دکتر لاسجردی با اشاره به نوسات روابط دو کشور ایران و ترکیه پس از انقلاب اسلامی، اظهار داشت: ایران و ترکیه در برخی دورهها برخوردی گرم و دوستانه داشته و برخی اوقات هم چالش داشتند و ادبیات خشن نسبت به یکدیگر استفاده کردهاند. لاسجردی علت این چالشها و ادبیات نوعا خشن بین تهران و آنکارا را نشأت گرفته از برخی مسائل داخلی و خارجی کشور ترکیه عنوان کرد و گفت: اگر بخواهیم به موج اظهارات ضدایرانی اخیر مسئولان ترکیه که از سوی رجب طیب اردوغان که در سفر به منطقه ابراز داشته نگاهی بیاندازیم، به نظر میرسد که در حال حاضر جریان حکومتی در این کشور، یعنی حزب اعتدال و توسعه تحت فشار بسیار سنگین رقبا است و گاهی اوقات نیروهای بیرونی نیز بر این فشارها میافزایند. ترکیه مانند برخی بازیگران منطقهای چون عربستان سعودی و قطر در بسیاری از پروسههای منطقهای مانند مسئله سوریه، فلسطین، لبنان و اسرائیل که ورود کرده نتوانسته امتیاز کافی را بگیرد و این باعث فشارهای داخلی بر مسئولان فعلی ترکیه شده است.
وی ادامه داد: یکی از خصلتهای ترکها، فرصتسازی و امتیازگیری است، لذا ورود آنها به پروندهها و بحرانهایی چون سوریه و عراق با این ذهنیت است که بتوانند امتیاز مناسب بگیرند. به نظر میرسد ترکها در 5سال گذشته در این مسیر بیش از پیش تلاش کردهاند اما لااقل در پروندههای ذکر شده که برای این کشور اهمیت فوق استراتژیک دارد نتوانستهاند برای خود میدان مانور ایجاد کنند تا به اهداف و سیاستهایشان دست یابند. ائتلاف ایران-روسیه-ترکیه هم دست ترکها را برای تکروی و خودسری بسته و آنها در این قضیه نیز سرخورده هستند. امروز ترکها با حضور در ائتلاف در شرایط آزادی و گیرافتادن هستند. از یک سو با حضور در ائتلاف سه جانبه، آزادی عمل و ابتکار برای خود قائل هستند ولی از سوی دیگر با حضور در این ائتلاف تعهداتی باید بدهند که این تعهدات آنها را با محدودیتهایی روبرو میکند که به طور کامل نمیتوانند به اهداف خود در سوریه برسند.
این استاد دانشگاه به رابطه ترکیه و روسیه اشاره کرد و گفت: امروز آنکارا به دلیل نوع رابطه با مسکو در زمینه توریسم و تبادلات نظامی و اقتصادی، گرههای کمتری بین آنهاست ولی آنکارا با تهران که تقریبا قدرت همسان و نزدیک به هم محسوب میشوند دچار چالش شده است. تلاش ترکیه، امروز این است که با ایران به مقابله بپردازد تا بتواند در پرونده سوریه و عراق امتیازات بیشتری بگیرد چون ترکها به خوبی میدانند که ایران در بدنه دو کشور عراق و سوریه نقشآفرینی مثبت و موثر دارد و تلاش دارد با ادبیات خشن و تحتفشار گذاشتن ایران و روابط غیردوستانه فضا را به نفع خود تغییر دهد و از قدرتگیری بیش از پیش ایران در مناسبات منطقهای جلوگیری کند و هم اینکه بتواند از این طریق امتیازات بیشتر را طلب کند.
وی به شرایط داخلی ترکیه هم اشاره کرد و افزود: ترکیه در سالهای اخیر با بحرانهای داخلی متعددی روبرو است، فشار مخالفین و بحرانهایی مانند اعتصابات، جریان گولن و بسیاری موارد دیگر آنها را در شرایط بسیار سختی قرار داده است. در این شرایط ترکیه تلاش دارد با متهم ساختن ایران در منطقه، کمی از بار روانی فشارهای داخلی بکاهد و آنها را به بیرون از مرزها سوق دهد.
این کارشناس مسائل ترکیه در ادامه تأکید کرد: ترکیه امروز بسیاری از فرصتهای قبلی خود با ایران را از دست داده است. ترکیه در دوران تحریم یکی از راههای تنفس ایران بوده و ارتباطات مناسبی بین تهران و آنکارا برقرار بود و امروز پس از توافق هستهای ترکیه اینگونه گمان میبرد که این فرصت از دست رفته و این احتمال هم وجود دارد که ترکها از عدم وجود پیمانهای گذشته بین خود و ایران ناراحت هستند. البته با تمام این احوال، روابط تهران- آنکارا همواره فراز و نشیب داشته و روابط رو به رشد مداوم نداشتهایم اما آن چیزی که در حافظه تاریخی همگان و حتی مردم این کشور هست این است که همیشه ایران، ترکیه را تحمل کرده است. این نکته اخیرا از زبان سیاستمداران ما نیز بیان شده است که دوره تحمل ایران در برابر رفتار ترکها هم حدی دارد. وی ادامه داد: به نظر میرسد شاید با ادامه این روند، فضایی حاکم شود که ایران دیگر نتواند ترکیه را تحمل کند و این پیام اساسی است که باید به ترکها رسانده میشد که به نظرم این پیام از سوی ترکیه دریافت شده است.
این استاد دانشگاه در ادامه به ریشه قدیمی رابطه ایران با ترکیه در زمینههای مختلف اشاره کرد و گفت: پس از انقلاب اسلامی ایران و از اواسط دهه 60 روابط اقتصادی، سیاسی، بانکی، کشاورزی و ...شدت پیدا کرد و تبادل توریسم در بین دو کشور وجود داشته و دارد و شاخصهای این ارتباطات بین دو کشور مثبت است. اما ایران و ترکیه ابتدا در آسیای مرکزی و قفقاز رقابت داشتند و امروز در منطقه خاورمیانه رقابت دیپلماتیک دارند که این رقابتها طبیعتا چالشزاست. فضای توافق هستهای نیز بر این مهم اثر گذاشته و ترکها با بدبینی به این توافق مینگرند زیرا معتقدند فرصتهای تجاری از ترکها گرفته شده و ایران به جای ترکیه به سوی واحدهای تجاری دیگر که دارای فناوری و تجربه بیشتر هستند گسیل میشود و این برای ترکیه ضرر است و آنها هم در زمینه اقتصادی و هم در زمینه سیاسی دست خود را در منطقه خالی میبینند و این باعث ادبیات خشن آنها علیه کشورمان شده است.