آقای ملازهی این هفته هر دو کشور افغانستان و پاکستان به شکل همزمان دچار بحران امنیتی شدند. عده ای از صاحب نظران معتقدند که ممکن است این ناامنی ها یک ریشه مشترک داشته باشد چقدر با این تحلیل موافقید؟
در تحرکات افغانستان و پاکستان دو گروه متفاوت با رویکردهای مختلفی نقش آفرینی می کنند. هر دو گروهی که در این خصوص ایفای نقش می کنند از ریشه پشتو و گروه طالبان هستند اما ماهیت یکسانی ندارند. در این میان ماجرای پاکستان به این شکل است که ارتش این کشور هفته اخیر اخیر دو تن از رهبران پاکستان را در بمباران ها به قتل رساند و عملیات خود را علیه تحریک طالبان در منطقه وزیرستان شمالی تشدید کرده است. عملیاتی که از ماهها قبل آغاز شده بود و توفیق نسبی هم در این زمینه برای ارتش پاکستان ایجاد شده بود. این مسائل به نوعی طالبان را به شدت تحریک کرد.
با توجه به ادعای آمریکا برای مقابله با طالبان آیا آمریکایی ها در این خصوص نقش آفرینی می کنند و ارتش پاکستان اصطلاحا از راه دور توسط آمریکایی ها مدیریت می شود؟
بله مذاکرات و هماهنگی هایی که در واشنگتن بین فرمانده ارتش پاکستان و مقامات آمریکایی اتفاق افتاده است که نقش مهمی در این مسئله داشته است زیرا آمریکایی ها ادعا می کنند که قصد دارند گروههای افراطی را از وزیرستان خارج کنند بنابراین ارتش پاکستان تحت نظر آمریکا دست به این حملات زده است. این مسئله به تحریک طالبان به خصوص شبکه حقانی انجامیده است شبکه حقانی به رهبری شخص حقانی از زیر شاخه های تندروی طالبان به شمار می رود که طی هفته اخیر دو تن از رهبرانش را در اثر حملات پاکستانی ها از دست داد. بنابراین علت اصلی حملات ارتش است به مدرسه ای در وزیرستان این بود که مدرسه تحت اداراه ارتش پاکستان قرار دارد و اغلب فرزندان نظامیان در کنار افراد عادی در آنجا درس می خوانند. در پاکستان مدارسی وجود دارد که متعلق به ارتش است و فارغ التحصیلان آن مستقیما به دانشگاههای تحت نظر ارتش می روند و به نوعی مدارج ارتشی شدن راطی می کنند. بنابراین انگیزه برای کسانی که این اقدامات را انجام دادند حرف اول را می زنند تا آنها با توسل به این انگیزه ها دست به این کشتار و گروگان گیری افراد بیگانه بکنند.
این انگیزه ای که به آن اشاره می کنید چه چیزی می تواند باشد کمی بیشتر در این خصوص توضیح دهید.
این انگیزه قوی در واقع برای این وجود دارد که نوعی هشدار به ارتش پاکستان برای عواقب احتمالی تداوم حملات به منطق وزیرستان داده شود. در واقع آنها می خواستند این مفهوم را به ارتش پاکستان منتقل کنند که اگر شما حملات خود را به وزیرستان ادامه دهید ما هم این امکان را داریم که ازهر کجا که به دستمان برسد به شما حمله کنیم و امنیت کشور به خصوص مناطق تحت سیطره ارتش را به خطر بیندازیم. اما در این حوزه و خط و نشان کشیدن برای بچه های بیگناه و معلمان فایده ای ندارد و انها قربانی شدند زیرا آن ها نقشی در این خصوص نداشتند.
درباره افغانستان چه تحلیلی دارید و تشکیل نشدن دولت وحدت ملی در این کشور بعد از دو ماه را چه مقدار در ناامنی ها موثر می دانید؟
در افغانستان وضعیت متفاوت تر از پاکستان است. بازهم نقش امریکا در تنش های افغانستان دیده می شود. بحث اصلی در افغانستان حضور نظامی آمریکاست که محور اختلافات است. در افغانستان سه گروه اصلی هستند که با این مسئله مخالفند و به همین دلیل به دولت مرکزی از طرق مختلف اعتراض می کنند. یکی گروه شورای کویته است که ملا محمد عمر رهبر قبلی امارت اسلامی یا همان گروه طالبان عهده دار آن است. دیگری گروه حقانی است که یکی از اعضای خانواده حقانی که جلال الدین حقانی نام دارد رهبر این گروه است که آن ها در پاکستان هم فعالیت می کنند. در واقع بخشی از این خانواده در افغانستان مشغولند و برخی دیگر در پاکستان. سومین گروه حزب اسلامی گولبدین حکمتیار است که در خصوص امضای توافقنامه با دولت مرکزی اختلاف نظر دارد. محور اصلی اختلافات در واقع میان این گروهها با ناتو و ارتش و نیروهای مرکزی است که در کابل متمرکزند. هدف اصلی از این درگیری ها هم در واقع به نوعی مخالفت با امضای توافقنامه امنیتی با آمریکا است. تا زمانی که دولت و این گروهها بر سر توافقنامه امنیتی با هم کنار نیایند این گروهها با هدایت طالبان افغانستان اقدامات تروریستی خود را ادامه خواهند داد.
با توجه به توضیحاتی که ارائه دادید چه جمع بندی از ناامنی های به وجود امده در افغانستان و پاکستان دارید؟
نکته ای که در بحران آفرینی برای هر دو کشور افغانستان و پاکستان مهم و تاثیر گذار است نقش دخالت کشورهای خارجی به خصوص نقش آمریکاست. هرگاه آمریکا در این دو کشور از طریق مستقیم و یا غیر مستقیم دخالت کرده است نه تنها امنیت این دو کشور تامین نشده است بلکه تنش های امنیتی در این دو کشور تشدید شده است. بنابراین امنیت مردم افغانستان و پاکستان باید دست خود آنها سپرده شود تا اختلافات کاهش یافته و وحدت در این دو کشور حکمفرما شود. دخالت نظامی امریکا در افغانستان هزینه مالی زیادی برای این کشور در برداشت اما سودی عاید امنیت و ثبات افغانستان نشد. در خصوص پاکستان هم مسئله به همین شکل است.
ممنون که وقت خود را در اختیار ما قرار دادید.
من هم از شما ممنونم