به حجم تبلیغاتی که تاکنون عربستان در این خصوص انجام داده است، به نظر با میزان موفقیت واقعی اش فاصله بسیاری دارد. رفتار جمهوری اسلامی ایران در قبال عربستان تاکنون مبتنی بر محاسبه گری و متانت بوده است، اما آنچه مسلم است در منازعه و رقابت دو کشور، تکنیک ها و لوازم مختلفی از مکاتبات و مناسبات سیاسی تا تهدید نظامی جا دارد.
دکتر حسن لاسجردی عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی در گفت وگو با خبرنگار شفقنا با اشاره به اعدام شیخ نمر، اظهار کرد: عوامل مختلفی برای این تصمیم عربستان در این مقطع زمانی می توان برشمرد، اما در مجموع به نظر می رسد که موضوع مهم و اساسی در این بین، شکست های پی در پی، عدم توفیق در پرونده های مشترک بین ایران و عربستان و به هدف نرسیدن عربستان در اقداماتی است که از چند سال گذشته انجام داده است. عربستان در تلاش است که به گونه ای بتواند بخشی از شکست ها یا ناکامی های خود را جبران کند. شاید این عامل، مهم تر از همه متغیرهای دیگر باشد.

او تصریح کرد: عربستان بر این باور است که در حال حاضر منازعه بزرگ منطقه بر دو پایه ایران و عربستان در حال طراحی، برنامه ریزی و پیشروی است و به نوعی خود را در یک نزاع سیاسی، اعتقادی و حتی اقتصادی و امنیتی با ایران می بیند. بر این اساس پیوند این موضوع -اعدام شیخ نمر- با ایران از این حیث است که عربستان بر این باور است که در پرونده های مشترک ایران با عربستان از جمله سوریه، عراق، یمن، فلسطین، لبنان و دیگر پرونده های این گونه، بار تحولات در منطقه خاورمیانه بین ایران و عربستان در حال تقسیم شدن است؛ ما یک جبهه تشکیل داده ایم و آنها در طرف دیگر ما هستند. عربستان خواسته و ناخواسته در حال پیش بردن این نزاع در منطقه است تا بتواند در این منازعه موفق شود یا اگر موفق نمی شود، دیگران را در منطقه آورد تا این موفقیت را تضمین کند.

این کارشناس مسایل بین الملل با بیان اینکه درباره تلاش های عربستان برای یارگیری در منطقه و تشکیل بلوک سیاسی علیه ایران گفت: اولین بار نیست که چنین اتفاقی رخ می دهد و ما در دوران مختلفی از جمله زمان جنگ نیز شاهد چنین اتفاقاتی بودیم. در بعضی منازعات سیاسی نیز گاهی اتفاق می افتد که رقابت های قدرت های منطقه ای به چالش، نزاع، درگیری لقظی و رقابت بیانجامد. موضوع مهم فعلی این است که کشورها در روابط خود محاسباتی دارند که از این محاسبات بسیار ساده دوستی و …. گذشته است و تا حدی فراتر نگاه می کنند. در عین حال برای تصمیم گرفتن درباره اقدامی مانند قطع رابطه، متغیرهای چندین و چندگانه ای از مسایل بسیار عادی روابط دو جانبه و چندجانبه تا بحث های سیاسی، امنیتی و … مطرح است.

عضو شورای مرکزی حزب موتلفه اسلامی با اشاره به تلاش های گسترده عربستان بویژه در حوزه رسانه و تبلیغات برای نشان دادن اینکه همه با عربستان هستند، اظهار کرد: عربستان، اجلاس های مختلفی برگزار می کند و از کشورهای دیگر می خواهد و به آنها امتیازاتی می دهد تا بتواند این جریان را ایجاد کند، اما با توجه به حجم تبلیغاتی که تا کنون عربستان در این خصوص انجام داده است، به نظر با میزان موفقیت واقعی اش فاصله بسیاری دارد. به طور مثال عربستان بعد از شهادت آقای نمر بویژه بعد از حمله به سفارتش در ایران، تلاش فراوانی کرد که اصل موضوع شهادت شیخ نمر که به عنوان جنایت علیه بشر یا جنایت علیه انسان بی دفاع است را سرپوش بگذارد و به موضوع حمله به سفارت به عنوان یک اقدام خلاف قواعد بین المللی بپردازد. بسیاری از کشورها را هماهنگ و بسیاری کشورهای عربی را دعوت کرد و به ببسیاری از کشورها وعده و وعید داد، اما در مجموع تاکنون کشورهای مهم و دارای نقش موثر با این اقدام عربستان، همراه نشده اند و بعضی از کشورهای کوچک که برای ما هم چندان مهم نیستند، با گرفتن امتیازاتی به این کار تن دادند.

لاسجردی با اشاره به گام های دیگر عربستان در این جهت از جمله نشست های منطقه ای گفت: اقدامی که در اتحادیه عرب اتفاق افتاد نیز در این راستا بود، اما در آنجا نیز توفیق آن چنانی نداشته است. چرا که در ارزیابی نشست اخیر اتحادیه عرب نیز باید این مساله را مورد توجه قرار داد که آیا عربستان توانسته است کشورهای همراه خود را به یک اقدام عملیاتی یا یک اقدام فوری دعوت کند؟ مشاهده می شود که اینطور نشده است.

