تا آنجایی که اطلاع دارم اولین بار است که گفتهاند نماینده کشور ایران را نمیپذیرند، در حالی که تعیین نماینده با ما است نه امریکا. تصمیم بسیار عاقلانه و منطقی حضرت آقا موجب شد دست امریکا رو شود و مردم بدانند امریکا مسئله هستهای برایش مطرح نیست، بلکه مقابله با انقلاب مردمی و نظامی است که در دنیا مطرح شده است و با منافع کثیف ابرقدرتها در تضاد است. مقام معظم رهبری هم مجوز داده بودند که اقدام شود، ولی همان موقع فرمودند من اعتمادی به امریکا ندارم. به نظر من این دقیقترین جملهای است که میتوان گفت. یعنی برای اینکه به دنیا نشان بدهند ملت صلحدوست هستیم و علاقه داریم با تمام دنیا روابط صحیح داشته باشیم، ولی در عین حال اعتمادی به امریکا نداریم. همان طور که ایشان فرمودند نرمش قهرمانانه و مذاکره انجام شد، اما دیدیم از کینهتوزی و خصومت امریکا ذرهای کاسته نشد و چه بسا بدتر هم شد.
با این حساب شما به آینده مذاکرات هستهای هم خوشبین نیستید؟
از روز اول برداشتم این بود که امریکا قابل اعتماد نیست و اصلاً به این مذاکرات خوشبین نبودم و هنوز نیستم. امیدوارم به نتیجه برسد و نظرم اشتباه باشد، ولی با توجه به اینکه سالها در امریکا بودم و با سیاستهای امریکا در حکومتها و نظامهای مختلف زمان نیکسون، کارتر و... آشنا بودم، میدانم امریکا اصولاً یک رژیم قلدر و غیرقابل اعتماد است و بهترین تعبیری که میشود گفت همان تعبیری است که حضرت امام به کار بردند که رابطه ایران و امریکا رابطه گرگ و میش است، اینها واقعاً میخواهند مثل یک گرگ به ایران حمله کنند. خوشبین نیستم، اما با تصمیمی که گرفته میشود کاملاً موافقم، برای اینکه حقانیت و ایدههای سیاسی ما برای دنیا مشخص میشود. مقام معظم رهبری فرمودند سلاح کشتار جمعی برای ما حرام است و این جزو اسناد سازمان ملل است که به تصویب رسیده است.
انرژی هستهای برای ما برای استفاده صلحجویانه از آن است و نهتنها برای ما که میخواهیم همه مردم دنیا از این منبع انرژی خدادادی استفاده کنند، اما یقیناً مشکل آمریکا، هستهای نیست. اگر هستهای حل شود مسئله حقوق بشر را مطرح خواهد کرد و در صورت حل شدن مسئله حقوق بشر مبارزه با تروریسم را مطرح میکند. اگر آن هم حل شود، مسئله اسرائیل و لبنان را مطرح خواهد کرد و بهانههای دیگر... در بیانیه اخیر پارلمان اروپا مطرح شد که ایران بایستی همجنسبازی را هم آزاد کند. همه اینها نشان میدهد که با هم اختلافات اساسی داریم که به این راحتیها قابل حل نیست. وقتی در جریان مذاکرات هوشیارانه عمل کنیم، میتوانیم حقانیت و صلحدوستی خود را به دنیا ثابت کنیم و نشان بدهیم امریکا منطق صحیحی ندارد تا اینجا هم موفق عمل کردیم و بدون وادادگی نشان دادهایم طالب صلح هستیم و میخواهیم با همه کشورها رابطه خوبی را برقرار کنیم. حتی به انتخابات ریاست جمهوری ما اعتراض کرده و گفتهاند با استانداردهای ما هماهنگ نیست! طبیعی است ما استانداردهایی برای خودمان داشتهایم.
بنابراین گرچه مذاکره در این مقطع را میپسندم و امیدوارم به نتیجه برسد، اما همان تعبیری که مقام معظم رهبری فرمودند به عنوان یک درسآموخته در مکتب ایشان را بیان میکنم، به امریکا اعتماد ندارم و همان چیزی که در اسناد آمده و آن مبلغ جزئی هم که قرار بود آزاد شود، هنوز عمل نشده است. به نظر نمیآید بتوانیم در آینده نزدیکی به توافق همهجانبهای برسیم.
