لاله افتخاری، از اعضای هیئت تدوینکننده منشور توسعه فرهنگ قرآنی، در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)،، در مورد سند منشور توسعه فرهنگ قرآنی و وضعیت آن در سالهای پس از ابلاغ و اجرایی شدن آن و نیز برخی مسائل دیگر حول این سند مهم قرآنی، گفت: زمانی که در مجلس شورای اسلامی به عنوان نماینده مردم تهران حضور داشتم و از سوی دیگر در جریان فعالیتهای قرآنی قرار داشتم، زمانی که وارد مجلس شدم به فکر استفاده از ظرفیتهای مجلس افتادم، زمانی که علاقهمندی همکاران را مشاهده کردم طرحی با عنوان «شورای عالی قرآن» تهیه و تصویب شد.
وی افزود: در ادامه و پس از اینکه گزارشی از این موارد را به محضر مقام معظم رهبری تقدیم کردم، ایشان فرمودند در دفتر، افراد متخصص و صاحبنظر حضور دارند و امر فرمودند که از این افراد استفاده کنیم. اعضای دفتر مقام معظم رهبری نیز در ادامه و پس از مراجعه ما اعتقاد داشتند، این حرکت از سمت شورای عالی انقلاب فرهنگی صورت بگیرد، مطلوبتر خواهد بود. به همین خاطر کار را جدیتر دنبال کردیم.
نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: در نهایت نیز به منظور ساماندهی، هدایت، نظارت و حمایت فعالیتهای قرآنی و توزیع بودجه و ... قرار شد، فعالیتهایی تحت عنوان یک چارچوب خاص صورت بگیرد. پیشینه این کار نیز به دغدغههایی که برای ساماندهی فعالیتهای قرآنی وجود داشت، برمیگشت.
افتخاری اظهار کرد: قبل از آن نیز به صورت نمونه بودجه فعالیتهای قرآنی و حمایت از تشکلهایی که ذیل سازمان تبلیغات اسلامی و ارشاد فعالیت داشتند در قالب کمیته حمایت از تشکلهای مردمنهاد قرآنی و توزیع بودجه گذاشته بودیم که زیر نظر وزارت ارشاد فعالیت داشت.
وی با اشاره به اینکه در شورای عالی انقلاب فرهنگی نیز حضور داشته است، بیان کرد: در نهایت همه فعالیتها و برنامهها منجر به این شد که طرح اولیه به این شورا ارجاع داده شود و در سه حوزه کلان آموزش عمومی قرآن، تبلیغ و ترویج و آموزش و پژوهش قرار بگیرد. همچنین دستگاههای مختلف و نمایندگان تشکلهای مردمی در آن کمیته حضور داشتند تا از موازیکاری جلوگیری، خلأها شناسایی و در جهت پر کردن آنها و تعین اولویتها و تحقق دغدغههای مقام معظم رهبری گام بردارند.
هنوز هم چالش جدیای در زمینه منشور وجود ندارد
عضو هیئت پایش از کمیسیون و دبیرخانه شورای توسعه فرهنگ قرآنی با اشاره به اینکه هر کار جدیدی میتواند با چالشها و مشکلاتی مواجه شود، گفت: یکی از کم مشکلترین برنامهها همین سند و منشور توسعه فرهنگ قرآنی است. به اعتقاد من هنوز هم چالش جدیای در زمینه این منشور وجود ندارد. با این وجود به اعتقاد من یکی از مشکلات این است که هنوز آن باور و جدیت در مسئولان در بحث قرآن ایجاد نشده است برای همین است که شورای توسعه با وجود ظرفیت بسیار بالایی که دارد، اما از حداقل آن ظرفیت استفاده شده است.
افتخاری در پاسخ به این سوال که استفاده نشدن از حداکثر ظرفیت منشور به عنوان یک چالش یا ضعف مطرح نیست، گفت: این البته چالش در ساختار نیست، بلکه چالش در اجراست. خداوند قانون خود را به خوبی وضع کرده است، اما اگر عدهای حجاب را به خوبی رعایت نکنند یا روزه نگیرند و نماز نخوانند، این به معنای ضعف قانون وضع شده نیست، بلکه عدم باور و اجرای آن است. یعنی کار به مجری و ناظر برمیگردد. حتی برای نظارت این نیز یک قانون دائم در الحاق بخشی از مواد قانون تنظیم مقررات مالی دولت قرار دادیم و به صورت دائمی درآمد که براساس آن معاونت زنان و خانواده ریاست جمهوری و شورای توسعه اجازه دارند از بودجههای عمومی استفاده کنند، اما شش ماه یکبار باید گزارش عملکرد خود را به مجلس ارائه دهند. این کار برای پاسخگو کردن صورت گرفت.
وی در بخش دیگری از گفتوگوی خود با ایکنا، در مورد علت اجرایی نشدن مطلوب منشور تاکنون، افزود: به اعتقاد من علت اجرایی نشدن در وهله اول، مظلومیت فرهنگ و در ادامه مظلومیت قرآن است. ضمن اینکه بسیاری از مسئولان باور و جدیت لازم را ندارند. زمانی برای بودجه رایزنیهای بسیار زیادی صورت گرفت تا دریافت آن به ساعات پایانی سال کشیده نشود، اما متاسفانه دیده شد که در یک سال با زحمت بسیار نیمدرصد تصویب شد، دولت نهم در سال ۹۰ حدود ۲۹۵ میلیارد تومان بودجه تخصیص داد، اما سال بعد همین دولت بنا به دلایلی و در حالی که اختصاص آن مشکلی برای دولت نداشت، بودجه را اختصاص نداد. سالهای بعد هم بودجه دچار تزلزل بود.
