زخم کهنه 17 ماهه ناآرامی ها در سوریه، روز به روز عمیق تر می شود و تحمل درد آن برای ملت این کشور طاقت فرسا شده است. درگیری های خشونت بار میان نیروهای دولتی و مخالفان مسلح، شهرهای مختلف سوریه را تبدیل به میدان جنگی تمام عیار کرده است. هر روز ده ها نفر کشته و زخمی می شوند و صدها نفر دیگر نیز از ترس جان خویش، خانه و کاشانه را رها می کنند و آواره این سو و آن سو می شوند. جنگ، خون و ویرانی چهره اصلی سوریه در این روزهاست.
زخم کهنه 17 ماهه ناآرامی ها در سوریه، روز به روز عمیق تر می شود و تحمل درد آن برای ملت این کشور طاقت فرسا شده است. درگیری های خشونت بار میان نیروهای دولتی و مخالفان مسلح، شهرهای مختلف سوریه را تبدیل به میدان جنگی تمام عیار کرده است. هر روز ده ها نفر کشته و زخمی می شوند و صدها نفر دیگر نیز از ترس جان خویش، خانه و کاشانه را رها می کنند و آواره این سو و آن سو می شوند. جنگ، خون و ویرانی چهره اصلی سوریه در این روزهاست.
اما جامعه جهانی تاکنون نتوانسته این انتظار را برآورده سازد و در عمل اندکی از رنج ملت سوریه بکاهد و نوید بخش صلح در این کشور باشد. گرچه بسیاری از کشورهای جهان سخن از ضرورت کمک به حل بحران در سوریه می گویند اما یا در این مسیر تنها شعار داده اند و یا طرح های پیشنهادی آنها هیچ کمکی به حل بحران نکرده که هیچ؛ بحران را نیز گسترش داده است.
به نظر می رسد عامل اصلی ناکامی روندهای بین المللی برای حل بحران سوریه در این بوده که بیشتر طرح ها و اقدامات بین المللی در مورد سوریه به جای آنکه دربردارنده اصل بی طرفی و صلح طلبی باشد، یکجانبه و غیرسازنده بوده و از همین رو خود تبدیل به یک مانع در پیشبرد صلح شده است.
نشست اخیر سازمان همکاری اسلامی در عربستان نمونه بارز تبلور آشکار ناکامی روندهای بین المللی در حل و فصل مسالمت آمیز بحران در سوریه است. در نشست فوق العاده ای که روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد، عضویت سوریه در این سازمان به حالت تعلیق درآمد. این در حالی است که به موازات این تصمیم، هیچ اشاره ای به مسلح بودن مخالفان دولت سوریه و ضرورت خلع سلاح آنها نشد.
گرچه گفته می شود هدف از این تصمیمات کمک به حل بحران در سوریه است، اما تجربه نشان داده این گونه مواضع و اقداماتی که تنها از یک طرف درگیری حمایت می کند، نتیجه ای جز بی اعتمادی طرف مقابل نسبت به این گونه رویه ها نخواهد داشت.
نگاهی به مواضع عربستان سعودی که خود پیشنهاد دهنده نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی در مکه مکرمه بود، نشان می دهد که چنین تصمیم ها و نشست هایی در پایان نمی تواند کمکی به حل بحران داشته باشد. عربستان سعودی از جمله کشورهایی است که آشکارا خواهان سقوط دولت بشار اسد در سوریه است و از مخالفان این کشور حمایت می کند. مقام های سعودی بارها از ضرورت ارسال کمک های نظامی به مخالفان سخن گفته اند.
تجربه طرح صلح کوفی عنان نماینده سازمان ملل و اتحادیه عرب در بحران سوریه، نیز یکی دیگر از مواردی است که رویکرد غیرسازنده کشورهای تاثیرگذار منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال این کشور را نشان می دهد. بنابر آنچه گفته شد این سئوال مطرح می شود که آیا در فضایی که دولت سوریه خود را در برابر مخالفانی می بیند که از سوی کشورهای مخالف آن، حمایت مالی و نظامی و سیاسی می شوند، آیا می توان انتظار کوتاه آمدن و خالی کردن صحنه را به نفع مخالفان داشت؟ تردیدی نیست که جانبداری بیشتر روندهای بین المللی در مورد سوریه از مخالفان دولت، نتیجه ای جز گسترش فضای دو قطبی در این کشور نخواهد داشت.
