بین الملل

سفر متفاوت دیپلماتهای ایران به نیویورک

برای نخستین بار اوباما سعی کرد با لحنی توام با احترام با ایران سخن بگوید و به نوعی مشروعیت استدلال های اساسی ایران در زمینه برنامه های امنیت ملی اش را بپذیرد. درباره موضوع هسته ای، اوباما به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کرد و درباره سوریه هم گفت که در نهایت نگرانی اصلی ایران یعنی رشد تروریسم در اثر تداوم وضع کنونی را قبول دارد.البته اوباما هیچ ایده جدیدی روی میز نگذاشت و نشانه ای بروز نداد که بتوان آن را به معنای ایجاد یک تغییر محاسباتی در آمریکا در نظر گرفت
محمد علایی- وزرای خارجه ایران و آمریکا برای نخستین بار در چارچوب نشست گروه 1+5، با یکدیگر ملاقات کردند. نشستی که در آن تمامی آداب دیپلماتیک رعایت شد و جان کری نیز سمت راست محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران نشست که در ادبیات دیپلماتیک نشانه ای از تمایل طرفین به تعدیل تنش ها به شمار می رود.  حاضران در این نشست نیم ساعته پس از خروج از سالن محل مذاکرات بیش از هر چیز از تغییر لحن ایران شگفت زده شدند. به نحوی که ویلیام هیگ، وزیر خارجه انگلیس بلافاصله در توئیتر خود از لحن مثبت ایران سخن گفت. کاترین اشتون، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز که ریاست این نشست را بر عهده داشت فضا را پرانرژی توصیف کرد، این در حالی است که حضور کری و ظریف در یک سالن و دور یک میز مذاکره، که امری بی سابقه از زمان انقلاب اسلامی تا کنون به شمار می رود، توجه رسانه ها را به خود معطوف کرده بود.  پیش از این وزرای خارجه ایران و آمریکا در

می 2007، به طور تصادفی با یکدیگر برخورد کرده بودند..

هرچند ظریف می گوید حسن روحانی، رئیس جمهور جدید ایران با وجود درخواست اوباما برای ملاقات، به دلیل کمبود وقت از این اقدام صرفنظر کرده است، اما وزیر خارجه ایران در نشست پنجشنبه آداب دیپلماسی را به جا آورد و پس از دست دادن با کری در حالی که لبخند می زد، روی صندلی نشست. روی خندان و انرژی مثبت ظریف از همان ملاقات نخست، اشتون را نیز تحت تاثیر قرار داد. به نحوی که او در جمع خبرنگاران گفت: از پرانرژی بودن وزیر خارجه ایران به وجد آمده است.

پیش از آغاز این نشست، کری تاکید کرده بود که حتما مذاکرات خوبی خواهد داشت. ظریف نیز در صفحه
فیس بوک خود ابراز امیدواری مشابهی کرد اما در عین حال خاطرنشان کرد نباید از این نشست انتظار نتیجه داشت. اکنون همه نگاه ها به 16 روز دیگر دوخته شده که گروه 1+5 و ایران دومین نشست خود را در ژنو برگزار می کند.

اما خوش و بش وزرای خارجه مقدمه یک رویداد مهم تر در روابط ایران و آمریکا بود. پس از دیدار وزرای خارجه ایران و آمریکا در حالی که روحانی و تیم سیاست خارجی اش در حال آماده شدن برای بازگشت به تهران بودند، باراک اوباما در یک تماس تلفنی با روحانی در هتل اقامتی وی روابط ایران و آمریکا را به سطح تماس تلفنی روسای جمهور ارتقا داد. روحانی و اوباما در خصوص مسائل هسته ای صحبت کردند و البته روحانی گفته بود زمان برنامه ریزی شده برای ملاقات اوباما نداشته وگرنه مشکلی وجود نداشته است.

 

  واکاوی سخنان روحانی و اوباما

اما دو روز پیش از این نشست تاریخی، با سخنرانی های باراک اوباما و حسن روحانی در نیویورک می توان گفت که تاریخ یک بار دیگر ورق خورده است. در سخنرانی هر دو نفر به ویژه رئیس جمهور ایران نکات بسیار مهمی وجود داشت.

با این اظهارات، می توان با اطمینان این قضاوت را مطرح کرد که دوران کاملا جدیدی آغاز شده و تحولات پس از این، کمتر شباهتی به گذشته خواهد داشت. این سخن البته حاوی هیچ داوری در این باره نیست که آینده تا آنجا که به امنیت و منافع ملی ایران مربوط می شود مثبت است یا منفی. این موضوع به عوامل بسیار مختلف و پیچیده ای بستگی دارد که برخی از آنها در آینده حتی ممکن است رخ بدهد. فعلا فقط می توان برخی قضاوت های خام را مطرح کرد.

به باور اکثر کارشناسان سخنان حسن روحانی در مجمع عمومی سازمان ملل متحد کاملا راضی کننده بود. سخنان و مواضعی که مطرح شده کاملا دقیق، حساب شده و سنجیده و با در نظر گرفتن شرایط حاکم بر نظام بین الملل و همچنین مناسبات میان ایران و آمریکا بود.

نخست اینکه ایران از خلع سلاح شیمیایی سوریه استقبال می کند. دوم، روحانی گفت ایران مایل به افزایش تنش ها با آمریکا نیست. سوم، رئیس جمهور تاکید کرد در صورتی که صدای واحدی از آمریکا شنیده شود، ایران آماده دستیابی به چارچوبی مشترک برای مدیریت اختلافات است و چهارم، روحانی برنامه خود برای حل موضوع هسته ای را با شفافیت کامل اعلام کرد.

در آن سو، سخنرانی اوباما در سازمان ملل متحد نشان داد که آمریکا احتمالا در آینده نزدیک سطح فشارها بر ایران را در همان سطح قبلی ثابت نگه خواهد داشت اما درخواستهای خود را به طور تصاعدی افزایش میدهد!

برای نخستین بار اوباما سعی کرد با لحنی توام با احترام با ایران سخن بگوید و به نوعی مشروعیت استدلال های اساسی ایران در زمینه برنامه های امنیت ملی اش را بپذیرد. درباره موضوع هسته ای، اوباما به فتوای رهبر معظم انقلاب اسلامی اشاره کرد و درباره سوریه هم گفت که در نهایت نگرانی اصلی ایران یعنی رشد تروریسم در اثر تداوم وضع کنونی را قبول دارد.البته اوباما هیچ ایده جدیدی روی میز نگذاشت و نشانه ای بروز نداد که بتوان آن را به معنای ایجاد یک تغییر محاسباتی در آمریکا در نظر گرفت. هسته مرکزی سخنان او درباره ایران همان ها بود که پیش تر بارها گفته بود: نخست اینکه درباره امنیت اسرائیل مصالحه نمی کند، دوم اینکه ایران باید برای رفع فشارها و بهره مندی از حقوقش باید ابتدا نگرانی های آمریکا درباره برنامه هسته ای اش را رفع کند، سوم اینکه تعهدات بین المللی ایران همان است که در قطعنامه های شورای امنیت آمده و چهارم اینکه حرف کافی نیست و آمریکا بر اساس عمل قابل راستی آزمایی ایران تصمیم گیری خواهد کرد.

 

https://shoma-weekly.ir/KXiirk