جنبش عدم تعهد، از چه جایگاه و ظرفیتی در نظام بین الملل برخوردار است؟
جنبش غیر متعهدها یا «نم» یک ظرفیتی است در راستای حمایت های همه جانبه از کشورهایی که در ارتباط با نظام بین الملل دچار مشکل می شوند. جنبش عدم تعهد، می تواند ظرفیت و قدرت مناسبی در سازمان ملل و در عرصه بین المللی در واکنش به تحولات گوناگون از جمله جنگ ها، رفع تهدیدات و مسائلی از این قبیل، داشته باشد. نم، در دوره ای که گذشت، در ارتباط با مذاکرات هسته ای بین ایران و 1+5 و گزارش های واهی و بی اساسی که حدود 12 سال علیه نظام جمهوری اسلامی ایران- آن هم به واسطه همین کشورهایی که دشمنی شان بعداً بیشتر آشکار شد؛ مثل عربستان و برخی کشورهای حاشیه خلیجه فارس، رژیم صهیونیستی و منافقین که امروز آشکارا دست در دست رژیم صهیونیستی و آل سعود قرار داده است- مواضع و بیانیه های خوبی به نفع جمهوری اسلامی صادر کرد. ما امروز شاهد این هستیم که سازمان ملل به دست چند کشور افتاده است که این سازمان را تبدیل به بازیچه دست خودشان قرار داده اند و در نتیجه می بینیم که متأسفانه سازمان ملل از منشور اصلی و اهداف کلی خود که اهداف بشر دوستانه است، دور شده و از مسیر اصلی خود خارج شده است. جنبش غیرمتعهد با ظرفیتی که دارد، می تواند نقش آفرینی کند و ضعف هایی که بر سازمان ملل مستولی شده را به نوعی بپوشاند، اما متأسفانه فقدان یک رهبری در جنبش غیرمتعهدها و درگیر شدن با مسائل روزمره و پیش پا افتاده، آن را از اهدف اصلی خود دور ساخته است.
به نظر شما دولت ما توانسته است از ظرفیت های جنبش عدم تعهد در عرصه های بین المللی به خوبی استفاده کند؟
دولت و دستگاه دیپلماسی ما، باید بسیار قوی تر و فعالانه تر کار می کرد و در خصوص ماهیت آمریکا و غیرقابل اعتماد بودن این کشور، روشنگری های فراوانی انجام می داد، اما نتوانستند از ظرفیت عدم تعهد، به نحو شایسته ای استفاده کند. در ارتباط با استفاده دولت یازدهم از ظرفیت های نم، آنچه مشهود است و ما می بینیم، این است که در این خصوص ضعیف عمل کرده است و نمره قابل قبولی دریافت نمی کند.برای دوره پیش رو و دوره های آینده، ما باید برنامه داشته باشیم و بر اساس این برنامه، خواسته های بر حق ملت های تحت ظلم و ستم استکبار را محقق کنیم. چنانچه بین کشورهای عضو نم، یک اتحاد و همبستگی ایجاد شود، این اتحاد و انسجام می تواند یک تحولی در راستای خواسته های کشورهای عضو و نیز حمایت از برخی کشور ها بوجود آورد. امروز شاهد این هستیم که کشور یمن دچار صدمات سنگینی از سوی یک رژیم تا به دندان مسلحی شده است که آمریکا با حمایت های خود، آن را غرق در سلاح و تجهیزات کرده است و نفت آن را به ثمن بخس دارد می برد. البته این از سیاست های آمریکا است که سعی دارد تا مناقشات منطقه ای را افزایش دهد، تا به رونق اقتصادی خود برسد و کارنجات و صنایع تسلیهاتی اش دوام پیدا کند و به تعطیلی کشیده نشود. آمریکا با چالش های اقتصادی فراوانی روبرو است و نیازمند ایجاد چالش در منطقه است.
جنبش عدم تعهد، در قبال مسائل منطقه غرب آسیا توانسته است، نقش خود را به خوبی ایفا کند؟
سؤالی که درباره جنبش عدم تعهد قابل طرح است این است که چرا نم نتوانست در رابطه با بحرین، یمن، افغانستان، پاکستان، میانمار و مخصوصاً کشمیر که این همه شیعه تحت ظلم قرار گرفتند، اقدامی انجام دهد؟ در عراق و سوریه ما شاهد این هستیم که 84 کشور علناً به آموزش، تقویت و تجهیز تروریست ها و فرستادن آنها به سوریه و عراق اقدام کردند و درواقع علیه بشریت اقدم کردند،اما حقیقتا از فرصت عدم تعهد نتوانستیم استفاده لازم را انجام دهیم. می شد جلسات مختلفی برگزار کرد و دامنه روشنگری را افزایش داد و اتحاد و انسجام بین کشورهای عضو را ارتقا می داد. فرصت پیش رو، فرصتی است که نباید از دست برود.
اینکه ما چرا نتوانستم در پی راستی آزمایی هایی که در قضیه هسته ای انجام دادیم و صداقتی که در موضوع برجام از خود نشان دادیم و علی رغم اینکه جنبش عدم تعهد در طی سال های گذشته، بیانیه های خوبی در حمایت از جمهوری اسلامی صادر کرده بود، این جنبش را با خودمان همراه کنیم، جای بررسی کارشناسانه و دقیق دارد.