داستان بودجههای تخصیص داده نشده سالهای قبل
رئیس فراکسیون قرآن و عترت مجلس نهم شورای اسلامی تصریح کرد: دولت یازدهم که مستقر شد، با رایزنیهایی که صورت گرفت، خود دولت ۲۰۰ میلیارد تومان را در لایحه قرار داد، اما در یک سال ۲۵ میلیارد را به سختی تخصیص داد و در یک سال هم هیچ مبلغی را تخصیص نداد. برای بحث بودجه گفته شد صندوق مشارکت باید وجود داشته باشد، در ادامه و با وجود مشکلات بسیار زیاد و در آخرین روزهای مجلس نهم مصوبه صندوق گرفته شد و در حال حاضر صندوق کم کم در حال راه افتادن است.
افتخاری در پاسخ به این سوال که از صحبتهای شما این برداشت صورت میگیرد که علت عدم اجرای سند منشور اختصاص نیافتن بودجه بوده است؟ گفت: خیر؛ در مورد صندوق، بله اینگونه است و صندوق با بودجه یکی است، اما کار قرآنی با بودجه یکی نیست؛ چرا که باید بودجه باشد تا صندوق شکل بگیرد، همانطور که گفتم ارادهای باید باشد تا اجرایی شود. در مدت زمانی که در هیئت پایش حضور داشتم با دستگاههایی مواجه شدیم که فعالیت اقتصادی یا ... دارند، اما چون مسئولان آنها باور قرآنی داشتهاند، وارد این عرصه شدهاند. دستگاههایی نیز هستند که قرآنی بودند، اما سلیقهای کار کرده بودند. بنابر این بیشتر به اعتقاد من دغدغه افراد است که میتواند فعالیتها را به پیش ببرد.
عضو هیئت پایش از کمیسیون و دبیرخانه شورای توسعه فرهنگی قرآنی در ادامه صحبتهای خود بیان کرد: دغدغه آن وزیر یا مسئولی که خدمت میکند، در هر جایی که باشد، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. زمانی که دغدغه نباشد، اثری هم دیده نمیشود.
جامعه قرآنی مطالبهگر باشد
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که برای اجرایی شدن سند منشور باید چکار کرد، گفت: جامعه قرآنی که نخبه و صاحب نظر نیز کم ندارد، باید مطالبهگر شود، صاحبنظران و نمایندگان مجلس، رسانهها و ... باید از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی اجرای دقیق وظایف را مطالبه کنند.
عضو هیئت تدوین سند منشور توسعه فرهنگ قرآنی در بخش دیگری از صحبتهای خود به نزدیک شدن زمان معرفی هیئت دولت به مجلس شورای اسلامی اشاره و بیان کرد: در زمانی که نماینده مجلس بودم، قبل از رأی اعتماد با حضور نمایندگان و به صورت مکتوب اعلام میکردم که وزیر موظف است فلان اقدامات را در زمینه فعالیتهای قرآنی انجام دهد که البته برخی به خوبی همراهی میکردند و برخی نیز کمتر. خوشبختانه در حال حاضر نیز فعالیتهای خوبی صورت گرفته است و همچنان نیز در حال انجام است که باید در آینده نزدیک مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
نماینده سابق مجلس شورای اسلامی با تأکید بر اینکه باید وزرای دغدغهمندی داشته باشیم، گفت: در وهله دوم نیز وزیر باید به مسئولیت خود آگاه باشد و در وهله سوم اینکه نماینده نیز آگاه باشد و از جانب مردم مطالبهگری نماید.
بودجه؛ یک عامل محرک و نظارت کردن است
وی در بخش دیگری از این گفتوگو در مورد آینده منشور و اجرایی شدن آن در جامعه، به راهاندازی صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی اشاره و خاطرنشان کرد: بودجه، خود یک عامل محرک و عامل ارزیابی و نظارت کردن است که میتواند دستگاهها را پاسخگو کند. ما در کمیته تخصیص بودجه، همه عملکرد دستگاهها را بررسی کردهایم. بنابر این همه اینها باید پاسخگو به مجلس باشند و مجلس نیز وظیفه خود را بشناسند و سوال داشته باشد. اگر همه به وظایف خود عمل کنند همه چیز به خوبی پیش خواهد رفت.
افتخاری افزود: با توجه به اینکه بستر فراهم شده است، پیشبینی میشود آینده خوبی نوید داده شود، البته به شرطی که از ظرفیتها استفاده شود.
عضو هیئت تدوینکننده منشور توسعه فرهنگ قرآنی در پایان اظهار کرد: نهایت کلام من این است که همه نمایندگان و وزرا و مسئولان و دولت که در آستانه تشکیل قرار دارد، این انتظار قاطبه مردم پیش روی آنها هست که در معرفی وزرا مخصوصاً وزرای مرتبط با شورای توسعه فرهنگ قرآنی، دقت لازم را در اینکه دغدغه قرآنی داشته باشند و با شرح وظایف خود که در شورای عالی انقلاب فرهنگی تصویب شده است، باید سلسله جنبان باشند تا بتوانیم به طرف جامعه قرآنی حرکت کنیم و گرنه همیشه باید چشم ما به دست دیگران باشد.