در مورد بهانهای که آمریکاییها برای نپذیرفتن سفیر ما در سازمان علل تراشیده اند چه نظری دارید؟
حتی در صورت پذیرش اتهام آمریکا مبنی بر غیرقانونی بودن تسخیر لانه جاسوسی، اقدام گروگانگیری بدون تلفات ایران با صدماتی که آمریکا به ما زده است قابل مقایسه نیست؛ از کودتای ۲۸ مرداد و حاکم کردن یک دیکتاتور که برای منافع آمریکا مردم ایران را قتل عام کرد و نیز دادن سلاح کشتار جمعی به عراق و حتی اقدام مستقیم در شلیک به هواپیمای مسافربری ایران و... آنها برای ماجرای دفاع از جاسوسان خود اینگونه رفتار میکنند ولی برخی معتقدند از سوی ایران احساس وادادگی میشود.
مقام معظم رهبری در صحبتهای اخیرشان در فروردینماه فرمودند هیچ یک از فعالیتهای هستهای ما تعطیلبردار نیست. این نشان میدهد ایشان نظارت کامل دارند و طبق قانون اساسی تصمیمگیرنده مسائل مهم سیاسی خارج از کشور هستند و به هیچ وجه اجازه نخواهند داد دچار وادادگی سیاسی شویم. ممکن است به بعضی از روشهای مسئولین انتقاداتی داشته باشند. مثل مکالمه تلفنی آقای رئیسجمهور و آقای اوباما را تأیید نفرمودند، اما به هر حال نظارت عالی دارند و اجازه نخواهند داد از خطوط قرمز عبور شود. یقین دارم جمهوری اسلامی ایران متضرر نخواهد شد.
حضور سازمان ملل در خاک امریکا باعث سوءاستفاده امریکا نشده است؟
ظاهر امر این است که امریکا در سازمان ملل یک رأی دارد و ایران هم یک رأی، طبیعی است که امریکا اقمار و کشورهای اقماری دارد و کمکهایی به کشورهایی میکند و ارتباطهایی دارد و جزو پنج کشور صاحب حق وتو و جزو اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل است. همه اینها اهرمهایی برای امریکاست که میتواند اعمال قدرت کند و متأسفانه دیدهایم که این جور کارها علیه حقوق بشر تمام میشود، مثلاً قطعنامههایی که علیه اسرائیل در سازمان ملل صادر میشود، معمولاً با وتوی امریکا ملغی میشود. تصمیماتی که خلاف نظر و علیه منافع رژیم اشغالگر باشد، منجر به وتوی امریکا میشود. بنابراین رابطه امریکا با سازمان ملل یک رابطه زورمدارانه است. این ویژگی همه قدرتهای صاحب حق وتو هستند، ولی امریکا بیش از همه نقش دارد.
در ماجرای اخیر ایران اعلام کرده است هیچ کسی را غیر از آقای ابوطالبی معرفی نمیکنیم. آینده این ماجرا را چگونه میبینید؟
تصمیمی که امریکا اعلام کرده، بعید است در شرایط کنونی تغییر کند، مگر اینکه سازمان دیگری دخالت یا درخواستی کند. مصوبات مجلس سنای امریکا را همین جوری نمیشود تغییر داد؛ مگر اینکه یک ارگان جهانی وارد عمل شود و آن را تغییر بدهد. در این باره یا باید از مجراهای رسمی وزارت خارجه اقدام شود یا NGOها و ICAPP اقدام کنند، منتهی اگر بخواهم از طریق ICAPP اقدام کنم باید مجوزی از یک مقام رسمی داشته باشم.
با توجه به حضور شما در هیئت رئیسه ICAPP، آیا میشود کاری انجام داد؟
مستقیماً نمیتوان وارد عمل شد و ما فقط پیگیری میکنیم. اگر مقام مسئولی بخواهد آن را در کنفرانس بینالمللی احزاب سیاسی آسیایی (ICAPP) مطرح کنیم، موظفیم پیگیری کنیم. هنوز تصمیمی گرفته نشده است. بدون اینکه مجوزی داشته باشیم، دخالت ما توجیهناپذیر است.
پیشنهاد شخص شما در این باره چیست؟
اگر از طرف مسئولین حتی شفاهی هم از ما خواسته شود، بلافاصله با رئیس هیئت رئیسه تماس میگیریم و مطرح میکنیم که پیگیری کنند. معمولاً ICAPP این کارها را پیگیری میکند. در موارد مختلف پیگیری کرده است و موثر هم بوده، به عنوان ارگانی که وجهه جهانی پیدا کرده است.