اقدامات اخیر عربستان، امتیازات قابل توجهی برایش نداشته است

او ادامه داد: اقدام سومی که به تازگی آغاز شده، بحث های مربوط به تهدید و بهره گیری از قوه قهریه است که با توجه به اینکه ما در یک منطقه بسیار بسیار بحران خیز و بی ثبات به سر می بریم، معمولا کشورها تلاش نمی کنند که از قوه قهریه یا جنگ، نزاع و درگیری به عنوان یک عامل برخورد و مقابله استفاده کنند. در مجموع آنچه عربستان می خواست در حوزه تبلیغات و رسانه بسیار سر و صدا کرد و برد رسانه ای داشت. در حال حاضر نیز تلاش های فراوانی صورت می گیرد تا گفته شود که عربستان همچنان به این روند ادامه خواهد داد، اما واقعیت این است اقداماتی که تاکنون عربستان دنبال کرده است، امتیازات قابل توجهی برای آن نداشته است.

عربستان موفق به ایجاد همگرایی منطقه ای و در نتیجه فرامنطقه ای نشده است

لاسجردی با بیان اینکه عربستان در مجموع موفق به ایجاد یک همگرایی منطقه ای و در نتیجه یک همگرایی فرامنطقه ای نشده است، گفت: در حال حاضر عربستان علاوه بر اینکه از شکست های خود در پرونده سوریه، عراق، لبنان و یمن بسیار عصبانی بوده و آن تصمیم را گرفت. در این مرحله باز هم عصبانی تر خواهد شد و می طلبد که کشورهای مقابل آن بر فرض ایران، عراق، سوریه و… بسیار مواظب باشند و رفتار معقولانه داشته باشند تا در گذر زمان این عصبانیت و تعصب بی جهت فراموش شود یا کاهش پیدا کند.

او با اشاره به تغییری که عربستان در حاکمیت داشته است که با تغییر نسل در جاکمیت نیز همراه بود، اظهار کرد: به قول رهبر معظم انقلاب، افراد کم تجربه ای در عربستان سر کار آمده اند و تا زمانی که پخته شوند و زیر و بم های رفتار یک دولتمرد عاقل و حسابگر را داشته باشند، کمی فاصله است. نکته دیگر این است که به هر صورت امکان دارد آنها بخواهند در همین فصل ناپختگی، بحران ایجاد کنند و از طریق بحران، مشکلات خود را حل کنند و نتیجه لازم را بگیرند.

این کارشناس مسایل بین الملل تصریح کرد: عربستان و در اصطلاح تیم جدید حاکمیتی آن -چه ولیعهد چه وزیر دفاع آن- فکر می کند که نظامات بین المللی، کشورهای غربی و بعضا کشورهای منطقه با او در زمینه تنش های فعلی با ایران همکاری می کنند و در اصطلاح او دست برتر را دارد. در چنین شرایطی به طور حتم رفتار عاقلانه، محاسبه گرانه یا رفتار همراه با تأمل و تأنی اما با پشتوانه لازم، همین کاری است که جمهوری اسلامی ایران تا امروز انجام داده است. ایران در ابتدا تلاش کرده است از طریق دیپلماتیک و رایزنی های لازم با کشورهای منطقه، تصمیمات عربستان را نقش بر آب کند. از جمله این موارد، اقدامات وزیر خارجه محترم در ارتباطات، تماس های تلفنی و گپ و گفت های مختلف و فرستادن هیات های مختلف به کشورهای منطقه و فرامنطقه هستند.

رفتار ایران در قبال عربستان تاکنون عاقلانه و بر مبنای محاسبات توان خود بوده است

او با اشاره به نامه نگاری های ایران در خصوص رفتار عربستان در منطقه در بحث تروریسم و بر هم زدن ثبات کشورها با سازمان ملل و در جریان قرار گرفتن کشورها یا عناصر بین المللی، گفت: در عین حال داشتن پشتوانه لازم برای اینکه پاسخ عربستان را بدهد؛ همین کاری که مقامات مختلف ایرانی در حال انجام آن هستند. بر فرض کاری که دبیر شورای عالی امنیت ملی در دیدار با صدر اعظم سابق آلمان انجام داد مبنی بر اینکه ما باید از کانون های تولد یا بروز و ظهور داعش های جدید یا تروریسم های جدید را جلوگیری کنیم که مشخص است مرجع آن کیست. بر این اساس به نظر می رسد رفتار جمهوری اسلامی ایران تاکنون عاقلانه و بر مبنای محاسبات توان خود بوده است. در عین حال اگر عربستانی ها تهدید کرده اند، ما هم دست برتر را در منطقه داریم و بیش از آنچه آنها فکر می کنند می توانیم آنها را تهدید کنیم.

لاسجردی رفتار جمهوری اسلامی ایران را رفتاری معقولانه و حسابگرانه خواند و گفت: همین رفتار معقولانه باعث شد که در همین چند روز گذشته بسیاری از کشورهای بزرگ و کوچک، خواستار میانجی گری میان ایران و عربستان شدند. علاوه بر آن تلاش کردند که عربستان را به سکوت یا رفتار آرام و عقلانه دعوت کنند و از آنها خواستند که رفتاری غیر تنش آفرین داشته باشند. در مجموع رفتار جمهوری اسلامی ایران تاکنون مبتنی بر محاسبه گری و متانت بوده است، اما آنچه مسلم است در منازعه و رقابت دو کشور، تکنیک ها و لوازم مختلفی از مکاتبات و مناسبات سیاسی تا تهدید نظامی جا دارد. به نظر می رسد ایران تاکنون توانسته است این پیام را در جاهای مختلف و از کانال های مختلف به عربستان برساند که عربستان نمی تواند در منطقه آن طور که خود می خواهد نقش آفرینی کند و منطقه نیازمند یک مدیریت دسته جمعی همراه با احترام متقابل برای همه کشورها است.

https://shoma-weekly.ir/wCgiAN