روز جمعه گذشته سازمان ملل اعلام کرد که 'اخضر ابراهیمی' وزیر خارجه سابق الجزایر بعنوان نماینده ویژه این سازمان و اتحادیه عرب جایگزین کوفی عنان می شود. به نظر می رسد با انتخاب اخضر ابراهیمی جامعه جهانی بار دیگر در آزمون دیگری قرار گرفته است. تردیدی نیست که جامعه جهانی مسئولیت بزرگی در قبال ناآرامی ها در سوریه دارد. گسترش خشونت ها و خرابی ها ایجاب می کند تا دولت ها و سازمان های بین المللی با هدف پایان دادن به این بحران، راه حل های سازنده و واقع گرایانه ارایه دهد. بی تردید تاریخ در مورد عملکرد جامعه جهانی در قبال بحران در سوریه و میزان تعهد کشورهای دیگر برای اتخاذ موضع مسئولانه و جلوگیری از خشونت افسار گسیخته در این کشور قضاوت خواهد کرد.
اما جامعه جهانی تاکنون نتوانسته این انتظار را برآورده سازد و در عمل اندکی از رنج ملت سوریه بکاهد و نوید بخش صلح در این کشور باشد. گرچه بسیاری از کشورهای جهان سخن از ضرورت کمک به حل بحران در سوریه می گویند اما یا در این مسیر تنها شعار داده اند و یا طرح های پیشنهادی آنها هیچ کمکی به حل بحران نکرده که هیچ؛ بحران را نیز گسترش داده است.
به نظر می رسد عامل اصلی ناکامی روندهای بین المللی برای حل بحران سوریه در این بوده که بیشتر طرح ها و اقدامات بین المللی در مورد سوریه به جای آنکه دربردارنده اصل بی طرفی و صلح طلبی باشد، یکجانبه و غیرسازنده بوده و از همین رو خود تبدیل به یک مانع در پیشبرد صلح شده است.
نشست اخیر سازمان همکاری اسلامی در عربستان نمونه بارز تبلور آشکار ناکامی روندهای بین المللی در حل و فصل مسالمت آمیز بحران در سوریه است. در نشست فوق العاده ای که روزهای سه شنبه و چهارشنبه هفته گذشته برگزار شد، عضویت سوریه در این سازمان به حالت تعلیق درآمد. این در حالی است که به موازات این تصمیم، هیچ اشاره ای به مسلح بودن مخالفان دولت سوریه و ضرورت خلع سلاح آنها نشد.
گرچه گفته می شود هدف از این تصمیمات کمک به حل بحران در سوریه است، اما تجربه نشان داده این گونه مواضع و اقداماتی که تنها از یک طرف درگیری حمایت می کند، نتیجه ای جز بی اعتمادی طرف مقابل نسبت به این گونه رویه ها نخواهد داشت.
نگاهی به مواضع عربستان سعودی که خود پیشنهاد دهنده نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی در مکه مکرمه بود، نشان می دهد که چنین تصمیم ها و نشست هایی در پایان نمی تواند کمکی به حل بحران داشته باشد. عربستان سعودی از جمله کشورهایی است که آشکارا خواهان سقوط دولت بشار اسد در سوریه است و از مخالفان این کشور حمایت می کند. مقام های سعودی بارها از ضرورت ارسال کمک های نظامی به مخالفان سخن گفته اند.
تجربه طرح صلح کوفی عنان نماینده سازمان ملل و اتحادیه عرب در بحران سوریه، نیز یکی دیگر از مواردی است که رویکرد غیرسازنده کشورهای تاثیرگذار منطقه ای و فرامنطقه ای در قبال این کشور را نشان می دهد. بنابر آنچه گفته شد این سئوال مطرح می شود که آیا در فضایی که دولت سوریه خود را در برابر مخالفانی می بیند که از سوی کشورهای مخالف آن، حمایت مالی و نظامی و سیاسی می شوند، آیا می توان انتظار کوتاه آمدن و خالی کردن صحنه را به نفع مخالفان داشت؟ تردیدی نیست که جانبداری بیشتر روندهای بین المللی در مورد سوریه از مخالفان دولت، نتیجه ای جز گسترش فضای دو قطبی در این کشور نخواهد داشت.
روز جمعه گذشته سازمان ملل اعلام کرد که 'اخضر ابراهیمی' وزیر خارجه سابق الجزایر بعنوان نماینده ویژه این سازمان و اتحادیه عرب جایگزین کوفی عنان می شود. به نظر می رسد با انتخاب اخضر ابراهیمی جامعه جهانی بار دیگر در آزمون دیگری قرار گرفته است. تردیدی نیست که جامعه جهانی مسئولیت بزرگی در قبال ناآرامی ها در سوریه دارد. گسترش خشونت ها و خرابی ها ایجاب می کند تا دولت ها و سازمان های بین المللی با هدف پایان دادن به این بحران، راه حل های سازنده و واقع گرایانه ارایه دهد. بی تردید تاریخ در مورد عملکرد جامعه جهانی در قبال بحران در سوریه و میزان تعهد کشورهای دیگر برای اتخاذ موضع مسئولانه و جلوگیری از خشونت افسار گسیخته در این کشور قضاوت خواهد کرد.