بین الملل

شکست براندازی دمشق، نگاه ها به دیپلماسی تهران

اختلاف ها در میان مخالفان اسد بر سر قدرت آینده تشدید شده، غرب و موافقان براندازی نظام به این نتیجه رسیده اند که دیگر نمی توانند به گزینه نظامی متوسل شوند و نهایتا راه حل دیپلماتیک با نقش آفرینی ایران موثرترین راه حل بحران سوریه را رقم می زند.
با شکست غرب در توسل به گزینه نظامی و درک مخالفان منطقه ای و جهانی اسد از لزوم نقش آفرینی ایران، مدیریت پرونده حل و فصل بحران سوریه می تواند این تهدید را به فرصتی برای تاثیر گذاری هر چه بیشتر تهران مبدل کند.  
اختلاف ها در میان مخالفان اسد بر سر قدرت آینده تشدید شده، غرب و موافقان براندازی نظام به این نتیجه رسیده اند که دیگر نمی توانند به گزینه نظامی متوسل شوند و نهایتا راه حل دیپلماتیک با نقش آفرینی ایران موثرترین راه حل بحران سوریه را رقم می زند. این برشی مقطعی از فضای تحولات سوریه است که می تواند دورنما و روند حل بحران را در این کشور مشخص کند. هرچند طرفداران خارجی براندازی اسد همچنان امیدوارند که بتوانند با جنگ فرسایشی داخلی یکی از اضلاع مقاومت را در وضعیت ضعف و تنش نگه دارند، اما ارزیابی های جدید آنان از صحنه میدانی درگیری ها و پاکسازی گسترده پایگاه های تروریستی در خاک سوریه به تدریج غرب را به این صرافت انداخت که دیگر راه حل نظامی نمی تواند ضامن تغییر معادلات قدرت خاورمیانه از دروازه دمشق باشد. استارت این تغییر درک را ماموریت 'اخضر الابراهیمی' فرستاده ویژه سازمان ملل پس از کوفی عنان به سوریه زد و اظهار وی مبنی بر اینکه 'هنوز برای براندازی اسد زود است' گویای تغییری ماهوی در رویکرد مخالفان خارجی درباره روند تحولات به ویژه پس از حملات رعد آسای ارتش به مواضع گروه های مسلح بود.
در همین حال روزنامه واشنگتن پست آمریکا با اشاره با اینکه 'طرح صلح آمریکایی برای منطقه که در سال 1973 و در جریان جنگ اعراب با اسراییل پایه گذاری شد در حال فروریختن است'، نوشت: با تحولات جاری در سوریه به ویژه احتمال درگیری های مذهبی، دیگر قدرت یا دوستی آمریکا با کشورهای منطقه نخواهد توانست مانند سال های گذشته، تمام کننده باشد و هزینه رویارویی های بعدی به ویژه در رابطه با اسراییل را باید دولت آمریکا بپردازد.
اندیشکده 'مرکز بین‌‌المللی مطالعات استراتژیک' در مقاله‌‌ای نوشت: طی سال‌ها ایران نشان داده که انعطاف‌پذیری زیادی در مقابل شرایط متغیر منطقه‌ای دارد. برکناری حکومت اسد متفاوت از چالش‌های دیگری که ایران در گذشته با آنها مواجه بوده و با موفقیت پشت سر گذاشته نیست. شاید به این دلیل باشد که ایران تصمیم گرفته در حال حاضر هم‌چنان از سوریه حمایت کند و نقشه تغییر موضع را به بعد واگذار کند. بسیاری معتقدند ریسک ایران در این شرایط بسیار بالاست، زیرا سرنگونی اسد توانایی ایران برای ترسیم قدرت خود در منطقه را به میزان قابل‌‌توجهی کاهش خواهد داد. هرچند سرنگونی حکومت کنونی سوریه قطعاً به ضرر ایران خواهد بود، اما تأثیر آن به آن شدت که دیگران معتقدند نخواهد بود. در واقع ایران احتمالاً مانند گذشته خود را با این محرکه‌‌های منطقه‌‌ای در حال تغییر انطباق خواهد داد. این اندیشکده ادامه داد: با این وجود، زمانی که اسد برکنار شود ایران بهترین کار را خواهد کرد: خود را با اوضاع جدید وفق خواهد داد. بالاتر از همه اینکه ایران به گزینه‌‌های سیاستی 'کمترین بد ممکن' عادت دارد. تهران از دست دادن یک متحد نزدیک و یک سرمایه عظیم ژئوپلتیک را احساس خواهد کرد، اما هیچ‌کدام از اینها برای تهران بی‌‌سابقه نیست. ایران از توانایی‌‌اش برای عملکرد موفق در محیط‌‌های خصمانه آگاه است، همان طور که در مورد عراق شاهد بودیم.
در این میان اجلاس غیر متعهد ها فرصت خوبی برای نقش آفرینی ایران در چارچوب سیاسی برای حل بحران سوریه است. علی اکبر صالحی وزیر خارجه از ارائه پیشنهاد ایران درباره سوریه خبر داد و گفت: این پیشنهاد در نشست سران جنبش عدم تعهد مطرح و مورد رایزنی قرار خواهد گرفت. صالحی پنج شنبه شب در یک برنامه تلویزیونی با بیان این که وضعیت سوریه باید با تدبیر حل شود، تصریح کرد: در نشست مکه با بسیاری از کشورها به رایزنی در این زمینه پرداختیم و در یک سال و اندی که از بحران سوریه می گذرد در رایزنی مداوم با بسیاری از کشورها و همچنین در تماس با معارضه با دولت سوریه بودیم. وزیر خارجه اضافه کرد: باید مدیریت کرد تا بحران تصنعی سوریه معالجه شود و دولت و معارضان به تفاهم برسند. وزیر خارجه از پیشنهاد جمهوری اسلامی ایران در خصوص سوریه خبر داد و بدون ارائه جزئیات آن عنوان کرد: این پیشنهاد در نشست سران جنبش عدم تعهد با سایر کشورها مورد رایزنی قرار خواهد گرفت و پیشنهادی منطقی و اصولی است که همه اطراف را در برمی گیرد و منافع مردم سوریه و وضعیت منطقه را در نظر خواهد گرفت. رئیس دستگاه دیپلماسی همچنین با اشاره به پیشنهاد مرسی، رئیس جمهور مصر برای تشکیل گروه تماس با حضور ایران، ترکیه، عربستان و مصر اظهار داشت: وزیر خارجه مصر اخیرا در تماسی تلفنی از ما برای حضور در نشست گروه تماس دعوت کرد که ما نیز آمادگی خود را اعلام کردیم.



https://shoma-weekly.ir/PeEHqn